Psiko-Teknik belgesi olmadan 10 Mart'tan itibaren trafiğe çıkamayacak olan profesyonel sürücüler, özel bir sistemde imtihan oluyorlar.

Karayolu taşımacılık faaliyetleri kapsamında kamyon, kamyonet, otobüs ve minibüs sürücüleri belgelerini almak için Psiko-Teknik değerlendirme merkezlerinde ter döküyor. Önümüzdeki haftadan itibaren yapılacak kontrollerde Psiko-Teknik belgesi olmadan araç kullanan sürücülere ve firmaya cezai işlem uygulanacak. Şoförler Odası ise, Psiko-Teknik belgesi olmayan sürücülere ticari araç belgesi veremeyeceklerini, bu sebeple iş bırakmanın dahi söz konusu olabileceğini bildirdi.

Mevcut profesyonel sürücülerin işlerine devam edebilmeleri için mutlak surette psiko-teknik belge almaları gerektiğini, aksi taktirde cezai işlem uygulanacağı gibi araçlarının da bağlanacağını belirten yetkililer, ticari araç sürücülerinin bir an önce psiko teknik belgelerini almalarının şart olduğu ikazında bulundular.

Psiko-teknik değerlendirme, sürücülerin trafik ortamında kendileri ve diğer yol kullanıcıları için güvenli araç seyrinde gerekli olan algı, dikkat, hafıza, muhakeme, yeteneği gibi zihinsel becerilerini ölçüyor. Psiko-Teknik kontrolde tepki hızı, göz, el, ayak, koordinasyonu gibi psiko-motor becerilerin seviyesi, uygun standart ve bilgisayar destekli test sistemleri kullanılarak ortaya konuluyor. Test, kişinin yaş, cinsiyet, eğitim gibi özelliklerine göre, karşılaştırma yapılarak, sürücülük kabiliyeti
hakkında bir rapor ortaya çıkartıyor. 25 Şubat.2004 tarih ve 25384 sayılı resmi gazetede yayınlanan karayolu taşıma yönetmeliği 60. maddesi 'e' bendine göre profesyonel sürücülere Psiko-Teknik değerlendirme yapılması gerekiyor. Aynı yönetmeliğin 73'üncü maddesine göre bu değerlendirmeyi yaptırmayan sürücüleri çalıştıran firmalar için 5 ihtar ve 540 YTL para cezası ve 50 ihtara ulaşırsa yetki belgesinin iptali gündeme geliyor.

PSİKOTEST NASIL YAPILIR?

Bursa'da sadece 5 merkezde yapılan Pisiko-Teknik test için ilgili merkeze gelen bir sürücü, kayıt işlemlerini tamamladıktan sonra yazılımı TÜBİTAK ve ODTÜ tarafından yapılan Trafikent Psikoteknik Değerlendirme cihazına alınıyor. Burada iletişim ve psikomotor yeteneklerini ölçmek için çeşitli testler uygulanıyor. Otomobil şeklinde dizayn edilen bilgisayarın direksiyonuna geçen sürücüye tamamen Türk normlarından oluşan dikkat, beceri, heyecan. tepki hızı, koordinasyon, görsel algı, bellek, görsel süreklilik, çevresel görüşe ilişkin, görüş muhakeme ve mesafe tahmin testleri, çeşitli grafik ve animasyonlarla 1 saat boyunca uygulanıyor.

2 psikolog ve psikiyatrist hekimin bulunduğu merkezde, sürücüler Trafikent psikoteknik değerlendirme cihazından alınan test sonuçlarıyla birlikte 30 dakika psikiyatrist ile görüşüyor test sonuçlarının değerlendirmelerin yapıldığı sürücülere geçmişe dair kişilik ve psikolojik problemlerinin tespiti açısından soruların sorulduğu görüşmenin ardından rapor hazırlanıyor. Karayolları taşıma yönetmeliği 60 e maddesi gereği bünyesinde yük ve yolcu taşıyan sürücülerin her 5 yılda bir pisiko teknik belgeyi almak zorunda olduğunu belirten pisikolog Nefise Ateş, zihinsel yetenek testlerinde sürücünün dikkatini, muhakeme kabiliyetini ve hafızasını ölçen bir takım testler yapıldığını söyledi. Psikomotor testlerde ise el göz koordinasyon tepki hızı çevresel görüş ve görsel sürekliliğin ölçüldüğü kaydeden Ateş, sürücülerin ortalama olarak bir saat kontrolde kaldığını daha sonra psikiyatrist muayenesine alındıklarını bildirdi. Hazırlanan raporun İl Sağlık Müdürlüğü'nde onaylatıldıktan sonra kişiye teslim edildiği öğrenildi. Ruh ve Sinir Hastalıkları Uzman Hekimi Nöropsikiyatrist Hüseyin İdem ise sürücülerde doğuşundan bugüne kadar psikolojik bir rahatsızlık söz konusu olup olmadığını anlayabilmek için sohbet ettiklerini belirtti. İdem, "Psikoteknik, yıllardır dünyada kullanılan bir teknik. Biz 2000 yılından sonra karşılaştık. Psikoteknik çok önemli. Son aylarda kontrollerin sıklaştığı, trafik hatalarının azaldığı gözleniyor. Şahıslarda denetimin caydırıcı rolü de var. Şimdi bütün sürücüler trafik kurallarına daha fazla uymaya başladı. Kazalar azaldı" diye konuştu.

ALG Psikoteknik Merkezi Bursa Şubesi yetkilisi Ziya Bürlükkara ise, 'Bursalıların nasıl olsa trafikte sorulmuyor' zihniyeti ile belge alınımına gerekli önemi vermediklerini belirterek, "Durdurulan her 100 araçtan 5'inde psikoteknik değerlendirme raporu sorulursa geri kalan kısımların zaten haberi olur. Herkes gelir bu raporu alır. Türkiye trafik kazalarının en çok meydana geldiği ülke konumunda. Senede 5 binin üzerinde insan ölüyor 80 bin insan yaralanıyor. Bunların içinde 10 binlerce insan sakat kalıyor. Bu trafik kazalarının yüzde 97'sini sürücü hatasından kaynaklanıyor. Bunların içinde az bir kısmı sürücü değildir. Bunların ayıklanması gerekiyor. Eksik ve hatalı sürücüler yüzünden diğer sürücüler de töhmet altında kalarak sıkıntı yaşıyor. Psiko Teknik test ile bu durum netliğe kavuşuyor" şeklinde konuştu.

Gürlükkara hafta sonları da hizmet verdiklerini belirterek kayıtlar için ehliyet fotokopisi, kimlik fotokopisi, 3 adet vesikalık resim gerektiğini söyledi.