St.Savas Mağara Kiliseleri (Maşatlık)
Trabzon Esentepe Mahallesi’nin Boztepe yamaçlarında yer alan St.Savas Mağara kiliseleri Kapadokya üslubunda, tamamen kayaya oyularak yapılmışlardır. Giriş kısımları taş duvarlarla örülerek daha da kuvvetlendirilmiş, Komnenoslar zamanında (1204–1461) bir süre hapishane olarak kullanılmışlardır.
Kaynaklardan Halkidonta ruhani meclisi üyelerinden Kapadokya rahibinin MS.451’de burada yaşadığı, Rahip St.Sava’nın girişimleriyle kiliselerin manastıra dönüştürüldüğü öğrenilmiştir.
Mağara kiliseleri doğu, batı ve kuzey olmak üzere üç ana grupta toplanmışlardır. Bunlardan doğudakinin bugün yıkılmış taş merdivenli bir girişi vardı. Burası tamamen kaya içerisine oyularak genişliğine yayılmış bir mağaradır. Rutubetten büyük zarar gördüğünden 1411 tarihli fresklerin az da olsa yalnızca izleri seçilebilmektedir. Batıdaki kiliseye ince taşlardan yapılmış, duvara bağlı bir merdivenden çıkılmaktadır. Kuzeyden içerisine girilen mağara tek bir pencere ile aydınlanmakta, batısındaki vaftiz kuyusu dikkati çekmektedir. Bu kilisenin de freskleri bozulmuş olmasına rağmen tavandaki Hz. İsa ve havarileri açıkça görülmektedir. Kuzeydeki kiliseye ise, vadinin altından güneydeki kaya oyuğundan girilmektedir. Kayalara son derece muntazam oyulmuş olan bu mabedin absid ile denize bakan balkonun ilginç bir görünümü vardır. Bu kilisenin de duvarları fresklerle bezenmişse de bunlar da rutubetten etkilendiğinden çok güç seçilebilmektedirler.
Kenthaber Kültür Kurulu
