Yurtta Kopuzdan Son İz Ve Hatıralar

Kopuz, her gün sesleriyle iç içe olduğumuz, Anado1u sazlarının, ünlü ve şanlı bir atasıdır. Anadolu’daki sazların, bütün İç Asya‘da ve Türkçe konuşan kuzeydeki tundralarda, eşlerini bulabiliriz. Hem de aynı ad ve aynı biçimle! Bu da Anadolu Türklerinin ve Anadolu Türk kültürü nün köksüz olmadıklarını göstermektedir.


Büsbütün tarihe karışmış sanılan öylesine eski bazı musıki unsurlarımız var ki, yurdun tek tük köşelerinde, mesela kenar bir ilin kabına çekilmiş iki üç köyünde bunlardan her hangi bir hayat iziyle tesadüfen karşılaşırsak şaşıralım mı, sevinelim mi bilemiyoruz. Kopuz ve Ozan’la karşılaşmalar ayni cümleden oluyor

Kopuz,- Evvelce Türklerin kullandığı bir saz ki kelimenin bu anlamını bir kısım halk bilir, (O tarihte 65 yaşında olan, çiftçi, okur yazar ve yerli bir erkekten derlenmiş, 1933 ; Ordu-Ulubey), Saz, çalgı: bir kısım halkça (Alucra, Giresun), Saz anlamına (Bolu), Herkesçe: bir nevi saz (Şebinkarahisar <<Giresun>>). Demek ki Karadenizlilerce de kullanılırdı, nitekim oralarda Iklığ ad1ı köyler de vardır,


Şebinkarahisar’da Kopuz’u herkesin bir saz çeşidi adıyla bildiğini az üstte gördük, Şebinkarahisar ilçesindeki Ozanlı Köyü adı onu besletici bir damgadır , Şebinkarahisar’ın kültür ve folklor tarihi hakkında basılı kitapta (ki bundan o bölge oyunları için Yurt Oyunları Kataloğu kitabımızda bahsettik, çıkacaktır) yörenin <<Yüzük oyunu>> etraflıca anlatılırken bir sürü manzum türküleri sırasında dokuzuncu sefer adına şu mani kopuzu anarak geçiyor :

Ormanda çoktur domuz
Oyunumuz oldu dokuz
Arkadaşlar çalın kopuz
Hey zalım nenni,
Nenni de nenn!

Beyitlerin söylenişinde herkes ağız ve eliyle bağlama, davul zurna
taklidiyle güya çalgı çalar.

                                                                                                          Mahmut R. Gazimihal 
                                                                                                         Ülkelerde Kopuz ve Tezeneli Sazlar