Kızıl Kümbet koruma altına alınıyor
Hakkarinin Biçer Mahallesinde bulunan ve içinde Ebubekir Emevi Hakkari Hazretlerinin de bulunduğu Kızıl Kümbet Mezarlığının koruma altına alınma çalışmalarına başlandı.
Van Müze Müdürü Mete Tozkoparan başkanlığında, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Topun bilimsel sorumluluğu mahiyetindeki 7 kişilik sanat tarihçi, restoratör, mimar, epigraf ve arkeologdan oluşan teknik ekip, Kızıl Kümbet Mezarlığındaki çalışmalara başladı. Yaklaşık bir ay önce Kızıl Kümbet Mezarlığında başlayan kazı ve tarihi mezar taşlarının temizlenmesi çalışmalarında Van YYÜ ve Hakkari Meslek Yüksek Okulu Sanat Tarihi Bölümünde okuyan toplam 13 öğrencinin de görev yaptığı bildirildi.
Bugün sabah saatlerinde Emniyet Müdürü Yaşar Ağdere, Hakkari Meslek Yüksek Okulu Müdürü Ydr. Doç. Dr. Tahir Yaşar, İl Kültür ve Turizm Müdürü Emin Özatak ile birlikte kazı alanına gelen Vali Erdoğan Gürbüz, tarihi mezar taşlarını yakından inceledi. Çalışmalarla ilgili basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top, Kızıl Kümbet Mezarlığının Hakkari halkı tarafından kutsal kabul edildiğini belirterek, 1998 yılında tespit ettikleri mezarlığın etrafını valiliğin katkılarıyla Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğünce Ahlat taşı ve tel örgütleriyle çevrilerek koruma altına alındığını kaydetti.
Yrd. Doç. Dr. Top, koruma çalışmalarının yeterli görülmemesi üzerine şu anda Türkiye İş Kurumunun istihdam amaçlı Toplum Yararına Çalışma Programı çerçevesinde 4 aylık süre zarfında 13 kişilik ekiple mezarlıkta temizlik ve envanter çalışması başlattıklarını söyledi.
"KIZIL KÜMBET MEZARLIĞI, HALKIN KUTSAL KABUL ETTİĞİ BİR ALAN"
Yapacakları çalışmaların ilk aşamasında tüm alanı otlardan temizleyerek mezarlıkları ortaya çıkartacaklarını anlatan Yrd. Doç. Dr. Top şunları dile getirdi:
"Daha sonra ise mezar taşlarının fotoğraf, çizim ve üzerlerindeki sanat tarihini kitabelerini çözerek taşları sergileyeceğiz. Burası halkın kutsal bildiği bir alan. Kızıl Kümbet Mezarlığında Hakkari beylerinden Abdullah Han ve annesi Hz. Rabia Sultan ile İbrahim Beyin hanımı Hariminin mezarı bulunuyor. Mezarlık alanındaki ağaçlara asılan bezlerle halkın inançları da yaşatılıyor. Çevre düzenlemesiyle birlikte oturma bantları ve diğer alanlar da oluşturulacak. Şu anda burada 17 adet mezar taşı bulunuyor. Daha önce çevreden bulduğumuz yine buraya ait 40 yakın mezar taşını ise Meydan Medresesine almışız. Biz bu mezar taşlarına Şahide diyoruz. Üzerlerinde kime ait oldukları ve hangi tarihte öldükleri yazılıdır. Bunlarda Hakkarinin tarihini aydınlatan en önemli verilerdir. Mezar taşlarının kitabelerini tek tek çözdük. Ziyarete gelen vatandaşların, mezar taşlarından haberdar olmalarını sağlayacağız. 18. ve 19. yüzyıllara ait bu mezar taşları Hakkarinin o dönemdeki sanatsal ve kültürel seviyesini ortaya koymaktadır. Mezar taşları yörenin tarihi açısından çok önemli. Burası 500 yıllık Hakkari beylerinin yönetiminde kalmış."
Hakkari Valisi Gürbüz ise, yapılan çalışmalarla tarihi canlandırdıklarını ifade ederek, geçmişini bilmeyen bir milletin geleceğine de sahip olamayacağını kaydetti. Hakkari Beyliğinin 500 yıl boyunca bölgedeki toprakları idare ettiğini söyleyen Vali Gürbüz, vatan topraklarının kazanılmasının kolay olmadığını dile getirdi. Bu topraklarda kan, gözyaşı, vatan ve bayrak sevgisi olduğunu ifade eden Gürbüz, "Yaptığımız çalışmalarla geçmişteki insanlarımıza sahip çıkıyoruz. Buradaki kutsal mekanda bir çalışma başlattık. Bunun finansmanı Türkiye İş Kurumuna bağlı olarak yapılıyor. Biz de devlet olarak çalışmalarda bulunan arkadaşlarımıza her türlü desteği vermeye hazırız" dedi.
Van Müze Müdürü Mete Tozkoparan da, Hakkarinin önemli ve zorlu bir coğrafyada olduğunu belirterek, kurum olarak Hakkari ve çevresindeki çalışmalara ise fazla katılamadıklarını söyledi. Tozkoparan, bakanlıklarından aldıkları izin doğrultusunda Van Müze Müdürlüğü olarak Türkiye İş Kurumunun da katkılarıyla Van YYÜ Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Topun bilimsel sorumluluğunda yapacakları 4 aylık çalışma sonucunda Kızıl Kümbet Mezarlığını düzenli hale getireceklerini ifade etti.
