İstanbul Valisi Muammer Güler, İstanbulluların vatandaşlık görevi gereği korku duymadan gerekli ihbarları yapmalarını istedi. "İstanbul’da oturan herkes, birbirini polisi olmalı" diyen Güler, İstanbul’da kapkaçtan hırsızlığa, darptan cinayete birçok suça karşı alınan önlemleri Hürriyet’e anlattı.

İstanbul’da oturanlar, kapkaçtan, hırsızlıktan, darptan evinden çıkamaz hale geldi. İstanbullu ne zaman kendisini daha güvende hissedecek?

- İstanbul son derece güvenli olacak. Ancak sıfır güvenlik diye bir şey dünyanın hiçbir yerinde yok. Metropoller suçun en çok işlendiği yerler.

İstanbul, nüfusu kendisine benzeyen şehirlerde işlenen suçlardan daha geride bir suç oranına sahip.

Kayda geçmeyenleri, mağdur olup şikayet etmeyenleri dikkate alıyor musunuz?

- Bu konuda rakamlar yok ama ben bunun büyük bir oran ifade ettiğine inanmıyorum.

En çok da polis alıyor eleştiriyi

- Bu kadar çok insanın yaşadığı kentlerde, metropollerde çeşitli suç tipleri ve örgütlü suçlar gelişir. Polisiye tedbir, önlemlerden sadece biridir. Bir orkestrada 50 enstrüman varsa, sadece 2 enstrümanın çalıp çalmamasında takılıp kalamazsınız. Bütün enstrümanların uyumlu olması lazım. Eğitimden sosyal, ekomonomik tebbirlere kadar varan bir dizi önlem gerekiyor. Çarpık kentleşmeden, göçten, kentlileşmemekten, kente uyum sağlayamamaktan ve ideolojik sebeplerden kaynaklanan birçok suç var.

OTOMASYON ÇOK ÖNEMLİ

Büyük ümitlerle MOBESE kuruldu, açılışını da Başbakan yaptı. Kameralarla her yeri izliyorsunuz. Suçluların yakalanmasında ve caydırıcılıkta ne rolü oldu?

- Bu kamera sisteminden ibaret bir proje değil. Kent ve güvenlik bilgi sisemini de kapsayan, plaka algılamadan araç takibine, araç sorgulamadan muhtarlık otomasyonuna, mobil karakolundan nezarethane izlemeye dek 12 alt projeli bir sistem. İstanbul Valiliği ve Özel İdare 22 trilyon liralık katkı sağladı. Emniyet Genel Müdürlüğü yazılım ve montaj desteği verdi. Büyükşehir Belediyesi dijital harita verdi. Olaylar bu harita üzerinden takip ediliyor.

Kaç araçta, araç takibini sağlayan CPRS sistemi var?

- 3500 aracımızın 2500’ün üzerinde CPRS var. Bunlar haber ileştişimi de kuruyor. Araçların bütün hareketlerini tek merkezden izliyoruz. Ayrıca 1000 adet de tablet PC dediğimiz ve o tablet üzerinden hem araçları izleyen ve bilgilerini depolayan sisteme sahibiz. Bu araçların 150’sinde seyyar karakol var.

Somut ne sonuçlar alındı?

- Açıldığı haziran ayından bu yana yaklaşık 40 milyona yakın araç köprü ve otoyollardan geçti. Bunlar üzerinde otomatik olarak çalıntı oto sorgulaması yapıldı ve 600’e yakın çalıntı aracı bu sistemle tespit ettik. 555’ini de yakaladık.

Kentini belirli yerlerine 570 kamera konulmuştu.

- Bunun 200’ü otoyol ve gişelerde, 370’i şehrin içinde. 200’ü otoyolda ve gişelerde, köprülerde. İlk fırsatta bunu 2000’e çıkarmayı planlıyoruz.

O kameralarla 350 bine yakın araç sorguladık. Bu manuel sorgulama oldu. Görülen plakalar merkezde incelemeye tabi tutuldu, çalıntılar anında tespit edildi. Böyle de 900 araç bulduk. Yani eskiden olduğu gibi "Plaka aç, defteri karıştır, bul" devri bitti.

Sadece araç takibi mi yapıyor MOBESE?

