Tepecik Çiftlik Höyüğü kazısı hakkında, İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Prehistorya (Tarih Öncesi) Anabilim Dalı Öğretim üyesi Doç. Dr Erhan Bıçakçı ile görüştük.

Niğde bölgesinde Kemer hisar Tyana, Bahçeli Köşk Höyük, Aktaş Hellena Kilisesi, Ulukışla Porsuk Kazısı, Göllü dağ Obsidiyen kazısı yanında önemli bir kazı çalışması da Çiftlik ilçesinde devam eden Tepecik/Çiftlik Höyüğü kazısıdır.. Höyük ile ilgili ilk tesbit , I.A.Todd tarafından 13.09.1966 tarihinde yapılmış ve 2000 yılında kazı çalışmalarına başlanabilmiştir. 300x170 m boyutlarında olduğu belirlenen ve oval biçimli bir höyük konisi ile 100 m uzunlukta bir terastan oluştuğu saptanan höyük 33.300 m'lik bir alanı kapsadığıda saptanmıştır. 9.60–4.60 metrelerde değişine Ovaya göre yüksekliği olan höyükte İstanbul Üniversitesi Araştırma Fonu tarafından desteklenen proje yürütülmektedir. 

Tepecik-Çiftlik' deki çalışmaların ilk senesinde, kazı çalışmaları öncesinde, tomografik plan için ölçümler alınmış ve plan çizimi gerçekleşmiş ve Höyük yüzeyinde ayrıntılı bir yüzey toplamasında bulunulmuştur. Kazı çalışmalarına ise bu çalışmalardan sonra başlanmış. Kazı ekibi bölgeye gittiğimizde çalışmalarını yoğun olarak devam ediyordu. Ekip Bağlama yerleşim yerimizde kamp kurmuştu. Elde edilen bulgular titizlikle incelenerek düzenlemeler yapılıyordu. Bağlama’da çalışmaları ve yapılanları yerinde gördük. Ömer Fethi Gürer olarak İnsanlık için yapılan bu emek ve çalışmaları ilgi ile izledim. İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Prehistorya(Tarih Öncesi) Anabilim Dalı Öğretim üyesi Doç. Dr Erhan Bıçakçı ve ekibi başarı ile yıllardır emek ve uğraş veriyordu. Zor koşullarda çalışma grubunun uğraşlarını Doç Dr Erhan Bıçakçı ile konuştum. 

ÖMER FETHİ GÜRER: Öncelikle yoğun uğraş içinde zaman ayırdığınız için teşekkür ederim. Kazı çalışmaları ne zaman başladı amaç nedir?
DOÇ.DR ERHAN BIÇAKÇI: Çiftlik tepecik kazısı 2000 yılında başladı. Neolitik –Kalkolitik dönemin ile ilgili izler bulunan bölgedeki tek höyük burası olduğu biliniyor.. İç Anadolu’da ise çok az yerde var. Kapadokya Obsidiyen kaynaklarının bulunması ile ilgili çalışmalar devam ederken bölgede höyükte dünün izlerini araştırmaya başladık. Çiftlik Kasabası Holsen(yaklaşık 12 bin yıl önce) gölalanı imiş, süreç içinde dolmuş, küçülerek ova halini alıyor. Küçülme süresi yaklaşık 8 bin yıl önce yerleşmelerde başlıyor. O günün koşullarına göre bölgede doğal çevre var. Neolitik dönem Avcı toplayıcı dönemden ilk defa yerleşik üretim yapamaya başlanan dönem, tarım ve hayvancılık ile yerleşime geçiliyor. Bereketli Hilal olarak ta tanımlanan bölge genel olarak ta bilinmeyen tarih için önemli verilerin olduğu alandı.. İlk yerleşmeler bu dönemde görülüyor. Çağdaşı Aksaray Aşılı Höyük M.Ö 7500 yerleşme sona eriyor. Sonrası bilinmiyor. Konya’da M.Ö 7500 Çatalhöyük var. Göller bölgesinde Hacılar höyük buluntuları var. Kapadokya’da Çiftlik Tepecik Höyük var. Kültürlerin çıktığı Güney Batı Kapadokya’nın önemli bölgesi Volkanik Kapadokya olarak ta tanımlanıyor. Bu kültür tanınmıyor. Neolotik dönem özgün bir kültür. Bu bölgeden Çatalhöyük gidip o bölgeyi kuruyorlar. Çatalhöyük kökeni bu bölgeden asıl yaşam bölgesi bu alan, Çatalhöyük kenar bölge. Neolitik Kültür Kalkolitik dönemde de devam ediyor. Benzeri Köşk Höyük' te var. Bölgede Kültür benzeri Seydişehir’de bulundu. O dönemde Konya Ovası bataklık. O bölgeyi çevreleyen yerde yerleşim var. Çiftlik- Tepecik Höyük bu nedenle de önemli. 

ÖMER FETHİ GÜRER: kazı ne kadar devam edecek. Bulgular neler? 

