Patates üreticisi zor durumda
Türkiye’nin en önemli patates üretim merkezlerinden biri olan Nevşehir’deki patates üreticileri, son günlerde ortaya çıkan ve 12 bin 500 hektarlık bir tarım alanında ürün yasaklanmasına yol açan patates siğili (Synchytrium Endosbitioticum) ile mağdur duruma düştüklerini belirterek, devlet desteğinin bir an önce sağlanmasını istiyorlar.
İnsan sağlığı açısından hiçbir olumsuzluğu olmamasına karşın Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın patateste kanser olduğu yolundaki açıklamalarıyla halkın patates siğilini normal öldürücü kanser hastalığı ile aynı algılandığını belirten patates üreticileri, zamansız ve bilimsel açıklamaları doyurucu beyanatlarla bu durumun yansıtılamamasından dolayı en az 300 Trilyon liralık bir maddi kayıbın ortaya çıktığını belirttiler.
Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Recep Tunç, Nevşehir’de patates üretiminin en fazla yapıldığı merkezlerin başında gelen Kaymaklı beldesinde, Belediye Başkanı Abdullah Çekiç ve patates üreticileri ile birlikte bir basın toplantısı düzenledi.
Patateste ithal tohumun kullanmasıyla yurt dışından taşınan patates siğilinin tohumlukla birlikte toprağa bulaşarak patates siğili hastalığını ortaya çıkardığını söyleyen Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Recep Tunç, açıklamaların tam patates hasadına denk getirildiği için patatesin iç ve dış piyasaya sürülemediğini söyledi. Patates siğilinin patates üreticisinin bir kusuru olmaksızın ortaya çıktığını savunan Tunç, "Türkiye’ye ithal yoluyla gelen patates tohumlukları kanalıyla bu hastalık toprağımıza da bulaşmış. Patates tohumluğunun hastalıklı veya olmadığını ülkemizde sadece Tarım ve Köy işleri Bakanlığı yetkilileri belirleyerek, ona göre izin veriyor veya vermiyor. Hastalığı yapıcı ürünlerin ülkemize sokulmasından üreticilerimiz sorumlu tutulmamalı. Bu çerçevede asıl zararı yine üreticilerimiz görmektedir. 2003 yılından başlayarak Nevşehir ve Niğde’de patates siğili olduğu yolunda Bolu ve Sivas İl Tarım Müdürleri basın açıklamaları yaparak Nevşehir üzerine bir karabulut gibi çökmeyi başarmışlar ve Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’ da bu açıklamalar karşısında suskunluğa girmişlerdir. Bu bile üreticilerimizin nasıl bir olumsuz tablo içerisinde kaldığını gözler önüne sermektedir. Bölgemizdeki tarım ürünlerinde yüzde 65 ile ilk sırayı alan patatesde ortaya çıkan bu olumsuz durum aileleri ile birlikte 20 bin insanı direkt ilgilendirmektedir. Devlet desteğini en kısa süre içerisinde beklemekteyiz. Üreticimiz evine 1 kg şeker bile alamaz hale gelmiştir. İçinde yaşadığımız bu sorunlardan kurtulma patates siğili taşıyan ürünün devlet tarafından satın alınarak imha edilmesi ile de olabilir. Bu tedbir alınmaz ise devlet ilgilileri belki de birkaç yıl sonra 3-5 katrilyon lira da harcasa artık patatesi bu topraklarda yetiştiremez hale gelebilirler. İthal ikameli patatesi kısa zamanda bu ülke insanı yer hale gelebilir" dedi.
Kaymaklı Belediye Başkanı Abdullah Çekiç de sadece Kaymaklı beldesinde yılda 600 bin ton dolayında patates üretiminin gerçekleştirildiğini belirterek, 3 bini aşkın insanın tek geçim kaynağını oluşturan patateste zamansız ortaya konulmaya çalışılan bu hastalığın hasat döneminde dizginlenerek kamuoyuna aktarılmasının patates tüketimini ciddi oranda azalttığını söyledi. Patates siğilinin insan sağlığı üzerinde en ufak bile olumsuz bir sağlık etkisinin olmamasına karşın, kamuoyunda yanlış anlamalara neden olunduğunu ifade eden Çekiç, "Nevşehir’de 1 ilçe merkezi, 3 belde ve 6 köyde toplam 12 bin 500 hektarlık alanda patates ekimi yasaklanmıştır. Bu yasağı ortaya koyanlar üreticiye alternatif bir şekilde ürün sunmalı,uzun vadeli kredilerle üreticiyi desteklemeliler. Ama bugüne kadar etkin bir çabanın sergilenmediğini görüyoruz. Bölgemizde ciddi olarak pazarlama sıkıntısı çekiyoruz. Kimse Kaymaklı veya Derinkuyu patatesi diye ürünlerimizi almıyor. Bazı hal ve Sağlık Müdürleri de ürünümüze yasak koyarak ürünlerimizi yeniden göndermektedir. Üretici büyük bir çıkmazın içerisindedir.Bundan sonra süreçte üreticilerimizin neler yapabilecekleri yetkililerimiz tarafından çok net bir şekilde anlatılarak devletin gücü ortaya konularak bu insanların mağduriyetleri giderilmelidir.Sadece patateste verimi ve kaliteyi düşüren bu hastalıkla etkin mücadele elbette ki yapılmalıdır.Ama sağlıklı bir patates tohumu ile sağlıklı bir tarım alanı da bu yasaklama ile aynı kapsama alınarak, hastalık taşımayan üreticilerin arazileri de yasaklı hale getirilmiştir.Bu yanlışlığın düzeltilmesini de bekliyoruz" dedi.
Patates üreticisi Mahmut Doğru da, yetkili birimlerin daha gerçekçi açıklama yapmalarını beklerken, sadece bir yasak kavramının geliştirildiğini söyledi. Doğru, "Biz bilimsel amaçlı çalışan yetkililerimizden bu hastalık ile ilgili açıklama beklerken sadece gözle görülen bir düzeyde yapılan bir bilimsel çalışmanın sonucu bilimsellik taşımayan yetkililerce açıklanıyor. Lütfen birileri çıksın ve açıklasın. Patatesteki bu hastalığın insan sağlığına zararının olmadığını açıklasınlar.Yüzlerce ton ürün hasat ettim ama 1 kg. bile iç ve dış pazara ürün satamadım.Bizleri mağdur etmek hiç kimseye yarar getirmez. Bilimselliğe inanan bir insan olarak birilerinin patates siğili hakkında inandırıcı açıklama yapmasını bekliyoruz" dedi.
