5 Şubat'ın önemi - Ö. Fethi Gürer

5 Şubat Niğde için ayrı ve farklı bir önem taşır. 5 Şubat Atatürk’ün Niğde’ye geliş günüdür. Kurtuluş Şavaşında düşman işgali görmemiş ancak her cephede yüzlerce şehit ve gazisi olan Niğde için Atatürk Niğde’yi ziyareti çok özel ve önemlidir. Cumhuriyet ilan edildiğinde ilk top atışı ile bunu kutlayan il olarak tarihe geçen Niğde Atatürk’ün önderliğinde kazanılan zaferde her alanda emek ve çabası ile haklı bir gurur duyar.

Atatürk Niğde’ye kaç kez geldi.Bilinen o dur ki 5 Şubat 1934 tarihinde Atatürk Niğde’ye geldiğidir.Bu bilgi kayıtlarda yer alan bilgidir.Ancak ATATÜRK’ün Niğde’ye Kurtuluş şavaşı öncesi de geldiği yönünde iddiaları vardır. Bu konu da Dr. Nadi Özdamar Niğdemiz Dergisinde yazdığı bir yazıda değinmişti. Keza Bor’da Ömer Soylu Cığızoğullarının konağında çalışırken Atatürk’ün Kuvayı Milli hareketinin önderleri ile bu evde toplandığını vefatından önce bana anlatmıştı. Atatürk’ün Niğde yi daha önceden gördüğü ve tanıdığının en güzel ifadesi de Niğde ile ilgili söylediği sözlerdir.

Çok sevdiğini ve arzuladığını defalarca dile getirmesine rağmen Atatürk, Niğde’ye bir kez teşrif etmiştir. Onu Niğde’ye getirmek için yapılan teşebbüsler Cumhuriyet’in hemen ilk yıllarına rastlamaktadır.

1924 yılının Sonbaharı’nda Kayseri’ye gelen Atatürk’e Niğde’den bir heyet gitmiş ve Niğde’ye davet etmişler Atatürk ise "... Size söz veriyorum, Niğde’ye geleceğim ve aranızda bir gece kalacağım. Yalnız biz elli günden beri seyahatteyiz, merkez-i hükümetten çok uzak kaldık. Bu defa bizi affedin, bilahare geleceğiz. Benim Niğde’ye karşı alakam büyüktür. Niğdelileri her zaman sevmişimdir." Demiştir.

Esasında Atatürk Benim Niğde’ye karşı alakam büyüktür.Niğdelileri her zaman sevmişimdir’ deyişi Niğde’de kalede ışıklı bir yazı olarak nesilden nesile aktarılması gereken bir söz olsa da birkaç yerde oda çok dikkat çekmeyecek biçimde yer alamsı dahi Niğdeli olarak bir eksiğimizidir.

Keza Atatürk’ün 1924 yılında söylediği sözler dahi Niğde’ye olan aşinalığının ifadesidir.Keza Asker Mustafa Kemal, Cumhuriyeti kurmadan da bu topraklardan geçmediğini, gelmediğini, varsaymakta çok akılcı gelmiyor ama Cumhuriyet sonrası gelişi 5 Şubat 1934 yılına rastlıyor.
Atatürk Niğde ziyareti de 2 gün devam ediyor.Çiftehan kaplıcalarını da gören Mustafa Kemal Atatürk Niğde ziyaretleri son yurt gezilerinden biridir. Niğdeliler için söylediği-‘BENİM NİĞDE’YE KARŞI ALAKAM BÜYÜKTÜR, NİĞDELİLERİ HER ZAMAN SEVMİŞİMDİR’ sözü Niğde için çok önemli bir değerdir ve ne yazık ki bu söz gereken derinlikte değerlendirilememiştir.

Niğde kalesine bu yazı yazılmalıdır dedik.Keza Niğde Üniversitesinin ‘ne olduğu belirsiz’ kapısının yan yüzü Atatürk Niğde ziyaretlerinin resminin büyütülüp bu sözlerinin yazılacağı bir alanda olur ise bir değer kazanır..Bu kapı için daha öncede yazdım. Kapı Üniversite adına uyan bir düzenlemeye muhtaçtır.

