Yörüklerin vazgeçilmez barınağı
Yörük kültürünün vazgeçilmezi olan kıl çadırlar, günümüze tarihten gelen bir kültür mirası olarak birçok özelliği bünyesinde barındırıyor.
Halen göçebe ve yarı yerleşik Yörükler tarafından kullanılan kıl çadırlar, yaylalarda olmazsa olmaz barınaklar arasında yer alıyor.
Günümüzde oteller, turistik yöreler, fuarlar, festivaller, dinlenme tesisleri, kafeler, Türk geceleri, şark köşeleri, gözleme evleri ve geniş alanların çatı kapatmaları gibi daha birçok alanda ve yerde kullanılmaya başlanan kıl çadırlar, kıl keçilerinin kıllarından imal ediliyor.
Folklorik ögeleri canlandırmak için tarihsel olayların geçtiği alanlara ve birçok mekana atmosfer sağlamak amacıyla da kurulup kullanılan çadırlar, Yörük, otağ ve oba çadırı olarak isimlendiriliyor. Yaylacıların açık alanlardaki en önemli barınağı konumunda bulunan kıl çadırların birçok önemli özelliği bulunuyor. Kış mevsiminde dokumaları sıkı bir hal alan kıl çadırlar, böylece yağmur ve kar suyunu içerisine geçirmiyor.
Yaz aylarında ise gevşediğinden normal haline dönerek, içeri loş bir ışık verirken, sürekli hava sirkülasyonu sağladığı için ortamı serin tutuyor. Kıl çadırın en önemli özelliklerinden bir tanesi de, yapısal dokusu sayesinde yılan, akrep ve örümcek gibi canlıları üzerinde gezdirmemesi oluyor. Bu canlıların kıl çadır üzerinde hareket edememesi nedeniyle çadırda kalanlar, yılan, akrep ve örümcek sokması gibi vakalarla karşılaşmadıklarını belirtiyor. Her yere kolaylıkla kurulabilen, sürekli ateşe maruz kalmadıktan sonra yanmayan ve alev almaz özelliği ile bilinen kıl çadırlar, kolay katlanabildiğinden taşımada da sorun olmadan kullanılabiliyor.
Merkezi Konya'da bulunan Sarıkeçililer Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Pervin Çoban Savran, Yörüklerin kıl çadırdaki yaşam tarzı konusunda bilgi verirken, yaylalarda vazgeçilmez bir barınak olduğuna vurgu yaptı. Sarıkeçili Yörüklerinin kullandığı kıl çadırlarının diğerlerine göre farklılık arz ettiğine de dikkat çeken Savran, “Bir Sarıkeçili'nin evine (çadırına) vardığınız zaman, ilk önce direğini sayarsınız. Şöyle bakarsınız ve kullanmış olduğu nakışlar ve renklerdir bu çadırı önemli kılan. Yani renginden tanırsınız çadırı, 5 direklidir. Ekseriyetle girişi güneye bakar. Ayrıca, ilk girişte ön direğin önüne bir koca taş koyarız. Ocak taşı deriz ona. Biz de bu ocak taşı da çok önemlidir. Ben bu sene 10 yerde yurt tuttum, benim 10 yerde ocak taşım var dedik mi, bu bizim için şan ve şereftir” dedi.
Yörük çadırının her şeyi ile bambaşka olduğunu, renginin siyah olduğunu ve içerisinde ocak yandığını belirten Savran, kıl çadırlarda yanan ocakların dumanının da özelliği sayesinde atmosfere kolayca karıştığını söyledi. Yörük kıl çadırlarının yağan yağmurda akar gider özelliğe sahip olduğunu, şiddetli yağmurlarda ise kenarlara konulan taşlar ile un, çuval ve yorgan gibi malzemelerin burada kolayca saklanabildiğine dikkat çeken Savran, yılan, akrep ve çıyan gibi canlıları barındırmaması nedeniyle sokma vakalarının görülmediğine vurgu yaptı. Savran, gözleme pişirilen, yayık ayranı yapılan Yörük kıl çadırlarının kurulduğu her mekanda, insanlar ve özellikle yabancı turistler tarafından da büyük bir ilgi gördüğünü sözlerine ekledi.
