Camileri, köprüleri, çeşmeleri, hamamları, hanları ve doğal SİT alanlarıyla birlikte adeta bir açık hava müzesini andıran Edirne, kayıtlı 620 tarihi eseri ve 29 da SİT alanı ile birlikte Türkiye'nin en çok tarihi nitelik taşıyan esere sahip olan üçüncü ili oldu. Yüzölçümü ve nüfus yoğunluğu göz önüne alındığında ise ilk sırada yer alan Edirne, birinciliği kimseye kaptırmayarak yüzde 35 oranında ayakta kalan eseri ile Bursa, İstanbul, Konya, Mardin gibi illeri geride bıraktı.

Gerek tarihi eserleriyle gerekse de doğal güzellikleriyle adeta bir cennet olan Edirne, tarihi ve kültürel değer bakımından Türkiye'de en çok esere sahip olan üçüncü il. Ülke genelinde Bursa ve İstanbul'dan sonra üçüncü sırayı alan ilimiz, yüzölçümü ve nüfus yoğunluğu göz önünde tutulduğunda ise birinciliği kimseye bırakmıyor. 620 adet tescilli tarihi ve kültürel değer taşıyan eseri barındıran Edirne, 29 da SİT alanına sahip bulunuyor. Toplamda 649 eseri barındıran ilimiz, sayı bakımından, nüfusu
milyonları aşan Bursa ve İstanbul'un gerisinde kalırken, diğer özellikler ön plana çıkarıldığında ise her iki ili de geride bırakıyor. İlin yüzde 35'ini kapsayan 649 tarihi eser, son günlerdeki projeler ile birlikte daha da ön plana çıkartılarak Edirne'ye yepyeni bir boyut kazandırıyor.

OSMANLI İMPARATORLUĞU'NA BAŞKETLİK YAPAN İLLER İLK 3 SIRADA

Türkiye'de tarihi değer bakımından en çok esere sahip olan illere bakıldığında ilk üç sırayı sırasıyla Bursa, İstanbul ve Edirne'nin aldığı gözleniyor. Bu üç ilin de Osmanlı İmparatorluğu'na başkentlik yapması, her üç ili de tarihi eser zengini yapan ortak paydaları. Osmanlı İmparatorluğu'nun yanı sıra tarih öncesi bir çok devletin himayesine giren iller zengin eserleriyle dikkat çekiyor.

BURSA: Roma ve Bizans'ın himayesinde yaşayan Bursa, 1335 yılında Osmanlı'ya ilk başkent oldu. 29 yıl boyunca Osmanlı İmparatorluğu'na başkentlik yapan Bursa, Bizans devri mezar stelleri ve çeşitli mimari eser parçaları, seramikler, sikkeler ve türbeleri ile dikkat çekiyor. 27 arkeolojik, 1 doğal, 3 kentsel SİT alanına sahip olan Bursa, 2 bin 42 adet korunması gereken anıtsal, dinsel, kültürel ve sivil yapıyı bünyesinde barındırıyor.

EDİRNE: Tarih boyunca Traklar'a ve Bizans'a bağlı olan Edirne, 1'nci Murad Hüdevandihar'ın Edirne'yi fethetmesiyle birlikte Osmanlı İmparatorluğu'nun yeni başkenti oldu. İstanbul'un fethedilmesinde stratejik bakımında çok önemli bir rol üstlenen Edirne, 700 yıl hüküm süren Osmanlı İmparatorluğu'nun ikinci başkenti oldu. 91 yıl boyunca Osmanlı'ya payitahtlık yapan Edirne 1362 yılından 1453'e kadar Osmanlı Padişahlarının yaşadığı 'Sultanlar Kenti' olarak anılıyor. Üç nehir üzerine kurulan ve köprüleriyle dikkat çeken kent, Mimar Sinan'ın "Ustalık eserim" dediği Selimiye Camisiyle de adından söz ettiriyor. 9 arkeolojik, 18 doğal, 1 kentsel ve 1 de tarihi ve doğal olmak üzere toplam 29 SİT alanına sahip olan Edirne, 649 adet
korunması gereken anısal, dinsel, kültürel ve sivil yapıyı bünyesinde barındırıyor.

İSTANBUL: Edirne doğumlu olan 2. Mehmed (Fatih Sultan Mehmed)'in 1453 yılında fethetmesiyle birlikte Osmanlı İmparatorluğu'nun üçüncü ve son başkenti olan İstanbul, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna (1923) kadar Osmanlı'ya başkentlik yaptı. Yaklaşık 4,5 asır boyunca Osmanlı'ya payitahtlık yapan İstanbul Osmanlı döneminin en güzel saraylarına sahip olması ile de dikkat çekiyor.

