Türk edebiyatının köşe taşlarından Ahmet Hamdi Tanpınar'ın ismi, 5 yıldır mahkeme odalarında süregiden bir davanın konusu. 'Tanpınar YKY'de', 'Tanpınar mahkemelik', 'Tanpınar Yargıtay'da', 'Tanpınar temyizde' gibi başlıklarla ifadelendirebilecek bu sürecin 'Tanpınar yeniden Dergah'ta' şeklinde sona erdiği düşünülüyordu.

Ama davanın kısa bir süre önce Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) taşındığı ortaya çıktı. Bu gelişmeden yayın dünyasının habersiz olması bir yana, 'AİHM seçeneği'nin edebiyat dünyası gündemine girmesi açısından ilginç bir süreç söz konusu.

Davanın başlangıcı Yapı Kredi Yayınları'nın (YKY) 2000'de Tanpınar'ın eserlerini basmak istemesine uzanıyor. YKY'nin Tanpınar'ın yayıncısı Dergah'la yaptığı görüşmeler olumsuz sonuçlanır. Tanpınar'a yakınlığını mahkeme kararıyla tescil ettiren Meliha Büyükçelebi'nin vâris olarak ortaya çıkması ile birlikte yeni bir dönem başlar. YKY, Büyükçelebi ile yaptığı anlaşmaya dayanarak Tanpınar'ın 'Huzur', 'Saatleri Ayarlama Enstitüsü', 'Beş Şehir', 'Mahur Beste', 'Hikayeler', 'Şiirler' kitaplarını basar. Hem Dergah hem de YKY etiketli Tanpınar kitaplarının piyasada bulunduğu zaman diliminde iki yayınevi arasında telif hakkı davası başlar. Dergah Yayınları, Tanpınar'ın kardeşi ve vârisi Kenan Tanpınar'la yaptığı sözleşmeye ve müktesep haklara dayanarak kitapları basma ve yayınlama haklarının kendisinde olduğu gerekçesiyle dava açar. Meliha Büyükçelebi ise Kenan Tanpınar'ın 'dayısı' olduğunu iddia etmektedir. 5 yıl devam anlaşmazlık, Yargıtay'ın yayın haklarını Dergah'a vermesi ve YKY'yi tazminata mahkum etmesiyle sona erer. Ancak konu vârislik iddiasında bulunan Büyükçelebi tarafından bir yıl önce AİHM'ye taşındı. Edinilen bilgiye göre başvuru kabul edilebilirlik aşamasında bulunuyor. Strasbourg Mahkemesi, önümüzdeki aylarda davanın kabul edilebilir olup olmadığını karar verecek. Davanın sonuçlanmasının yıllarca sürebileceği belirtiliyor. Davanın AİHM'ye taşınmasıyla ilgili Dergah Yayınları 5 yıldır konuşmama eğilimini sürdürüyor. YKY yetkilileri de, aynı eğilimde. Dava, Türkiye'de yayınevleri arasında yazarların varislerinden kaynaklanan ilk anlaşmazlık değil. Benzer bir olay, Peyami Safa'nın İtalya'da yaşayan yeğeni ile anlaşma yaparak Peyami Safa kitaplarını basan Alkım'la Ötüken arasında da yaşanmıştı.