Türkiye'de kaybolmaya yüz tutan meslekler arasında gösterilen el sanatlarından toprak işçiliği (testi ve çömlekçilik) Konya'nın Hüyük ilçesinde de adeta can çekişiyor.

İlçede bu işi yapan son ustalar da mesleği önümüzdeki yıllarda bırakacağını söylerken, çömlek ustası İsmail Arıkan, “Artık bu el sanatlarına sahip çıkacak ustalar yetişmiyor. Hüyük'te bu işi yapan son ustalar olarak ben ve ağabeylerim de bu işi bırakmayı düşünüyoruz” dedi.

9 yaşında bu mesleğe hobi olarak başladığını ve yaşının 49 olduğunu ifade eden Arıkan, “40 yıldır bu mesleği aralıksız yürütüyorum. Çanak, çömlek imalatının yanı sıra, çiçekçilerin kullandığı vazo ve saksı, köylünün su içtiği, yemek yediği testi ve küp üretiyorum. Genelde iç piyasaya çalışıyoruz. Çeşitli şirketlerden gelen talepler doğrultusunda ürettiğimiz ürünler aracı firmalar vasıtasıyla başta ABD olmak üzere İngiltere ve Japonya gibi ülkelere de gidiyor. Ancak, bu meslekte yeni yetişen ustalar yok. Çok zor öğrenilen bir meslek ve günümüz gençliği zor olduğunu düşünerek bu el sanatlarına ilgi duymuyor. Birkaç yıl içerisinde bu mesleği bırakmayı düşünüyorum. Benden başka iki ağabeyim de bu işi yapıyor ama onlar da bu işi bırakmak üzereler” şeklinde konuştu.

Mesleğin günümüzde kaybolup yok olmasını yetişen usta olmamasının yanında diğer bazı sebeplere de bağlayan Arıkan, şu bilgileri verdi: “Eskiden çömlekçilik beyaz eşya görevini üstlenirdi. Testilerin içerisinde su saklanır, küplerde tarhana, un ve bakliyat ürünleri muhafaza edilirdi. Zamanın beyaz eşyası günümüzde artık nostalji haline dönüştü. Günümüzde artık mesleğimiz tamamen dekoratif amaçlı olarak üretime döndü. ABD'de şu anda peyzajda ve aksesuar malzemesi olarak kullanıldığını biliyoruz.”

HÜYÜK, BU MESLEK İÇİN ÇOK MÜSAİT BİR TOPRAK YAPISINA SAHİP

Testi ve çömlek ustası İsmail Arıkan, değişik siparişler aldığını, çömlek ve küp gibi birtakım ürünlerin yanı sıra, çiçekçilerin talep ettiği saksı ve vazo gibi malzemelerin yoğun olarak üretimini yaptıklarını ifade ederek, "Hüyük, bu meslek için çok müsait bir toprak yapısına sahip. Bu nedenle bu meslek günümüze kadar sürdürülegeldi. Yaklaşık 10 gün süren bir ürünün imalat süreci sabır gerektiriyor. Tarladan getirilen toprak önce bir hafta süreyle ıslatılıp mayalanıyor, ardından silindirlerden geçiriliyor. Bir müddet daha bekleyen toprak artık elde işlenip testi ve çömlek olmaya hazır hale geliyor. İmal edilen ürünler daha sonra kurumaya bırakılıyor. 24 saat süreyle fırınlama işlemine tabi tutulduktan sonra satışa hazır hale geliyor" şeklinde konuştu.

Hüyük Belediye Başkanı Ahmet Temiz ise, Hüyük'te eskiden bu mesleği devam ettiren 10'un üzerinde usta olduğunu anlatarak, “Ancak, günümüzde yeni yetişen usta olmadığı için artık bu iş parmakla gösterilecek kadar az sayıda kişinin sürdürdüğü bir meslek haline geldi. Geriye kalan son ustalarımız da bu işi bırakmak üzereler” dedi.

iha

Yayın Tarihi : 19 Eylül 2007 Çarşamba 12:25:56