Bursa'da 1932 yılında çıkan kanun ile şahıslara satılan 126 camiden günümüzde halen ayakta kalan 30 civarında vakıf camisi tekrar kamulaştırılmayı bekliyor. Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) tek parti yönetimi zamanında halka satılan 132 camiden günümüze kadar 10 tanesi vatandaşlar veya Vakıflar Bursa Bölge Müdürlüğü tarafından satın alınarak ibadete açıldı.

Şehrin merkezi noktalarında özel mülkiyette olduğu için maksadı dışında dükkan, ev, depo olarak kullanılan ve fiziki şartları halen cami, mescit görünümündeki yapıların kamulaştırılmasına Vakıflar Müdürlüğü yetkili bulunuyor. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na göre, aslı vakıf olan gayrimenkullerin istimlakini Vakıflar Genel Müdürlüğü kolayca yapabiliyor.

Bursa Eski Eserleri Sevenler Kurumu Başkanı Mimar Zafer Ünver, vakıfların halen binaları mescit ve cami olarak ayakta duran ancak mülkiyetleri özel şahıs ve kurumlarda olan Bursa'da ibadete açık olmayan 10 dan fazla camiyi ilk etapta kamulaştırabileceğini söyledi. Bu camilerin satın alan kişiler tarafından depo, işyeri veya cami olarak halen binalarının muhafaza edilmelerinin önemli bir kazanım olduğunu belirten Mimar Zafer Ünver, "Bu eserler, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne günümüz şartlarında çok büyük bir yük olmadan kolayca istimlak edilebilir. Bu mal sahiplerinin bir kısmı zaten eserler tescilli yapı olmaları sebebiyle bozup günümüzde farklı bir uygulamaya dönüştüremiyor. Bu yüzden halen ayakta kalan Kefensüzen Camii, Simkeş Mescidi, Tavukçuoğlu Mescidi, Zagferanlık Mescidi, Bilecikli Mescidi, Simitçi Mescidi, Hocayunus Mescidi, Helvacıoğlu Mescidi, Fazlullah Mescidi gibi yapılar Vakıflar tarafından sahiplerinden satın alınabilir. Bugün yerinde apartman dikilmiş vakıf mescid ve camilerini artık kamulaştırmak imkansız olabilir. Ancak şu anda binaları mevcut, sağlam yerleri bir an önce kamulaştırarak kaybedilmeden asli fonksiyonuna döndürmek önemlidir" diye konuştu.

Vakıflar Bursa Bölge Müdürlüğü'nden emekli olan eski Şube Müdürü Abdulgaffür Yeşilçimen de görev yaptığı 1980-2000 yılları arasındaki dönemde aslına döndürülen şehirdeki 5 camiden 2'sinin Vakıflar tarafından satın alınarak, yeniden ibadete açıldığını anlattı. Yeşilçimen, Tahtakale'deki Veziri Cami ile Hisar'daki Güranlı Mescidi'nin özel şahıslardan Vakıflar tarafından satın alınarak, Kamberler'deki Hatice İsfendiyar ve Çancılar'daki Karakadi camilerinin de hayırseverler tarafından bedeli ödenerek kamulaştırıldığını, Hisar'daki İsabey Fenari Camii'nin de depo olarak kullanılmaktan kurtarılıp yeniden cami olarak hizmete alındığını söyledi.

Araştırmacı Raif Kaplanoğlu da Bursa'da halen sahiplerinin imar durumu müsait olmadığı için bir şey yapamadıkları ve satılık durumda olan 10 civarında cami ve mescidin müşteri beklediğini kaydetti. Aylık yayınlanan Şehrengiz dergisinin kapak konusu yaptığı Satılık Camiler konusunda, Vakıflar Bursa Bölge Müdürlüğü ile Bursa Valiliği İl Özel İdaresi'nin çalışması bulunmuyor.

Eski cami ve mescitleri vakıflaştırma projesine ise Doğanbey Kentsel Dönüşüm alanında kalan Kefensüzen Camii ile start verilebilir. Bursa'nın tarihi eserlere gösterdiği hassasiyetle yakından tanıdığı mimar Mithat Kırayoğlu'nun mulkiyetinde bulunan ve şu anda şantiye sahasında kaldığı için ibadete kapalı olan tarihi Kefensüzen Camii'nin kamulaştırılması ve ibadete açılması kolayca sağlanabilir. Mülkiyeti restorasyon masraflarını üstlendiği için şahıstan Eski Eserleri Sevenler Kurumu'na geçen GümüşçekenCaddesi'nde halen ibadete açık Simkeş Mescidi de kamu yararına dernek olan kuruma uzun soluklu bir bina tahsisi ile Vakıflar tarafından kolayca kamulaştırılabilir.