Konuyu dağıtmayalım.Atatürk’ün Niğde için söylediği sözleri iyi okuyanlar onun Niğde ye verdiği önemi görür.Niğde bir dönem başkent olması düşünüldüğü ve Atatürk bu konuyu değerlendirdiği de söylenti olarak dünden bugüne gelmektedir.Yazılı bir belge bu konuda da yoktur.

Ne var ki; Ankara Osmanlı Döneminde bir kasabadır ki Niğde o dönemde daha gelişmiş sayılabilir.Ayrıca düşmanın İsmet İnönü’nün kazandığı zaferler olmasa Ankara üzerine gelmesi de düşünülebilirdi.O Aşamada Niğde savunma açısından daha korunaklı görülüyor.Diyeceksiniz ki olmayan yada varlığı sabit belgelenmeyen bir konuda kafa yormanın ne yararı var.Olsun insanlar düşler ve düşüncelerle yaşar. Niğde en azından böyle bir olasılıkla adı geçmesi güzel bir olgu değilmidir ?

Niğde için güzel ve özel olan her olay anımsanmalıdır. Buradan yola çıkarak Atatürk’ün ‘benim Niğde’ye alakam büyüktür sözü dahi ayrı bir anlam kazanmaz mı?

Niğde demek ki Mustafa Kemal Atatürk’ün gözü ile de gelişime ve geleceğe açık bir kent olabilirmiş. Günümüzde ise Niğde ilçe muamelesi görüyor. Hesaba dahi açıkçası alınmıyor. Niğde ilçelere atanan kadroların varlığı ile yönetiliyor.İl olma özelliğinden çok ilçe özelliği sanki Niğde’ye bir elbise gibi giydirilip görülmeyen eller Niğde’yi budadıkça buduyor.

Niğde kentleşme adı altında katlı yapılarla havası, doğası, dokusu bozularak büyüyor.Ne yazık ki Niğde’yi Niğde yapan değerlerden kopuyor.

KEŞKE ATATÜRK’ÜN SÖZÜNÜ OLSUN GÖRÜNEN BİR YERE ASIP EN AZINDAN ATATÜRK’ÜN ONURLANDIRMASI İLE MUTLU OLABİLSE İDİK.

