Eskişehir'e sismik ağ istasyonu

Anadolu Üniversitesi Uydu ve Uzay Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Can Ayday tarafından geliştirilen ESNET projesi bu aydan itibaren yaşama geçiyor. Proje kapsamında Eskişehir’in belirli bölgelerine sismik ağ istasyonu yerleştirilecek ve Eskişehir zemininin olası bir depremde nasıl bir tepki göstereceği ortaya çıkarılacak.

Bir yıl içinde tamamlanması planlanan ve Rektörlük tarafından onaylanan projenin tüm giderlerini Anadolu Üniversitesi Araştırma Projeleri Fonu karşılıyor.

Eskişehir'e bir hizmet daha

Eskişehir'in yaklaşık 600 bin nüfuslu bir yerleşim yeri olduğunu belirten Prof. Dr. Can Ayday, kentin ayrıca deprem açısından riskli bir konumda bulunduğunu söyledi. Eskişehir'in deprem haritalarında ikinci derece deprem bölgesi olarak gözüktüğünü kaydeden Ayday, “Aslında ayrıntıya inildiği zaman ikinci dereceden çok daha tehlikeli yerler var. Genellikle binalar bizim "alüvyon" dediğimiz deprem açısından riski olan yerlerde yer alıyor. Bir de buna Eskişehir'in yeraltı sularını eklediğimiz zaman, bu deprem riskini kat be kat arttırıyor. Böyle bir yerde olması gereken sismik ağ istasyonu malesef kentimizde yok. Bu nedenle Anadolu Üniversitesi olarak, kente hizmet olacağını düşündüğümüz sismik ağ istasyonu projesini tasarladık” dedi.

Projenin Afet İşleri Genel Müdürlüğü ile yapılan ilk görüşmeler sonucunda olumlu tepkiler aldığını belirten Prof. Dr. Ayday, “Kuracağımız istasyonun belli kriterleri sağlaması durumunda, istasyonun uluslararası bir nitelik kazanması için çalışacağız. Anadolu Üniversitesi'nden dolayısıyla Eskişehir'den elde edilen bu değerleri tüm dünya, üniversitemiz kaynaklı olarak kullanacak. Zaten dünya çapında tanınan Anadolu Üniversitesi bu sayede bir kez daha adını duyuracak” diye konuştu.

Depreme dayanıklı konut

ESNET Projesiyle tüm verilerin önce Kandilli Rasathanesi'ne ve ardından da tüm dünyaya ulaşacağını ve bu bilgi paylaşımından dolayı projeye ESNET adını verdiklerini dile getiren Prof. Dr. Can Ayday, “Bütün bu çalışmalar sonucunda ve daha öncede üniversitemizin yaptırdığı deprem tehlike haritaları birleştirildiğinde, Eskişehir zeminin bir deprem karşısında ne gibi davranış göstereceği ortaya çıkacak. Proje ile ayrıca inşaat mühendislerinin bina tasarımlarında ne gibi parametreleri dikkate alacakları saptanacak ve depreme dayanıklı konut yapılmasını sağlanacak” dedi.

Beş istasyon kurulacak

Çalışmalar kapsamında beş ayrı noktaya istasyon kurulacağını ve sadece bir noktaya sismometre istasyonu konulacağını belirten Ayday, “Sismometreyi ise Anadolu Üniversitesi'nin Borabey Göleti'ne kurmayı düşündük. İstasyonların maliyeti ise yaklaşık 150 ya da 200 milyar gibi bir rakam olacak ve maliyetin tamamı Anadolu Üniversitesi tarafından karşılanacak. Önümüzdeki ay istasyonlar kurulmaya başlanacak ve bir yıl içesinde proje tamamlanacak” şeklinde konuştu.

KBS güncelleniyor

Uydu ve Uzay Bilimleri Enstitüsü olarak ESNET'in yanı sıra bir çalışma daha yürüttüklerini söyleyen Ayday “Şu anda Eskişehir'in kent bilgi sistemi üzerine çalışıyoruz. Kentimizde yaşayan herkesin internet üzerinden, hastanelere, yollara, eczanelere, doktorlara, taksi duraklarına ve Eskişehir'in en büyük problemi olan otobüs hatlarına doğrudan ulaşmalarını sağlamak amacındayız. Bu projemiz de arkadaşlarımız tarafından güncelleniyor” dedi.

‘Deprem haritası hazırladık'

Eskişehir'de 1901 yılından itibaren günümüze kadar olan tüm depremlerini incelediklerini kaydeden Prof. Dr. Can Ayday, şöyle konuştu:

“Şehrimizde olabilecek bir depremi belirleyebilmek için yer haritalarını hazırladık. Bu uygulama Türkiye'de çok az şehirde var. Alınan verilerin istatistiksel anlalizlerini yaptık ve bu analiz sonucunda depremlerin tekrarlanma aralıklarını ortaya çıkardık. Bunun da yaklaşık 70 yıl olduğunu ortaya koyduk. Eskişehir'i etkileyen ve yıkıcı olan son depremin 1956 yılında olduğunu bildiğimizden, tekrarlanma periyodunun yaklaştığını düşünmekteyiz. Çalışmalarımızda ise yaklaşık 16 bin veri değerlendirdik.”

Projelerin yanı sıra akedemik eğitimin de çok başarılı bir biçimde devam ettiğine değinen Can Ayday, “Uydu ve Uzay Bilimleri Enstitüsü'nün yüksek lisans programı iki yıldır devam ediyor. Yüksek lisans programı için çok fazla duyuru yapmamamıza karşın, programa oldukça talep var. Şu ana kadar 20 yüksek lisans öğrencimiz olmasına rağmen sadece bir öğrencimiz Anadolu Üniversitesi mezunu. Bu da enstitümüzün diğer üniversitelerin mezunları tarafından da çok fazla rağbet gördüğünü ortaya koyuyor” dedi.