Tasarruf cihazları aldatmaca mı?

Elektrik Mühendisleri Odası Bursa Şubesi İnegöl Temsilcisi Mehmet Dede, elektrik tasarrufu sağladığı iddia edilen cihazların tamamen bir aldatmacadan ibaret olduğunu belirterek tüketicileri uyardı.

Elektrik hizmetinin sunulmasında plansızlık ve verimsizliğin sebep olduğu yüksek maliyetler üzerine abonelere "enerji verimliliği" kampanyaları ve "ceplerini yakmayan fatura" hayalleri kurdurulduğuna kaydeden Mehmet Dede, "Elbette enerji verimli kullanılmalı, tasarruf tedbirleri bir hayat tarzı haline gelmelidir. Ancak yurttaşlar enerji alanında piyasa yönetiminin sebebiyet verdiği zafiyetlerin bedelini ödediklerinin farkında olmalı, enerji tasarruf yöntemleri ile de bu bedelden kurtulamayacaklarını bilmelidirler. Nitekim binalarda yapılacak elektrik tasarrufu ile yüzde 20-40 daha az enerji sarfiyatı mümkün olabilecekken, 2 yılda konutlar için birim elektrik fiyatlarına yapılan zam yüzde 70'i aşmıştır. Halkımızın tasarrufla piyasacı enerji yönetiminin yol açtığı zamlardan kurtulmasına imkan yoktur" dedi.

"Halkımız ceplerini yakmayan fatura hayaliyle kandırılmamakla kalmamakta, tasarruf tacirlerinin eline bırakılmaktatır. Enerji tasarrufu sağlayan cihazlar piyasası tasarruf tacirleriyle dolarken, bu alanda tam bir bilgi kirliliği var. Dağıtılan tasarruflu ampullerle ilgili ortaya atılan 'dinleme' iddialarından, tasarruflu ampullerin içindeki civanın zehirleyiciliğine, elektrikli ısıtıcı üreten firmaların 'benimki seninkinden daha tasarruflu' savaşlarına, sizin elektrik kullanımınızı azaltmadan tüketim miktarını ve faturanızı azaltacağını iddia eden büyülü aletlere kadar uzanmıştır. Bugüne kadar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere yetkili kurumların bu konularda halkı uyardığı, bu tür bilime, mühendisliğe ve tekniğe aykırı iddialarda bulunan şirketlerle ilgili işlem yapıldığına dair herhangi bir bilgi kamuoyuna açıklanmamıştır" diye konuştu.

Elektrik Mühendisleri Odası'nın kamu yararını gözeterek, elektrik kullanımını azaltmadan faturaları azalttığı iddia edilen aletleri laboratuvar ortamında incelettirerek bir rapor hazırladığını, adı geçen 'sözde elektrik tasarruf cihazlarının' tamamen bir aldatmacadan ibaret olduğunun ortaya çıktığını vurgulayan Dede, "Büyük işletmelerde mecburi olan kompanzasyon işlemi, elektrik akımının iş görmeyen gücü (körgüç) olarak tanımlanabilecek 'reaktif enerji'nin sisteme geri verilerek, toplam elektrik üretiminde yol açacağı gereksiz artışı önlemeye yöneliktir. Öncelikle, mevcut mevzuata göre 'mesken abonelerine, tek fazla beslenen abonelere, bağlantı gücü 9 kilovata kadar olan abonelere, reaktif enerji tarifesi uygulanmadığının altı çizilmelidir. Yani bu abonelerin kompanzasyon yapmalarına gerek duyulmamakta, bu nedenle de bu sayaçlar reaktif enerji kaydetmemektedir. Elektrik tasarruf cihazı adı altında satışa sunulan bu tür aletler ise, zaten kayda girmeyen bu reaktif enerjiye yönelik küçük kompanzasyon aletleridir. Konut ve küçük işyerlerine cihazın pazarlanmasında kullanılan yöntem de işte bu noktaya yöneliktir. Bir grup floresan lamba yakılmakta, sözde tasarruf cihazı takılmadan lamba devresindeki akım, pens ampermetre ile ölçülerek müşteriye gösterilmekte, ardından cihaz fişe takılmakta ve aynı noktadaki akım yine ölçülmektedir. Cihaz devrede iken bir miktar azalan akım değeri üzerinden halkın aldatılması desteklenmektedir. İşin püf noktası da buradadır. Azalan akım, fişe takılan noktadaki reaktif enerjinin cihazdan şebekeye verilmesi ile oluşmaktadır. Kirli bir kampanya ile pazarlanan bu cihazlar bu tip sayaçların kaydetmediği, bu nedenle de tüketim faturalarına yansımayacak olan reaktif kompanzasyon işlevi görmektedir" diye bilgi verdi.

Oda tarafından yaptırılan incelemede piyasada satılan 3 cihazın seçildiğini ve bunlar incelenerek bir rapor hazırlandığını anlatan Dede şunları söyledi:

"Her üç cihaz da kondansatör fonksiyonu göstermektedir. Kondansatörlerin, bu cihazların bağlanması öngörülen noktalara tesis edilmesi halinde alınacak sonuç, bu cihazlarla alınacak netice farklı olmaz. Hatta bu cihazların aktif kayıpları dikkate alındığında daha da iyi sonuç alınabilir. Bu cihazlar veya kondansatörlerin devrelere bağlanması olayı kompanzasyon işlemi olarak elektrik tesislerinde uygulanagelen yöntemdir. Söz konusu cihazların veya kondansatörlerin tesis edilmesi ile bina tesisatında bağlandıkları nokta ile sayaç arasındaki hatlarda meydana gelen ısınma kayıpları azalmış olur. Yapılan hesaplardan görüleceği gibi, kapıdan satışlarla tüketiciye sunulmak istenen sözde tasarruf cihazlarının kendi kayıpları büyük olduğundan, ekonomi yerine ilave aktif enerji tüketimine sebep olmaktadırlar".

Dede, piyasadaki bu cihazların aktif enerjiden tasarruf sağlamasının söz konusu olmadığını ifade ederek, vatandaşların bu tür cihazları satanların sözlerine kesinlikle inanmamalarını istedi.