Van'ın sofra kültürü araştırılıyor
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sedat Cereci, "Van Kültüründe Etkin Bir İletişim Ortamı Olarak Sofra Geleneği" başlıklı bildiriyi hazırlamak üzere Van'ın sofra kültürünü araştırmaya başladığı öğrenildi.
Sofra düzeninden yemek yeme adabına, sofrada konuşulan konulardan sofra geleneğinde abes karşılanan davranışlara ve aile yapısına kadar geniş bir alanı kapsayan konunun, Doğu Anadolu'nun uygar, insancıl ve evrensel yanını sofra geleneği temelinde canlı örneklerle ortaya koyacağı dile getirildi.
Prof. Dr. Sedat Cereci, diğer bölgelere oranla Doğu Anadolu Bölgesi halkının insancıl ve geleneksel değerlerini hala koruduğunu, genç kuşakların geleneksel değerlerin bilincinde olduğunu ve bu yönüyle Türkiye'nin örnek gösterilmesi gereken parçası olduğunu dile getirdi. Sofra ortamını canlı bir iletişim ortamı olarak değerlendiren Prof. Dr. Cereci, Doğu Anadolu halkının, birliğini ve gücünü geleneksel değerlerine sahip çıkmasına borçlu olduğunu vurguladı. 2009 yılında Bitlis'te düzenlenen Doğu Anadolu Mutfak Kültürü ve Yemekleri Sempozyumu'nda da "Aile İçi İletişimde Tandır Kültürünün Rolü" başlıklı bildiriyi sunan Prof. Cereci'nin, tandır gibi sofra ortamının da Van ve tüm Doğu Anadolu Bölgesi'nde iletişim kurmak ve insancıl bağları güçlendirmek için elverişli bir ortam olarak değerlendirildiğini bildirdi.
Aile bireylerinin mutlaka sofrada bulunması, yemeğe önce büyüklerin başlaması gerekliliği gibi ilkelerin, sofrada konuk ağırlamanın özel bir önemle algılanması, yemeklerde hijyen ve lezzetin gözetilmesi, yemeğe şükredilmesi gibi özelliklerin bulunduğu Doğu Anadolu sofra geleneğinin, Anadolu'nun binlerce yıllık bir mirası devralan halkının evrensel uygarlığını sergileyen bir kültür unsuru olduğunu belirten Prof. Dr. Sedat Cereci, bir insanlık ödevi olarak sofra geleneğinin de diğer Doğu gelenekleri gibi genç kuşaklara belletilmesi gerektiğini dile getirdi.
Van sofra kültürü geleneği konusundaki araştırmaları sırasında aile yapısındaki otoriter aile reisi, ailedeki hiyerarşik düzen, komşular ve çevredeki yerleşim yerlerinde yaşayanlarla ilişkiler gibi ayrıntıların da seçik biçimde ortaya çıktığını bildiren Prof. Dr. Sedat Cereci, Van kültüründeki sofra geleneğinin Japon çay seremonileri kadar incelik içeren, toplumsal niteliği bulunan bir gelenek olduğunu vurguladı.
Tandır ekmeğinin yapılışı ve tandır ortamının aile ve komşuluk ilişkilerinde oynadığı rolü bilimsel olarak araştıran ve çektiği "Ağzı Açık Alamet" adlı filmi İngiltere, Macaristan, Hindistan, Avustralya ve Kosova'da göstererek Doğu Anadolu Bölgesi'nin bir ilgi ve çalışma noktası olarak tanınmasını sağlayan Prof. Cereci, Doğu Anadolu Bölgesi'nde halen yaşatılan tüm insancıl gelenekleri bilimsel çalışma ve filmle belgelemek istediğini bildirdi. Doğu Anadolu Bölgesi'nin uluslararası alanda çalışan araştırmacılar ve sanatçılar için bir araştırma alanı haline dönüştürülmesi için üniversite araştırma fonuna proje verdiğini belirten Prof. Cereci, bu projenin onaylanmadığını söyledi.
"Fiery Mysterious Hole" ve "Silent Wish" adlı filmleriyle 2007 ve 2009 yıllarında Londra'da düzenlenen Protbello Film Festivali'ne ve 2008 yılında Macaristan'da düzenlenen Mediawave Film Festivali'ne katılan Prof. Cereci, her yıl Londra ve Macaristan'daki festivallere katılım için davetiye geldiğini, Avrupa'nın diğer ülkelerindeki festivallerde de adının gösterim listelerine alındığını bildirdi.
