Van depreminin ardından bölgeye giden ilk ekiplerden biri olan İl Afet ve Acil durum Müdürlüğü Arama Kurtarma Ekibi, yürüttükleri özverili çalışmalara başarılı çalışmalara imza attı. Bir hafta boyunca bölgedeki diğer ekiplerle birlikte yaptığı müşterek çalışma sonunda enkaz altından 9 kişinin cansız bedenini çıkaran Çorum İl Afet ve Acil durum Müdürlüğü Arama Kurtarma Ekibi, 2 kişinin de hayatını kurtardı. Bölgedeki görevinin sona ermesinin ardından ekip, Çorum'a döndü. Van-Erçiş depreminde yaşananlara ilişkin bir çalışma raporu hazırlayan ekip, olası bir depremde yapılması gerekenler, yıkılan yapılara ait değerlendirmelerini raporlara yansıttı.

Olası bir büyük depreme karşı ülkenin her bölgesinde yapılacak bir planlama ile hazır olunması için çağrıda bulunulan raporda, özellikle bir afette kriz merkezinin önemine dikkat çekildi ve bu konuda zarar azaltıcı çalışmalar yapılarak, önceden bir kriz merkezi planının devreye sokulmasına işaret edildi.

Yeni sağlam bir yapıda tüm teçhizatla birlikte (telsiz, harita, özel telefon hattı, canlı uydu görüntüleri gibi) 24 saat esaslı çalışma sistemine geçilmesi gerektiği belirtilen raporda, "Gerekirse bu konularda tecrübeli, daha önceden afet bölgelerinde görev yapmış personelden yararlanılmalıdır. Kriz Merkezi şehrin tam göbeğinde değil, daha kolay ulaşılacak geniş bir alanda oluşturulmalıdır" ifadelerine yer verildi.

Erciş'te özellikle merkezdeki trafik konusunda sıkıntı çekildiğinin belirtildiği raporda, "Sivil ve görevli olmayan araçların şehir merkezinde trafiği işgal etmesi nedeniyle bir karmaşa meydana gelmiş ve acil ulaşması gereken görevli araçlar zamanında yerlerine ulaşamamıştır. Buradan da şu anlaşılmıştır ki Emniyet Müdürlüğü tarafından ana ulaşım caddelerinin güvenliği sağlanarak görevli araçlar dışında araç alınmamalı, yollar sürekli açık tutulmalıdır. Bir başka güvenlik sorunu da gelen yardımların yağmalanması olmuştur. Güvenlik önlemlerinin yetersizliği nedeniyle birçok yardım malzemesi yağmalanmıştır. Bu durum şehrin girişlerinde ise lojistik destekleri yönlendirecek ekiplerin görev yaptığı tali noktaların oluşturulması ve lojistik malzemelerin daha önce belirlenmiş olan yerlere yönlendirilmesinin gerekli olduğunu ortaya koymuştur" ibareleri yer aldı.

Van-Erciş Kriz Merkezi ile ilgili görüşlerin de yer aldığı raporda, şu bilgilere yer verildi:

"Depremin yıkıcı gücünün fazla olması ve Erciş'te önceden hazırlıklı olunmaması nedeniyle bir karmaşa meydana gelmiştir. İlk etapta Bursa Arama ve Kurtarma Birlik Müdürü Yalçın Mumcu'nun sorumluluğunda oluşturulan kriz merkezi canla başla çalışmış bir nebzede olsa bazı sıkıntıların önüne geçmiştir. Ekibimizin bir sorumlusu da zaman zaman burada görev almış ve katkıda bulunmuştur. Özellikle bir afette bazı ihtiyaçlar için önceden boş alanların belirlenmesi zorunluluğu bir kez daha ortaya çıkmıştır. Buralarda oluşturulacak çadır kent, aşevi, sağlık çadırı gibi afetin ilk zamanlarında ihtiyaçları giderecek yerlerin geçici alt yapı ve yerlerinin hazırlanması öncelikli görevlerden biri olmalıdır. Kriz merkezinde mutlaka arama ve kurtarma ekipleri sorumlusu, güvenlik sorumlusu (polis, asker), sağlık sorumlusu (UMKE), belediye sorumlusu, bilgi işlem sorumlusu, o bölgeyi çok iyi bilen CBS sorumlusu bulunmalıdır."

