İktidarı destekleyen gazetenin vurucu manşeti: "Büyüme füze gibi!"...
Bütün gazetelerde bulunan bu haberin kaynağı DİE’nin dün yayınladığı, "2004 Yılı Birinci Dönem Gayri Safi Milli Hasıla ile Harcama Yöntemiyle Hesaplanan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ve Gelir Yöntemi ile Hesaplanan 2003 yılı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Sonuçları" başlıklı raporu.

Bu rapora göre, 2004 yılı birinci üç aylık döneminde GSMH yüzde 12.4 oranında artmış.
Evet, güzel bir haber. Ancak konunun ne derecede memnuniyet verici olduğunu görmek için detaylara bakmak lazım:

Raporu tetkik ettiğimizde çok memnuniyet verici bir husus, buna mukabil son derece endişelendirici iki konu göze çarpıyor.
Evvela memnuniyet verici olan husus:

Özel sektörün sabit sermaye oluşumu 7.3 katrilyondan yüzde 61.6’lık bir artışla 11.9 katrilyona yükselmiş. Bu rakamın 8.1 katrilyonu makina, 3.8 katrilyonu da bina inşaatı. Güzel bir artış. Bu artış trendi devam ederse, özel sektör bu sene geçen seneden 10-12 milyar dolar civarında fazla yatırım yapacak, toplam yatırım da bu sene 30 milyar doları geçecektir. Bu da demektir ki, bu rakam işsizliğe çare olmasa bile iyi bir rakamdır. Hoş, bu yatırımların kaynağının nereden geldiği de kocaman ayrı bir soru!..

İyi olmayan hususlara gelince:

İthalat bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 42.3 artmış. İkinci kötü havadis, tüketim patlamış. Dayanıklı tüketim mallarında yüzde 54’lük bir artış var. Tehlikeli bir ısınma. Gelirler artmadıkça, kredi kartlarına dayanarak yapılan bu tüketim harcamaları muhakkak bir yerde patlayacaktır.

Bugün, takdir edilecek yatırım artışları dahil bütün politika, ucuz döviz sistemine bağlanmış görünüyor. Bu böyle devam etmez; etmeyecek.

***
Bu ana tespitlerin yanı sıra, gözümüze çarpan üç konuyu sizlerle paylaşmak istiyorum. Bu üç konu hakkında da bugün verdiğim soru önergeleri yazımın sonunda.

- Petrol rafinerilerinin üretiminde yüzde 11.8’lik bir düşüş var! Toplam imalat sanayinde yüzde 11.3’lük, ulaştırma ve haberleyme sektöründe yüzde 4.3’lük, elektrik üretiminde yüzde 7.4’lük artış varken, benzin, mazot üretiminin yüzde 12 civarında düşmesi bir çok soru işaretini de beraberinde getiriyor ve ciddi bir petrol ürünleri kaçakçılığı olduğu ihtimalini ortaya koyuyor.

- Yurda gelen turist miktarında çok büyük artış varken, turizmden para kazanan otel, lokanta hizmetlerinde cari fiyatlarla sadece yüzde 16’lık, ulaştırma ve haberleşme sektöründe yüzde 7’lik bir artış var. Yani, gelir artışı gelen turist artışından daha az; veya gelen turist giderek daha az para harcıyor. Bir üçüncü ihtimal de, turizm gelirlerinin bir kısmının yurtdışında kalması.

- Tekstil ürünleri ihracatı patlama yaparken, dokuma sanayii üretiminde önemli bir düşme var! Bir taraftan tekstil ihraç ediyorsunuz ve bu ihracatta çok büyük bir artış var; buna mukabil bu ihracatın hammaddesini temin eden sanayi kolunda imalat düşüyor! Kim ne derse desin bu konudaki hayali ihracat iddialarının çok ciddi araştırılması lazım.

***

Bugün verdiğim soru önergeleri ilgilenenler için aşağıda:

Birinci soru önergesi:

Aşağıdaki sorularımın Başbakan Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.

DİE’nin, "2004 Yılı Birinci Dönem Gayri Safi Milli Hasıla ile Harcama Yöntemiyle Hesaplanan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ve Gelir Yöntemi ile Hesaplanan 2003 yılı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Sonuçları" raporuna göre, 2004 yılı birinci üç aylık dönemde petrol rafinerileri üretim artış hızı –11.8 olmuştur.

Toplam imalat sanayinde yüzde 11.3’lük, ulaştırma ve haberleşme sektöründe yüzde 4.3’lük, elektrik üretiminde 7.4’lük bir artış olur iken, petrol rafinerileri üretim artışının –11.8 olması, ciddi olarak petrol ürünleri kaçakçılığı veya petrol ürünlerinin mamul maddelerinin ithalatında ciddi bir artış olduğu hususunu ortaya koymaktadır.

