Efsaneni söyle felaketini öğren

Jeolog Prof. Ersoy, yeni kitabında mitolojik öykülerin izini sürüyor. Prof. Ersoy’a göre, birçok öyküdeki doğaüstü olaylar bilimsel olaylara dayanıyor.

Yıldız Teknik Üniversitesi Doğa Bilimleri Araştırma Merkezi Sorumlusu Jeolog Prof. Dr. Şükrü Ersoy, yeni kitabında, mitolojik öykülerdeki doğal afetlerin izini sürüyor. Ersoy’a göre, birçok mitolojik öyküdeki doğaüstü olaylar bilimsel olaylara dayanıyor ve artık bilim adamları gelecekteki afetleri bile mitolojide arıyorlar.
Ersoy, tamamlamak üzere olduğu yeni kitabı “Afetler ve Mitoloji: Jeomitoloji” de, insanlığı geçmişten bugüne etkileyen doğal afetlerin, mitolojilerde nasıl yer bulduğunu ve günümüzde bazı bilim adamlarının, resmi kayıtlarda yer almayan afetlerle, mitolojik anlatılar arasındaki bağı nasıl kurduğunu anlatıyor. Ersoy, henüz çok yaygın olarak kullanılmayan “jeomitoloji” kavramının, deprem, su baskını, volkanizma gibi jeolojik olayların bilim öncesi kültürler tarafından şiirimsi bir metaforik ve mitolojik canlandırma içinde ağızdan ağza aktarılması çalışılması olduğunu anlatıyor.

Söylenti hayat kurtardı
Ersoy, kitabında binlerce insanın hayatını kurtaran bir söylenceyi şöyle anlatıyor: “2004 yılında 300 bin kişinin hayatını kaybettiği Güney Asya tsunamisi Hint Okyanusu’ndaki büyük bir depremle tetiklenmiştir. Tayland’ın Çingeneleri olan Mokenler arasında dolaşan bir söylencede, deniz kıyısından su çekildiğinde bir tsunaminin olacağı ve daha sonra insan yiyen dev dalganın hızla geleceği anlatılır. Bu söylence ve deneyim onların Güney Asya tsunamisinde sağ kalmalarını sağladı.”

Mitolojik ve dinsel kaynaklarda rastlanan tarihi afetler şunlar:
Volkanizma:
Hesiod’un Titanlarla savaşı (Yunan)
Atlantis efsanesi (Yunan)
Jason ve Argonautlar (Yunan)
Eksodus ve Mısır tabletleri (İncil)

Depremler:
Sodom ve Gomorrah’ın yok oluşu (İncil)
Eriha’nın yıkılışı (İncil)
Musa’nın Kızıl Deniz’i açması (İncil)

Su baskını (sel):
Gılgamış destanı (Mezopotamya)
Nuh Tufanı (İncil)
Pyrrha ve Dekalion (Yunan)
Dardanus (Yunan)

İklim ve çevre değişikliği:
Hesiod (ya da Ovidus) tarafından yazılan Altın Çağ (Yunan)
Cennet Bahçesi (İncil)

Jeolojinin diğer konuları:
Ubar şehrinin yok oluşu