Arama ve kurtarma ile ilgili görüşlerinde yer verildiği raporda, şu değerlendirme yapıldı:

"Arama ve kurtarma alanında görülen en büyük aksaklıklardan biri, uçaklarla gelen ekiplerin acele bir şekilde teçhizatsız olarak bölgeye gönderilmesidir. Burada teçhizatsız olunması sebebiyle bu ekipler halkla olan ilişkilerinde de sıkıntı yaşamışlardır. Çorum İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Arama ve Kurtarma Ekibi olarak bizler teçhizatlı şekilde bölgeye ulaşan ilk ekiplerdendik. Afetin önemli olan ilk 72 saatinde, ekibimiz diğer ekiplerle ortak bir şekilde başarılı çalışmalar gerçekleştirmiştir. Enkaz bölgelerinde, kriz merkezinin enkaz sorumlusu belirlememesi nedeniyle zaman zaman özellikle gönüllü kurtarma ekipleri ve diğer ekipler arasında planlı bir şekilde çalışılamamış, bunun sonucunda da orada çalışan tüm ekipleri tehlikeye düşürmüşlerdir. Enkaz bölgelerinde güvenlik açığı oluşmuş, orada bulunan halkın enkaz içine kadar girmesi nedeniyle ekipler tedirgin olmuş ve rahat çalışamamıştır. Bazı vatandaşlarca yakınlarının cesedinin yada kıymetli eşyalarının çıkarılması için zaman zaman asılsız ihbarlar yapılmış, bu ihbarlar enkaz altında sağ kalanlara ulaşmaya çalışan Kurtarma Ekiplerinin zamanını boşa harcamasına sebep olmuştur. Birçok ilden Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Arama ve Kurtarma Ekipleri oluşturulmuş ve afet bölgesinde görev
yapmışlardır. İlimizden böyle bir katılım olmamış dolayısıyla ekip personelinin sayısının az olması nedeniyle çalışmalarda sıkıntı yaşanmıştır. Bu konularla ilgili ilimizde bulunan Hitit Üniversitesi'nin ve diğer kurumların desteği de alınmalıdır."
Çalışma raporunda Van depreminde yıkılan yapıların ve yaşam boşluğunun değerlendirildiği bölümde ise büyüklüğü 7.2 olan deprem sonunda ölümler ve yaralanme. Bir başka güvenlik sorunu da gelen yardımların alara, depremin etkisinden daha çok çürük yapıların etki ettiği vurgulandı.

Çalışılan enkazlarda ekibin özellikle betonun tamamen dere kumundan çakıl halinde atıldığını gözlemlendiği raporda, "Demirin normale yakın kullanıldığı hatta bazı yerlerde belki de normalden fazla kullanıldığı halde betonun çürük olması nedeniyle yapıların yerle bir olduğu ve buna bağlı olarak canlı kurtulma alanlarının çok az kaldığı da gözlemlenmiştir. Direk ve kolon bağlantıları zayıf yapılmış, ölümlerin en çok olduğu Sevgi Apartmanı'nın alt katında bulunan oto galericinin araçların sığmaması nedeniyle direkleri keserek binanın çökmesini daha da kolay hale getirdiği oradaki yetkililer tarafından belirtilmiştir. Canlı çıkarılan kazazedelerin kolonlardan uzak duran ve evlerin içerisinde bulunan dayanıklı (kanepe, koltuk, çamaşır makinesi gibi) eşyalar sayesinde hayatta kaldığı gözlenmiş, panik yapmadan enkaz altında kurtarma ekiplerinin ulaşmasını bekleyenlerin daha diri şekilde çıkarıldığı da izlenmiştir. Çok katlı binaların daha tehlikeli olduğu açıkça ortaya çıkmakla birlikte, üst katları yıkılmayan binaların bir çoğununda alt katlarının çökmüş olduğu da ortaya çıkmıştır. Bazı yapılarda ise bina hiç yıkılmamış ama merdivenler çok kolay şekilde çökmüş, burada depreme yakalananların bazıları yaralanmış veya hayatını kaybetmiştir. Enkaz altından günler sonra sağ çıkarılan İmdat adındaki öğrencinin, deprem anında ne yapılması gerektiğini 'okulumda öğrenmiştim onları uyguladım' demesi Afet Eğitiminin ne kadar önemli olduğunun da bir kanıtıdır. Ekibimiz ilimiz, ilçelerimiz ve tüm köylerimizdeki okullara bu eğitimleri vermekte olup, bundan sonrada bu çalışmalarımıza aralıksız devam edecektir. Sadece afet anı için değil, geleceğin yetişkinleri olacak bu gençlerin gerek ilimiz gerekse ülkemiz için iyi projeler üretmesi ve afetlere karşı hazırlıklı olmasının sağlanması öncelikli görevimiz olmalıdır" notu yer aldı.

