17
Mayıs
2024
Cuma
EKONOMİ
Belediye Sayfaları

ŞEBİNKARAHİSAR'IN VİLAYETLİĞİNİN KALDIRILMASI

Bölgede önemli bir idarî değişiklik olan Şebinkarahisar'ın vilayetliğinin kaldırılmasına ilişkin kanun gerekçesi şöyledir:
Şebin Karahisar vilayet merkezi iken bu vilayetin ilçe haline getirilmesi hakkındaki kanunun esbab-ı mucibe layihasının 10. maddesi:
Şebinkarahisar 1933 senesine kadar vilayet merkezi iken bu vilayetin lağvi ve Şebinkarahisar'ın kaza haline getirilmesi ile ilgili olup 20 Mayıs 1933 tarihli ve 2411 sayılı Resmi Gazete'de ilan dilen 2197 sayılı bağzı vilayetlerin ilgası ve bağzılarmın birleştirilmesi hakkındaki kanunun 20.03.1933 tarih ve 6-761 sayılı esbab-ı mucib lahiyasının 10. maddesinde şöyle denmektedir:
(Mesahai sathiyesi 5415 km2 olan Şebinkarahisar vilayetinin nüfusu 108 bin, varidat-ı umumiyesi 314.760 lira, mesarifi ise 383-340 lira olup varidatı mahalli ihtiyaca bile kifayet etmemektedir.
Bu vilayet coğrafiyesi itibariyle atiyen inkişaf edebilecek birhalde değildir.
Sivas hattının şimale temdidi halinde bile ancak Suşehri kazası bir derece inkişaf edebilir, ihracatı hemen yok gibidir. Askerî bir ehemmieti haiz değildir.
Gerek varidatının azlığı ve gerek iktisadiyatının bir vilayet merkezi mertebesinde inkişaf etmemesi gibi mühim sebeplerden dolayı halihazır şekliyle bir vilayet esvafına haiz değildir.
Binaenaleyh, mezkûr vilayetin lağvi ile yukarıda arz olunan iktisadî rabıta ve münasebet-i mevkiyeye nazaran Şebinkarahisar, Alucra kazalarının Giresun Vilayetine ve Mesudiye kazasının da Ordu Vilayetine ilhakı yukarıda arz edilen sebepler dolayısıyla zaruri görüldüğünden ilişik kanun layihası tanzim olunmuştur.
Şebinkarahisar nüfusundaki azalmadan dolayı XVIII-XIX yüzyıllarda Hıristiyan dini merkezi olan metropolitlik de Şebinkarahisar'dan Suşehri'ne kaydırılmıştır
.

1923 yılı sonlarında 74 olan il sayısı Cumhuriyetin ilerleyen yıllarında 67'ye indirilmiş daha sonraki yıllarda ise il olmak isteyen ilçelerin etkinlikleri, demografik, siyasî, askeri ve stratejik koşullar gerekçesiyle yeniden artmaya başlamıştır. Bu zaman zarfında pek çok nahiye de kaymakamlık örgütleri kurulup farklı zamanlarda çıkan yasalarla ilçe düzeyine yükseltilmiştir. Suşehri ve Şebinkarahisar ilçeleri halkı il olma yolundaki uzun süren çabalarını dernekleşme ve vakıfların faaliyetleriyle yoğunlaştırarak önemli bir düzeye getirirken Suşehri'nin Akıncılar (Ezbider / Ezbider) ve Gölova (Ağvanıs) nahiyeleri önce belediye teşkilatlarını kurmuşlar (Gölova 13-6.1972) Gölova ve Akıncılar 9.Mayıs 1990 gün ve 3644 sayılı yasa ile ilçe statüsüne kavuşturulmuştur.
Koyulhisar ve Mesudiye'nin de istediği Suşehri'nin il olma girişimleri 1950'li yıllara kadar geri giderken, Şebinkarahisar da bu yarışta geri kalmamış, girişimlerde bulunmaya devam etmiştir. Tarihin erken dönemlerinden beri stratejik konumu ve nispeten dağlık Doğu Anadolu'nun hemen komşusu verimli Yeşilırmak ve Kelkit Vadisinin doğusundaki özel yeri Suşehir Koyulhisar Şebinkarahisar Akıncılar ve Gölova'yı hep yeni idarî, siyasî taksimatlarda değişik yerlere koymuştur.

KAYNAKÇA
İBN BİBİ, El Evamirü 'l Alai'ye Fü-umuril- Alaiye, (2 cilt) (Haz. Mürsel Öztürk) Kültür Bakanlığı Ankara 1996.

Yayın Tarihi : 5 Nisan 2004 Pazartesi 12:22:27
Güncelleme :29 Eylül 2004 Çarşamba 14:01:54


Bu haber hakkında yorum yazmak ister misiniz?