Sorular:

1- 2004’ün ilk üç aylık döneminde, petrol ürünlerinin mamul ürünlerinden olan her türlü benzin ve her türlü mazot ithalatlarında artış olmuş mudur? Geçen yılın aynı dönemine oranla karşılaştırmalı miktarları ne kadardır?

2- Özellikle Marmara Bölgesi kıyıları ile Karadeniz kıyıları ve Nahçıvan, Gürcistan, Irak sınırları ve gümrük kapıları ile ihrakiye satışı yapan firmaların durumları kontrol altında mıdır?

3- Kıyı Güvenlik Teşkilatı bu konuda gerekli hassasiyeti göstermekte midir?

****

İkinci soru önergesi:

Aşağıdaki sorularımın Devlet Bakanı Sayın Kürşad TÜZMEN tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.

DİE’nin, "2004 Yılı Birinci Dönem Gayri Safi Milli Hasıla ile Harcama Yöntemiyle Hesaplanan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ve Gelir Yöntemi ile Hesaplanan 2003 yılı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Sonuçları" raporuna göre, 2004 yılı birinci üç aylık dönemde dokuma sanayinde, kamuda yüzde 96.2’lik bir düşüş olmuş, buna mukabil özel sektörde yüzde 2.5’lik bir artış meydana gelmiştir.

Buna mukabil dokuma ürünlerinin ve tekstil ürünlerinin ihracatı çok önemli bir şekilde artmaktadır ve döviz kurlarındaki durumun ihracatı destekler mahiyette olmadığı bir ortamda bu artış hayali ihracat iddalarını gündemde tutmaktadır.

Sorular:

1- 2003 yılı ilk döneminde dokuma sanayii imalatındaki önemli düşüş dikkate alındığında artan tekstil ihracatının hammaddesi ne şekilde karşılanmaktadır?

2- İhracat verilerinin kalem kalem miktar analizleri yapılarak, Gümrük Müsteşarlığı ile bir mutabakat içinde, hayali ihracat miktarının ne kadar olduğu konusunda nasıl bir çalışma yapılmıştır? Yapılmadıysa böyle bir çalışma yapılması öngörülmekte midir?

3- Bakanlığınız hayali ihracat konusunda Maliye Bakanlığı’nın MASAK Dairesi ile işbirliği yapmakta mıdır?



****

Üçüncü soru önergesi:

Aşağıdaki sorularımın Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Erkan MUMCU tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.

DİE’nin, "2004 Yılı Birinci Dönem Gayri Safi Milli Hasıla ile Harcama Yöntemiyle Hesaplanan Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ve Gelir Yöntemi ile Hesaplanan 2003 yılı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Sonuçları" raporuna göre, 2004 yılı birinci üç aylık dönemde turizm gelirleri açısından etkilenecek sektörlerin başlıcaları olan ulaştırma ve haberleşme sektörlerinde yüzde 7’lik, otel, lokanta hizmetlerinde cari fiyatlarla yüzde 16’lık bir artış olduğu görülmektedir.

Yurdumuza gelen turist miktarlarındaki artış oranlarının, tarafınızca açıklanan turist miktarları dikkate alındığında altında kaldığı görülmektedir.

Sorular:

1- 2004 yılı ilk üç ayındaki turizm gelirlerinin döviz bazında bir önceki yıl ile karşılaştırması nedir?

2- Turist başına gelen döviz istatistikleri son üç senede nasıl bir seyir izlemiştir?

3- Turist getiren firmaların pazarlamalarını özellikle yurtdışından yapmaları ve turiste yurtdışında fatura keserek tahsilatı gerçekleştirmeleri dolayısıyla, tahsil edilen paraların bir kısmı yurtdışında mı kalmaktadır? Bu konuyla ilgili olarak Bakanlığınız, turizm paketlerinin yurtdışında pazarlanma fiyatları ile aynı paketler için yurtiçine ödenen paranın bir karşılaştırmasını yapmış mıdır? Bu konudaki kayıpların azalması için ne tür hukuki, ama özellikle teşvik edici, özendirici tedbirlerin alınması düşünülmektedir?

4- Mevcut döviz kurları, yurtiçine turist gelişini özendirmekten ziyade, yurtdışına turist çıkışını özendirecek seviyede olduğuna göre, 2004 senesinin ilk üç ayı ile 2003 senesinin ilk üç ayları için yurtdışına giden turist ile yurda gelen turist, gelen dövizle ile giden döviz arasındaki karşılaştırma ve net bilanço nedir?