Sestos
Çanakkale’nin 5 km. kadar kuzeyindeki Nara Burnu ucunun (İlkçağ kenti Abydos alanının) kuzeydoğu doğrultusunda, Gelibolu Yarımadasında, Akbaş Limanı ve onu çevreleyen küçük alüvyon ovasının batı yanında, yamaçta, Sestos Burnu/Akbaş Burnunu oluşturan dağ sırtı uzantısının bu ovaya bakan yanında ve tepe üstü düzlüğünde kurulmuştur.
Alüvyon Ovası, kara yolundan Eceabat’ın birkaç km. ilerisindeki Akbaş Şehitliği ile deniz arasındadır. Orada denize dökülen ve alüvyon ovacığı oluşturmuş bulunan küçük dere, kıyı çizgisini İlkçağdan günümüze değin geçen yüzyıllar boyunca yüzlerce metre ilerletmiştir. Oradaki deniz girintisi , antik Sestos kentinin limanı idi ve birçok önemli olaya tanık olmuştur. Bu yöreye Helenler, Atinalı Kypselos oğlu Miltiades önderliğinde (İÖ.6.yüzyıl 2.yarısı) yerleşmişlerdir.
İlkçağda Avrupa-Asya yolu Çanakkale Boğazından geçmektedir ve Boğazı geçişin olağan yeri de, Sestos ile karşı kıyıda, Nara Burnu ucu doğu yanındaki Abdyos kentleridir. Karadeniz kuzeybatısına, Skyth/İskit Yurduna sefer düzenleyen (İÖ.513) İran Şahı Dareios, imparatorluk ordusuyla, İstanbul Boğazını aşmış ise de dönüşünde (İÖ.512) Sestos Limanından gemi ile Asya kıyısına geçmiştir. Oğlu Xerxes ise, Sestos ile Abydos arasında kurulan iğreti köprüden faydalanmış, dönüşte de Sestos limanından gemiye binerek Asya topraklarına geçmiştir. İÖ.334’de İskender’de bu limandan yararlanmıştır.
Atina-Sparta savaşı sırasında Atina yandaşı olan Sestos, savaş boyunca ve İlkçağın ileri dönemlerinde önemini korumuştur. Özellikle Helenistik dönemde mitolojide yer alan Hero ile Leandros’un sevgi öyküsü nedeni ile ününü daha da sürdürmüştür.