Çalışma raporunun sonuç bölümünde ise şu bilgilere yer verildi:

"Depremin gerçekleşmesinin hemen ardından ve talepte bulunulması beklenilmeden Valilik onayı ile deprem bölgesine ivedilikle hareket edilmelidir. Arama ve kurtarma ekibi, kendi ulaşım ve konaklama ihtiyaçları da dahil afet bölgesine müdahalede kullanılacak tüm malzemelerle harekete geçmelidir. Kriz Merkezi'nin şehrin kalabalık olmayan, depreme daha dayanıklı, şehir dışından gelecek yetkili ve ekiplerin ulaşımının en rahat olacağı noktalarda kurulması gerekmektedir. İl düzeyinde oluşturulan Afet ve Acil Yardım Planı'nın Erciş ilçesi ölçeğinde uygulanamadığı müşahade edilmiştir. Bu plan çerçevesinde oluşturulan İl Kurtarma ve Yardım Komitesi'nin ilçede oluşturulamadığı, haberleşme, ulaşım, kurtarma, ilk yardım, güvenlik vb. hizmetlerin aksamasıyla anlaşılmıştır. Afet ve Acil Yardım Planları'nın kriz sonrasında uygulanabilir şekilde hayata geçirilmesi gerekmektedir. Dışarıdan gelen yardım niteliğindeki lojistik malzemelerin şehrin giriş noktalarında karşılanarak, daha önce belirlenen depolara eskortlar eşliğinde yönlendirilmelidir. Geçici iskan alanları oluşturulmalı ve belirlenen söz konusu bu alanlar olası bir afetten önce ie. Bir başka güvenlik sorunu da gelen yardımların skana hazır hale getirilmiş olmalıdır. Deprem kuşağında yer alan şehrimizde olası bir afet öncesi bina-yapı denetimleri ve güçlendirme çalışmaları, okul eğitimleri, halk eğitimleri vb. çalışmalar yapılmalı ve gereken tedbirler alınmalıdır. İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü Kriz Merkezinin olası afetlerde güvenli ve sistemli bir şekilde görev yapacağı binaların projelendirilerek yapılması gerekmektedir. Kriz Merkezi yönetimi çok önemli olup, burada görev yapacak personelin eğitimli, bilgili, ani ve doğru karar verebilecek kabiliyette, ulaşım ve haberleşme araçlarını etkili şekilde kullanabilme yeteneğinde, çevresiyle diyalog kurabilecek ve olaya hakim olabilecek, afette görev alacak kurum, kuruluş, personel ve insanları yönlendirebilecek niteliklere sahip olmalıdır. Van Erciş'te yaşanan tecrübe sonrası anlaşıldığı üzere Arama ve Kurtarma Ekibimizin araç, gereç ve malzeme eksiklerinin modern uygulamalar doğrultusunda yenilenmesi ve giderilmesi gerekmektedir. İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü'müzdeki mevcut Arama ve Kurtarma Ekibimizin dışında kamu kurum ve kuruluşları ile sivil kuruluşlarınca arama ve kurtarma ekiplerinin oluşturulması ve Müdürlüğümüzce de gereken eğitimlerin verilmesi önemle tavsiye edilmelidir."

iha

Yayın Tarihi : 14 Kasım 2011 Pazartesi 18:43:20

Güncelleme :16 Kasım 2011 Çarşamba 17:18:08