Niğde tarihi dokunun farklı dönemlerinden izler olan Dikilitaş Kasabasına gidiyoruz. Kasaba girişinde kasabaya adını veren dikilitaş var. Leylekler üzerine yuva yapmış. Taşın dikilişi bilinmiyor. Doç. Dr. Sacit Pekak Antik dönemde Kilikia Pylai’sine giden yol üzerinde diye tanımladığı sutunu: ‘Roma sutunu’ olarak belirterek Bölgede mezar alanından söz etmiş ve yerleşim çevresinde Roma ve Bizans kalıntılarına erildiğini yazmıştı. 

Kasabadan Remzi Akar(87 yaşında) ve Mehmet Değerli Dikilitaş ile ilgili anlatıları özetlerken ‘İpek yolu buradan geçermiş. Hatta o dönemden kalan kağnıların geçtiği taş yol var. İzi duruyor. Bölgede konaklama yapılırmış son hanlardan birirninde kalıntıları var. Bu taş işaret amaçlı konmuş’ diye halk arasındaki anlatıyı nakl ettiler. 

Kasaba Un Fabrikası ve kooperatifi yanında Halı atölyesi de var. Belediye Başkanı Ahmet Şenel ziyarete gidiyoruz. Ankara Başkent Vakfı Başkanı Yunus Nadi Özdamar ile bölgede yer alan kültürel değerleri yerinde görelim diye çıktığımız gezide başkan Şenel kasabanın da sorunlarını konuşuyoruz. Bölgede yapılmış bir gölet ile ilgili 20 yıldır sürem sorun ve sıkıntının bu dönemde aşıldığını anlatan Başkan kasabada bulunan tarihi bir çeşmeyi de onarmış. Kasaba içindeki çeşme yalağını ise girişe alarak bu alanda meydan düzenlemesi sağlamış. Başkan ile söyleşirken Gölcük Belediye Başkanı Dede Er ve Orhanlı Belediye Başkanı Mustafa Kaplan’da Başkanı ziyarete geliyorlar. Dikilitaş hakkında konuşurken Gölcük ve Orhanlı ile ilgilide laflıyoruz. Orhanlı Belediye Başkanı Mustafa Kaplan Orhanlı yer altı Şehri ile ilgili çalışmalarına karşın sonuç alamadığını anlatırken Gölcük Belediye Başkanı Gölcük turizimden pay alması için çalışmalarda bulunduğunu belirtiyor. 

İki Başkanda beldelerine davet etti. Daha önceleri gittik bu kere gidersek başkanlara uğrama sözü verdik. Sonra birlikte Dikilitaş Tarihi dokusunu gezmeye çıktık. 

Dikilitaş’ta Mübadele öncesi Türkçe konuşan 200 Ortodoks aile ile 80 Müslüman aile ikamet ediyormuş. Önce halı dokuma atölyesi olan kiliseye gidiyoruz. Kilise sağlam bir yapı olarak dikkat çekiyor. Gübre deposu iken halı atölyesi olmuş. Mahalli İdareler Halıcılık ve Elsanatları Geliştirme ve Yayma Birliğine bağlı Halı atölyesinde genç kızlar 160 metrekarelik yeni bir halıyı dokuyorlar.
Kiliseden atölyeye dönen yapı içi Temiz ve bakımlı.Niğde dışına da halı dokunan atölye bölgeye gelen turistlerinde ilgi odağı oluyormuş.. Kilise girişinde binanın alnında at üzerinde bir kabartma resim var. Kasabalıların deyimi ile çok çalınmak istenmiş ama yerinden sökülememiş.At üstünde kabartma resim yanında da 2 ayrı çiçekli resim taşa oyulmuş. Kilisede iki köşede birkaç merdiven ile çatıya çıkış yerleri yapılmış.Bu çıkış yerlerinde yer alan iki kabartma taş ise çalınmış. Kilise içinde sütunlardaki kurşunlarda çalınıp tüfeklere saçma yapılmış ama onca tahribata rağmen yapı sağlam kalmış. 16 penceresi var. 8 Sütün başlarında da şekiller bulunuyor. Üç nefli kilise beşik tonoz örtülü ve bazikal planlı olarak yapılmış.Düzgün kesme taştan yapılmış Kilise kitabesi ve yapılışı ile ilgili detaylı bilgi yok. Kilisenin geniş bir avlusu var. Çevresi duvar ile örülmüş. Yakınında ye alan ve Hasava olarak tanımlanan eski bir çeşme ise belediye yeniden onarmış ancak kitabesi onarımdan önceleri kayıp olmuş. 

Başkan Ahmet Şenel, kasabadaki iki çeşmeyi de onardıklarını anlatıyor.Ancak bu çeşme özelliği kalmamış. Bu bölgeden Dikilitaş için Kale diye tanımlanan yere gidiyoruz. Kale tüm dikilitaşa bakan doğal bir yapı. Başkan Ahmet Şenel ile Dikilitaş’a buradan baktık. Birden çok tarihi yapı dikkatimizi çekti. Tarihin derinliklerinden gelen farklı gizemli izlerle dolu Dikilitaş değer bulmayı ve turizmde söz sahibi olmayı bekliyor. Kaya mezarları, sığınakları,ipek yolu, dikilitaş, Kilisler, tarihi evleri ile Dikilitaş’da Niğde’de bende buradayım diye seslenen yerlerden.