Görünüm
ATATÜRK NEDEN TRENDE KALDI
ÖMER FETHİ GÜRER
Mustafa Kemal Atatürk Niğdemize resmi kayıtlara göre 5 Şubat 1934 pazartesi günü saat 18.00 sırlarında trenle Niğde geliyor.5 Günlük bir yurt gezisine çıkıp Niğde’ye gelen Önder Atatürk Büyük bir sevgi gösterisi ile karşılanıyor İstasyonda günümüzde mahzun kalan Gar binasında dinleniyor.O yıllarda demiryollarına önem veriliyor ,karayolları var, ama yetersiz .İstasyonda dinlenen Atatürk şehir merkezine de otomobil ile gidiyor. Bir yerde Atatürk bedenen yorgunluğu hissettiği yıllar. Zor işleri büyük bir maharetle başarmış ve yeni Cumhuriyeti geliştirme yolunda emek veren muzaffer komutan. Atatürk Niğde’de Halk evine gidiyor.Bugun artık bilinmeyen önemi özelliği yok edilen ama Cumhuriyetin ilk yıllarındaki ışık saçan Halk evinde: " Milletimizin yüksek karakterini, yorulmaz çalışkanlığım, fitri zekasını, güzel sanatlara ilgisini, ilme bağlılığını ve milli birlik duygusunu mütemadiyen ve her türlü vesile ve tedbirle besleyerek inkişaf ettirmek lazımdır, işte bunlar milli kültürümüzdür. Bu da halkevlerinde gelişecektir." Diye konuşup Halkevlerinin önemine değiniyor ama o vasiyet süreç içinde yok ediliyor, tıpkı doğru ve olması gereken bir çok alanda Atatürk’üm işaret ettiği yolda gidemediğimiz gibi, o yoldada yürümeyi beceremiyoruz. Atatürk Niğde’de akşam yemeğinden sonra zeybek oynadığı ve sonrasında Trende gecelediği ertesi günde mübadele ile gelmiş göçmenlerin durumunu hakkında bilgi aldığı, halk ve esnaf ile konuştuğu Bilahare Çiftehana hareket ettiği biliniyor.
Ama Atatürk tüm ısrarlara karşın treni tercih etmesinin nedeni hala bilinmeyendir. Niğde’de neden bir konak tercih edilmemiştir. Bu konuyu not alıp haklı bir neden olarak acaba anlatan hiçbir tarihi veri yokmudur?
Halit Mengi el yazısı ile yazdığı notlarında bu konuyu acaba açıkladımı? O gün orada bulunanlar bu konuda hangi gerekçe ile ısrarlı misafir etme isteğine Atatürk hayır demiştir.Açıkcası tıpkı resmi tarihte Niğde’ye gelişinin dışında Niğde‘ye gelişleri gibi bu konuyuda hep merak etmişimdir. Çünkü Sivas Kongresine katılan Niğde ve Bor delegeleri yanında Halil Nuri Yurdakul gibi yakınında bir isim varken kalacak yer sorunu olamaz.Keza Atatürke ahçılık yapmış ve Milletvekili Halit Mengi Konağında çalışan ahçı Niğde’de kaldığında yemeklerinide yapandır.
Yine Halit Mengi dediği için Çiftehana gitmesi de sonuçta önerilene olumlu bakışını gösterir.Acaba Atatürk hastalığının nüks etmesi ve çevresi bu konuda tedirgin olmasın diye özel doktoru ve yakın çevresi ile tren kompratımanındamı kendini dahamı iyi buldu.Yada tedavisi içinmi kompartımanı daha hazırdı? Halkın yada orada görev yapan bir kişi hastalığını bilmesinmi istemedi. Çünkü vefatından dört yıl öncesidir . ve Atatürk hastalık başlangıç dönemleri olarak tanımlanan süreçtir.Acaba neden Atatürk trende kaldı bu soruya en doğru yanıt o dönemde yakın çevresinde yer alanların tuttuğu notlarda olsa gerek o konuda ilk akla gelen isimlerden biride Halit MENGİ .Çünkü el yazması notları olduğu biliniyor acaba notlarında bu konu varmı ? Keza Atatürk Niğde’ye İstasyondan gelişinde kullandığı otomobil hurdamı oldu? Yoksa bir yerde korunuyormu? Yada o otomobil kimindi?
1934 yılı tam 70 yıl olmuş. Niğde olarak dünden gelen neyimizi çok koruduk ki O otomobili koruyalım diyenlerde olabilir. Halil Nuri Yurdakul Atatürk yakın korumasıdır. Kız kardeşi Makbule hanım Bor’da gelip Halil Nuri Yurdakul evinde kalır Bu ziyaretin resimleri bende de var.Ayrıca Atatürk’ün bir otomobili daha sonra Halil Nuri Yurdakul’a geçer.Ahçısı Halit Mengi yanında çalışırken, Otomobili Halil Nuri Yurdakul’da olacak kadar Niğdelilerle bağı olan Atatürk, Niğde ziyaretlerindeki trende konaklama olayı tarihçiler ve araştırmacılar bize daha anlaşılır ifade edeceklerdir.
70 yıl önce 15 yaşında olan günümüzde 85 yaşında olduğu varsayımından yola çıkarsak Atatürk
Niğde’ye gelişini bizzat gören ve yaşıyanlarda var olması gerekir. Bu yıl 5 Şubat Atatürk’ün Niğde’ye gelişini anma toplantılarında acaba o günü yaşayıp ta hayatta olanları bir araya toplayıp o günün anılarını yaşatmamız çokmu zordur.Atatürk Niğde’ye gelişinde İstasyonda Halkevinde olanları bu yıl olsun bir araya getirip hem gönüllerini alalım hem anıları yaşatalım. YETKİLİLERİMİZE BU BİR ÇAĞRIMIZ OLSUN