Rusya'dan gelen haberin ardından Fethiye'de domates fiyatlarında büyük düşüş yaşandı, daha önce kilosu 50 kuruştan satılan domatesin kasası 1.50 YTL'ye salça fabrikalarına gönderilmeye başlandı.

Rusya'dan yapılan basın açıklamasında, "2008 yılı içinde Türkiye'den alınan 4 milyon ton tarımsal üründe, Rusya yasalarının izin verdiği oranın üzerinde nitrat ve diğer kimyasal maddeler bulunduğu" belirtildi. Bu açıklamayla birlikte Rusya 7 Haziran'da Türkiye'den yapılan yaş sebze ve meyve ihracatını durdurma kararı aldı. Açıklama yapılmadan bir hafta önce bu durumu sezdiklerini anlatan ihracatçı firmalar ise, açıklamanın ardından piyasanın etkilendiğini söylediler.

Yaş sebze ve meyvede rekoltenin en yüksek olduğu Mayıs döneminde ihracatın merkezi Rusya'dan gelen bu haber üreticiyi, komisyoncuyu ve ihracatçıyı zor durumda bıraktı. Olayın siyasi olup olmadığı ihracatçılar ve üreticiler arasında tartışılıyor. Fethiye Çamköy ve Karaçulha Toptan Sebze Hallerinde ihracata gönderilen domatesin kilosu 70 kuruştan 30-40 kuruşa düştü. İhracattan geri kalan ürünün bir bölümü iç piyasaya sürülürken, büyük bir bölümü salça fabrikasına gönderiliyor. 20 kilogram domatesi 1.50 YTL'ye salça fabrikası için kamyonlara boşaltan üreticiler çiftçinin perişan olduğunu söyledi.

Önceki hafta ürettiği domatesin kilosunu ortalama 50 kuruşa satan çiftçiler şimdi 20 kilogramlık bir kasa domatesi 1.50 YTL'ye satmanın sıkıntısını çekiyor. Bu fiyatlarla işçi parasını dahi kazanamadıklarını belirten bir üretici, "Amacımız para kazanmak değil seraları temizlemektir" dedi.

Üreticilerden Rıdvan Çil, "Yaz sezonu domatesin tam mevsimi, bir ay daha fiyatların bu seviyede gitmesi bizi kurtarırdı. İlaç konusuna gelince bu mevsimde ilaç kullanılmaz. Domatesin en kaliteli en lezzetli olduğu dönem. İlaç olmaz bu tarihte" diye konuştu.

Rusya'ya ihracat yapan bir firmanın yetkilisi Yaşar Oktay ise, ilaç kalıntısının olabileceğini ama uluslararası kabul edilen değerlerde olduğunu belirterek "Her gün laboratuvar tahlilleri alınıyor. Arada sırada yüksek değerlerde kalıntı çıkan ürünleri imha ediyoruz ya da iç piyasaya sürüyoruz. Rusya'nın kararı piyasayı etkiledi. Bu kadar ürünü iç piyasa kaldırmaz. Salça kamyonları gelmeye başladı. İki yıl önce de böyle olmuştu" dedi.

Yaş sebze komisyoncusu Abdullah Güldür de bundan sonra domatesin sadece salça fabrikasına gidebileceğini belirterek şöyle konuştu: "İki yıl önce böyle bir sorun yaşanmıştı. Bu olay siyasi de olabilir. Kalıntıdan olduğunu sanmıyorum. Aynı ilaçlar geçen yıl da kullanılıyordu bu yıl da kullanılıyor. Geçen haftaya göre fiyatlar yarı yarıya düştü. Önümüzdeki hafta domates hiç para etmeyecektir."

Seradan topladığı domatesleri salça fabrikasına gitmesi için kasasını 1.50 YTL'den satan üretici Ömer Eker ise "İç piyasa yok. İhracata kilosunu 40-50 kuruşa veriyorduk, şimdi kasasını bu fiyata veremiyoruz" dedi.

Salça fabrikası için üreticiden domates alan İsmail Musluk da, bir kasa domatesi 1.50 YTL'ye aldıklarını anlattı. Üreticinin para kazanmak yerine seranın temizlenmesi için domatesi satmaya çalıştığını belirten İsmail Musluk "İnsanlar domatesi çöpe dökse koku ve pislik oluyor. Hem üreticiye az da olsa ekonomik katkıda bulunuyoruz hem de ürünün çöpe dökülmesini engelliyoruz. Her yıl Mayıs ayı sonlarında bu olay yaşanıyor. Domateste 19 Mayıs olayı var. 19 Mayıs'tan sonra fiyatlar düşüyor" diye konuştu.

TürkRus.com adlı sitede yayınlanan ve halde fiyat depremine neden olan haberde "Daha iki gün önce iki ülke bakanlarının attığı imzalarla iş birliğini geliştirme kararı alan Türkiye ile Rusya arasında ilişkilere umulmadık bir sorun çıktığı ve gölge düştüğü" belirtilerek şöyle denildi: "Rusya, Türkiye'den tarım ürünleri ithalatını 7 Hazirandan geçerli olmak üzere yasakladı. Tarım Bakanlığı'na bağlı Rosselkhoznadzor tarafından yapılan resmi açıklamada, yasak kararının Türkiye'den gelen ürünlerde yüksek miktarda kimyasal zararlı maddeler saptanması üzerine alındığı bildirildi."

Yayın Tarihi : 1 Haziran 2008 Pazar 13:24:29