TOPLAM 649 ESERE SAHİP OLAN EDİRNE YOĞUNLUK BAKIMINDAN BİRİNCİ

Tarihi, kültürel ve doğal nitelik taşıyan eserlere sahiplik bakımından Bursa ve İstanbul'un ardından üçüncü sırayı alan Edirne, nüfus ve yüzölçümü ele alındığında ise her iki ili de geride bırakıyor. Nüfusu 15 milyonu aşan ve kilometrekareye düşen yoğunluk bakımından Türkiye'nin en sıkışık kenti olan İstanbul'da yer alan tarihi eserler kentin % 4'lük bölümünü oluştururken bu oran Edirne'de yüzde 35'i buluyor. Edirne'de yer alan tarihi eserler ve mülkiyetine sahip olan kurumlar şu şekilde:
Han, Cami ve Kervansaray: Edirne'de toplam 121 han, cami ve kervansaray bulunuyor. Bu eserlerin mülkiyeti Edirne Vakıflar Bölge Müdürlüğü'ne aitken, Selimiye Cami, Rüstempaşa ve Ekmekçizade Ahmet Paşa Kervansarayı bu kategoride dikkat çeken eserler. Hamam, Saray Kalıntıları, Menhir ve Dolmen: Edirne il genelinde toplam 65 adet hamam, menhir, dolmen ve saray kalıntısı yer alıyor. Bu eserlerin mülkiyeti hazineye aitken, Lalapaşa'da yer alan dolmenler, Tahtakale Hamamı ve Sokullu Hamamları, bu kategoride ön plana çıkan eserler.

Çeşme ve Sivil Mimarlık Örneği Eserler: Edirne'de toplam 118 adet çeşme ve sivil mimarlık örneği eser yer alırken bu eserlerin mülkiyeti Edirne Belediyesi'ne ait. Bu kategoride ise Hacı Adil Bey Çeşmesi, Dertli Mustafa Bey Çeşmesi ve 2. Bayezid Çeşmesi dikkate değer çeşmeler.

Kale Burcu: Mülkiyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'na ait olan kale burçlarından Edirne'de 2 adet var. En önemlisi ise Makedonya Saat Kulesi.

Köprüler: Mülkiyeti Karayolları Genel Müdürlüğü'ne ait olan köprülerden Edirne'de 9 adet var. Meriç, Tunca ve Arda Nehirleri üzerine kurulan Edirne, köprü zengini olarak dikkat çekerken en önemli köprüleri Mecidiye (Meriç), Ekmekçizade (Tunca) ve dünyanın en uzun taş köprüsü olan Uzunköprü.

Sivil Mimarlık Örneği Resmi Yapı: Edirne'de 17 adet olan resmi sivil mimarlık yapı örneklerinin mülkiyeti çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarına ait.

SİT Alanları: Edirne'de çeşitli kategorilerde toplam 29 adet SİT alanı var. En çok bilineni ise Enez Gala Gölü Milli Parkı.

Edirne'de 9 Adet Arkeolojik SİT Alanı, 18 Adet Doğal SİT Alanı, 1 Adet Tarihi ve Doğal SİT Alanı, 1 Adet Kentsel SİT Alanı bulunuyor.

SİT Alanlarıyla birlikte toplamda 649 adet esere sahip olan Edirne, son günlerdeki önemli projeler sayesinde markalaşma yönünde büyük ilerleme kaydediyor.

Sarayiçi'nde yer alan saray kazıları, Selimiye Cami ve çevresinin UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirasları Lisetesi'ne alınma çabaları, 22 Şubat'ta Edirne'nin ev sahipliği yapacağı "Kentsel Ölçekte Markalaşma Stratejisi" toplantısı ve çeşitli restorasyonlar, gözle görülen ilerlemeler olarak dikkat çekiyor.

Saray kazıları: Edirne Müze Müdürlüğü ekipleri tarafından yürütülen çalışmalar, Sarayiçi Bölgesi'nde devam ediyor. Kazılarda çok sayıda yapının zeminleri ortaya çıkarıldı.

Selimiye Cami: Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Edirne Belediyesi tarafından ortaklaşa yürütülen proje kapsamında Selimiye Cami, UNESCO'nun Dünya Kültür Mirasları Listesi'ne alınmaya aday. Mimar Sinan'ın 'Ustalık eserim' dediği şaheser için Edirne Belediyesi Alan Yönetimi oluşturarak bu yönde Türkiye'de ilk kez böyle bir yönetim kuran il oldu.

Markalaşma Toplantısı: 22 Şubat Cuma günü Halk Eğitim Salonu'nda yapılacak olan Kentsel Ölçekte Markalaşma Stratejisi" toplantısının Edirne'nin markalaşma sürecinde önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan üst düzey yetkili müsteşarların da katılacağı toplantıda Edirne'nin tarihi ve turistik değerleri ele alınacak.

Restorasyon ve onarımlar: Edirne'nin marka kent olma yolunda adım attığı bir diğer önemli iş ise restorasyon çalışmaları. Bazı tarihi köprülerin onarımı tamamlanırken bazıları devam ediyor. Bunun yanı sıra Üç Şerefeli Cami'de restorasyon devam ederken, Tarihi Bedesten Çarşısı'nın restorasyonu tamamlandı. Ayrıca Kaleiçi ve Karaağaç Semtleri'ndeki sivil mimarlık örneği evler de, mülk sahipleri tarafından restore ediliyor.