- Kameralarla korsan CD, DVD, kitap satanları da tespit ettik ve 60 korsan satıcıyı yakaladık. Ayrıca açık hava toplantılarını, izinli izinsiz korsan gösterileri bu kameralarla tespit edebiliyoruz. 450’ye yakın da asayişe yönelik olaylara, en yakın ekipleri yönlendirdik. 550’ye yakın aranan şahıs yakalandı.

KRİTİK NOKTAYA KAMERA

Başka yerlere kamera konulacak mı?

- İstanbul Büyüşehir Belediyesi 300 okulun üzerine kamera koyacak. Bu özellikle okul önlerindeki öğrencileri taciz eden çocukların tespiti, çetelerin, uyuşturucu satıcıları gibi kötü niyetli insanların orada faaliyette bulunmasını önleyecek bir sistemin kurulmasına yardımcı olacak.

Ayrıca ilçelerin kritik noktalarına da kameralar konulacak.Ancak bu sistemleri çok iyi çalıştırmak için, deprem dahil her türlü afette, hatta elektrik kesintisinde bile çalışacak bir fiber optik omurga gerekiyor, bunu da İstanbul Büyükşehir Belediyesi yapacak.

Suçla mücadelede hukuki yetersizlik var mı?

- Mala karşı işlenen suçlarda, son yıllarda bütün dünyada olduğu gibi bir artış var tabii. Kişi hak ve özgürlüklerinin gelişmesi, delilden suçluya gidilmesi gibi modern yöntemler var. Bunlar AB sürecinde gerekli düzenlemeler. Bunlar, suçla mücadelenin boyutlarının da farklı olmasını gerektiriyor. Bu suçlara karşı özel yöntemler uygulamayı gerektiriyor. Polisi de, bilgi teknolojisinin bütün imkanlarından faydalanarak her zaman, her yerde bulunabilecek, görebilecek, müdahale edebilecek kapasiteye getirmek gerekiyor.

Vatandaş korkuyor? Ne yapsın?

- Vatandaşımızın polisi bilgilendirmesi, büyük önem taşıyor. Kentte yaşayanlar adeta birbirinin polisi olmalı. Vatandaşta korku olursa, bunu yapanlara teslim olursunuz. Vatandaş korkarsa, daha çok cesaret alacaklar. Buna teslim olamayız. Şu bilinmeli ki, ihbar eden vatandaşın kimliği kesinlikle saklanıyor. Zaten Avrupa’yı güçlendiren en önemli şey de, onlardaki kentlilik bilincinin vatandaşlarında olması, herkesin sorumluluğunu bilmesinde yatıyor.

İstanbul’a geliş zorlaştırılmalı

Kapkaç, gasp,hırsızlık olayları son 3-5 yılda mı arttı?

- İstanbul’da son 3 yılda daha çok organize örgütlü suçlar üzerinde mücadele ettik. Sineklerin üzerine tek tek gitmek yerine bataklığın kurutulması gayretindeyiz. Yaklaşık 100’ün üzerinde organize suç şebekesi çökertildi.

Suçların artışında göçün etkisi nedir?

- İstanbul’a gelişin zorlaştırılması lazım. Anayasaya göre yerleşme özgürlüğü var ama her isteyen, her işi olmayan İstanbul’a gelmemeli. Düşünebiliyor musunuz, sadece İstanbul’a dışarıdan gelenler için 1500 dersliğe ihtiyaç var. Bu 30 derslikli 50 okul demek. Yani 50 okul yaparsanız, normal artış için hiç okul yapmamış oluyorsunuz. Her yıl 250 bin öğrenci okullara kayıt yaptırıyor.

Polis sayımız en az 40 bine çıkartılmalı

- 27 bin polisimiz vardı. Polis okulundan 800 kişilik bir atama yapıldı ve yaklaşık 28 bine çıktı. Bunun mutlaka 40 binlere çıkarılması lazım. Hükümetimiz, üniversite mezunlarının 6 aylık bir eğitimden sonra polis olabilmeleri için bir kanun çıkarttı. Şu anda eğitimleri devam ediyor. Emniyetimizin araç ve gereçleri 15 milyonluk bir nüfusa göre yeniden yapılanmalı. Yeni 30 karakol açacağız ve bunların 10-15’i bu yıl içinde açılacak.