Doç. Dr ERHAN BICAKÇI: Çiftlik Tepecik kazısı 20 yıl devam edebilir. Kültür ve Turizm Bakanlığı Niğde Müzesi başkanlığında çalışmalar devam ediyor. Niğde Tepecik höyükte bulgularımıza göre o dönemde insanlar madeni kullanmayı bilmiyor. Kemik, Obsidiyen –öğütme taşı kullanıyorlar. Çanak çömlek yapmayı ise biliyorlar. Mimari dönemine göre gelişmiş.9 metreden fazla höyükte dolgu var. Neolitik dönemin tümünü bulacağımızı umuyoruz. Geçmişte kültürler Paleotik dönem yontma taş devri ve Neolitik (Cilalı Taş) Çağ (İ.Ö.7250–5500)devri. Bu bölgede Neolitik dönem kültürü önemli ölçüde aydınlanacak, bütün bölgede araştırma devam edecek. Kayırlı- Bozköy- Gösterli-Göllü dağ bu çalışma kapsamında incelenecek. 

ÖMER FETHİ GÜRER: Kazı alanında yoğun bir çalışma var. Çok titiz çalışılıyor. Burada çalışma yapan ekip kaç kişi. 

DOÇ.DR ERHAN BICAKÇI: Bakanlık temsilcisi yanı sıra Fransız, Çek, Hollandalı, Yunanlı araştırma ve çalışma arkadaşlarımız var. Semra Balcı, Çiller Altınbilek (Yontma Taş),Martin Godan(Fransız-Çanak Çömlek uzmanı),Rosalia Christidov(Kemik alet izi uzmanı)Hylke Buitenhuis(hayvan kemik uzmanı),Jaroslav Ridky(Öğütme taşı uzmanı) Banu Öksüz ile birlikte 25 kişilik bir çalışma ekibimiz var. 

ÖMER FETHİ GÜRER: Yakın bölgede farklı alanlarda inceleme düşünüyormusunuz? 

DOÇ.DR. ERHAN BIÇAKCI: Niğde Çiftlik Kale tepe höyüğü çalışmaları önemli. Geçmişin izleri bulgular ile dünde bilinmeyenlerin aydınlanacağı bir çalışma. Niğde çok zengin kültürlerin yaşadığı biliniyor. Otoyol geçeceği bölgede ciddi tarihi kalıntıların varlığı dikkate alınıp bu alanda öncelikle bir çalışma yapılması doğru olandır. Bu bağlamda böyle bir çalışma düşüncemiz var. Geç Hitit, Kimmerler, Frigler dönemi, Tabal Krallığı dönemi, 8 yy yaşamış 8 prensliğin izleri yörede bulunuyor. Göllü dağ, Tyana, Valısa(Yaylayolu) güzergâhında önemli bulguların olabilmesi muhtemel. Otoyol projesine göre bölge bu bağlamda ciddi incelenmesinde önemli yarar var.
ÖMER FETHİ GÜRER: Çaba ve çalışmalarınızda kolaylıklar diliyorum. İyi ki varsınız. Başarı diliyorum.

Çiftlik’te devam eden kazı alanını gezdik. Çalışmalar devam ediyordu. Biz kazı alanında iken bir kafatası bilahare iskelet açığa çıkıyordu. Yapılar birbirine bitişik idi. Bu bölgede de ölüleri evlerin içine gömdükleri çıkan iskeletle anlaşılıyordu. Bir ocak ya da fırın alanı temizlenirken bu alanda yanmış kalıntılarda belirdi. Evler genelde yığma taşlarla yapılmıştı. Höyük genelinde süren çalışmalarla erilen bulgular Çiftlik bölgesi kadar Anadolu içinde önemli veriler içeriyordu. Bulunan en eski yerleşim yerlerinden biri gün ışığına çıkıyordu. Niğde bölgesi için bu çok önemli çalışmada elde edilen veriler ve kalıntılar titizlikle korunuyor. Numaralanıyor ve sergi olanağı olanlarda Niğde müzesi için düzenleniyordu. Çiftlik ilçesine yürüyüş yolu bu tepe’de hemen karşısında bir yurt inşaatı devam ediyordu. Kazı ekibi Bağlamadan gelip giderken bu bina İstanbul Üniversitesi için tahsis edilemez mi diye düşünmeden edemedim. Çiftlik geleceği aydınlanacağı bu bölgede çalışanlara Çiftlik halkının da sahiplenmesi yörenin geleceğinin açığa çıkması adına güzel bir girişim olacaktı. Belediye Başkanı kazı ekibi ile diyalogu iyi idi. 0 arada kazı çalışmalarının başlangıcında Ayhan Şahenk katkı verir. Bu konuda yine destek var mı diye sorduk ama Ayhan Şahenk vefatından sonra FERİT Şahenk bu tür çalışmalar için destek sağlamadığını öğrenip üzüldük. Yüksel İnşaat ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası kazı başlangıcında katkı veren diğer kuruluşlar olurlar. Ayrıca kazı çalışması yapan ekibi valilikten istekleri olmuştu. Biz kazı çalışmaları sonunda gittik. Özellikle su sorunu ve yer sorunu vardı. Valilik ve Çiftlik Halkı gelecek yıl kazı ekibe bu konularda yardımcı olacağını umuyoruz.