General Nurettin Türsan’ın “Anılar”ı
Kendisine ısrar ettim ve nihayet hatıratını çıkardı. Eksik olmasınlar, buna teşekkür ediyor ve bu ısrarımı “sataşma” diye niteliyorlar. Emekli General Nurettin Türsan Paşa’dan söz ediyorum.
Her zaman söylediğim gibi; ordumuzda Prusya tipi tarih bilen, harita tetkiklerine düşkün, yazan ve tabii hayatında cumhuriyetçi stratejileri uyguladığı için de eski Fransız ordusunun kurmayları gibi özgün tarafları olan askerimiz. Sayısını artık benim bile bilmediğim askeri tarih araştırmaları ve stratejik etütlerin yanında bu yıl Arma Yayınları “Anılar”ını yayınladı.
II. Cihan Harbi’ne ait hatırat külliyatımız olduğu söylenemez, hatta sayıları çok azdır. Özellikle harbin genç komutanları ve genç bürokratları çok şey yazsalar da nedense hatırat kaleme almamışlardır. Mesela Başbakan Şükrü Saracoğlu’nun yakın maiyetinde çalışan, Mülkiye’nin parlak mezunlarından, o zamanki maliye müfettişi sonra Ecevit kabinesinde bakanlık yapan Cahit Kayra da bunlardan biridir.
Nurettin Paşamıza ve Tümgeneral Muzaffer Erendil’e hep hatırat yazmaları için ısrar etmişimdir. II. Cihan Harbi gibi Türkiye’nin sıkıntılı döneminde nasıl bir manzara hâkim olduğunu başka türlü öğrenmemiz kabil değildir.
Nurettin Türsan Paşa Kuleli Lisesi’nden itibaren askerlik hayatını bu kitapta ele aldı, son derece serbest bir üslupla, çok çarpıcı manzaralarla...
Bir tanesini zikredeyim. Genç teğmen Nurettin Türsan harp yılları içinde bir gece üşüttüm zannediyor. Müthiş karın ağrısı var, üstelik bir de karın nahiyesini sıcak tuğla ile ısıtıyor ve sabah yanı başındaki mevki hastanesine gidiyor. Halini gören genç tabip yüzbaşı bir hemşire çağırarak derhal ameliyat masasını hazırlatıyor, narkoz falan hak getire, tentürdiyotla ameliyat yeri adamakıllı temizleniyor ve o halle apandisit ameliyatı yapılıyor. Usta cerrah “Üç saat daha gecikse işinin bitmiş olacağını” söylüyor. Aynı günlerde, sevilen ve yetenekli bir general apandisit ameliyatı için yattığı masadan kalkamamış.
Savaş içinde ve sonrasında asker karargâhın ve talim alanlarının durumu, Trakya sınırında savaş hazırlıkları bilmemiz gereken yönleriyle tasvir ediliyor. Hiç iç açıcı bir manzara değil. Nurettin Türsan Paşa’nın kaleminden de izliyoruz ki; bir ömrün içinde Türkiye çok çetin yollardan geçmiş ve önümüzde daha çetin yollar var.
