Restorasyon serbest, ticaret yasak

Bodrum’un simgesi haline gelen Bodrum-Gümbet arasındaki hakim tepede bulunan tarihi yel değirmenleri restore ediliyor. Proje ve rölöve çalışmasının tamamlandığı yel değirmenlerinin bulunduğu alan mezbelelikten kurtarılmaya çalışırken, fonksiyon değişikliğine izin verilmesine tepkiler sürüyor.

Bodrum Deniz Ticaret Odası Başkanı Deniz Nalbantoğlu’nun da arazisinin bulunduğu alanda, Nalbantoğlu’nun restore ettireceği yel değirmeninin içinde ticari faaliyet yapmasına izin verilmemişti. Aynı alanda en büyük araziye sahip işadamı Kemal Gürman’a ait arazi içinde kalan yel değirmeninin de proje ve rölöve çalışması Anıtlar Kurulu’nda onaylandı. Kurul kararında fonksiyonel değişiklik yapılmayacağına dair not düştü. Bu karar mülk sahiplerini tedirgin etti. 150-200 bin YTL harcama yapılacak olan yel değirmenlerinin içinde turizme özgü işyeri açmak isteyen yel değirmenlerinin sahipleri Anıtlar Kurulu’ndan koruma kullanma dengesinin sağlanmasını istiyorlar.

FONKSİYON DEĞİŞİKLİĞİ REDDEDİLDİ
Bodrum Eskiçeşme Mahallesi’nde en büyük araziye ve yel değirmenine sahip Kemal Gürman isimli işadamı da yel değirmeninin restorasyonu için tüm hazırlıklarını tamamlarken, Muğlalı Mimar Erol Kapiz tarafından yel değirmeninin rölöve çalışması tamamlandı ve Muğla Anıtlar Kurulu’na onaylattırıldı. İşadamı Gürman da 8 yel değirmeninin bulunduğu alanda en büyük araziye sahip olmasına karşın restorasyon sonrası yel değirmeninin fonksiyon kazandırılmasını istedi. Muğla Anıtlar Kurulu 24 Ocak 2007 tarihinde yaptığı toplantıda aldığı kararla ‘tescilli yapıda fonksiyon değişikliği yapılmayacağı’na karar verdi.

150 BİN YTL’YE MALOLACAK
Mimar Erol Kapiz, Kemal Gürman’a ait 6 bin 656 metre kare arazi üzerindeki yörenin en büyük yel değirmeninin rölöve çalışmasının tamamlandığını belirterek, “2006 yılında başladığımız rölöve çalışması 2007 yılında Muğla Anıtlar Kurulu Müdürlüğü tarafından onaylandı. Kurul, fonksiyon değişikliğini kabul etmedi. Sadece un öğütülmesine izin veriyor. 8 adet yel değirmeni var. Bunların hepsi de SİT kapsamında ve tescilli. Restorasyonu yapılan değirmenlerin fonksiyon değişikliğine izin verilmesi durumunda, bu değirmenlerde birisinde un öğütülür, birisinde hediyelik eşya satılır, birisinde sünger satışı yapılır, birisinde öğütülen undan ekmek ve börek yapılır satılır. Kurul buna karşı çıkıyor. Değirmen sahipleri 150 bin YTL’yi sadece un öğütmek için harcama yapmaz. Mezbelelik bir alan tekrar turizme kazandırılacak. Arazi sahibi en azından koruma kullanma dengesinin sağlanmasını istiyor” dedi.

HOLLANDA’DA KULLANILIYOR
Mimar Erol Kapiz, koruma kullanma dengesine en iyi örneğin Hollanda’da bulunduğunu belirterek, “Hollanda’da birçok yel değirmeni korunak kullanılıyor. Bunların içinde kimisinde peynir satılır, kimisinde bizim nalın diye tabir ettiğimiz nalın satılır. Bu tip mekanları fonksiyon vermeden kullanmak yanlış. Anıtlar kurulu bu konuda ısrar ediyor. Eğer sağduyulu yaklaşım gösterilirse turizme de katkısı daha fazla olur” dedi.

NALBANTOĞLU’NUN PROJESİNE DE RED
Deniz Ticaret Odası Bodrum Şube Başkanı Gündüz Nalbantoğlu, 1960 yılında, Bodrum’un Eskiçeşme Mahallesi, Haremtan Tepesi’nde, içerisinde 300 yıllık iki yel değirmeni bulunan 2 bin 600 metrekarelik arsa satın aldı. Araziye otel yapılması için bir çok teklif geldi. Gündüz Nalbantoğlu, arsasındaki değirmenleri kültür turizmine kazandırmak için bu teklifleri geri çevirdi. 3 Eylül 1987 tarihinde bölge Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından birinci derece doğal SİT ilan edildi. Nalbantoğlu, arsasındaki değirmenleri restore ettirip birini geçmiş yıllarda olduğu gibi işler hale getirip, kır kahvesi, diğerini de Süngercilik Müzesi’ne dönüştürmek için proje hazırlattı. İzmir 1 Nolu Kültür ve Tabiat Varlıkları’nı Koruma Kurulu’na müracaat etti. Kurul onay vermedi. Nalbantoğlu, daha sonra Muğla’da faaliyete geçen Anıtlar Kurulu Müdürlüğü’ne geçtiğimiz yıl tekrar müracaatta bulundu. Kurul, sadece yel değirmenlerinin restorasyonuna izin verdi. Müze ve kır kahvesi yapılmasını ve değirmen olarak çalıştırılmasını onaylamadı.