Türk şiirinin iki abidesi

İlk baskısı 1971 yılında yapılan, Asım Bezirci külliyatının önemli kitaplarından birisi olan "Metin Eloğlu, Edip Cansever" monografisi yeniden yayımlandı. Kitap, bu iki şaire bir de Bezirci'nin gözünden bakma şansı veriyor.

İnsan şaşırıyor bir ömre sığdırılan onca kitap, onca yazı, onca anı, kısaca onca hayat nasıl mümkün olabiliyor diye... Fotoğraflara bakıyorsunuz, neredeyse her akşam bir içki sofrasında, bir eylemde, cezaevinde sonra ve her zaman ekmek derdinde... 

Sonra bir bakıyorsunuz, bugün elimizde ne varsa, hepsinde onların emeği var. Zaman zaman onları eleştirsek de kızsak da aslında o bitmez tükenmez enerjileriyle kurdukları yapı sayesinde bugün bir yerlere vardığımız kesin. İşte Asım Bezirci onlardan biri. Gündüzleri muhasebeci, geceleri eleştirmen, çevirmen, yazar... Ve sonra, kitabını yazdığı halk ozanı Pir Sultan'ın memleketinde, Pir Sultan ile benzer bir sonu yaşıyor. Tek fark, asılarak değil, yanarak ölmesi.

'Miras yemekle meşgulüz'
Asım Bezirci'nin kuşağı, günümüz entelektüellerine göre daha çalışkan bir kuşaktı hiç kuşkusuz. Cumhuriyetle birlikte her şeyi yeniden kurma telaşı dönemin aydınlarını da sarmış olmalı ki, Hüseyin Cöntürkler, Selahattin Hilavlar, Asım Bezirciler ve daha onlarca isim, harıl harıl çalışıp durmuşlar, bir şeylere geç kalmayalım diye. Bugün o telaşı çok fazla görmüyoruz. Daha çok var olan mirası yemekle meşgulüz sanki. Hatta ciddi derecede motivasyon sorunu yaşadığımız bile söylenebilir, günümüz entelektüel ortamına bakınca. Galiba hızla değişen bir dünya karşısında, çoğu entelektüelimiz nerede, nasıl duracağından bugün pek emin değil, ya da neyi nasıl söyleyeceğinden. Darbeler ve daha pek çok dış ve iç etken, bu kararsızlığı ve kopukluğu yaratmış olabilir. Ama her şey hızla değişmeye devam ediyor ve bu hızın, böyle giderse atıl olan her şeyi yerinden söküp atacağı da kesin.
Bugünlerde, ilk baskısı 1971 yılında yapılan, Asım Bezirci külliyatının önemli kitaplarından birisi olan "Metin Eloğlu, Edip Cansever" monografisi yeniden yayımlandı. Metin Eloğlu ve Edip Cansever'e bir de Asım Bezirci'nin gözünden bakma şansı veren bu kitap, şiirseverlerin ve şiirle ciddi bir biçimde uğraşanların ilgisini çekebilecek özellikler taşıyor.
Bezirci, Metin Eloğlu ve Edip Cansever gibi Türkçe şiirin iki abidesini, hayat hikâyelerinden başlayarak tek tek kitapları üzerinden incelemiş bu kitapta. Bu incelemelerin ardından, kendi beğenisi ve incelediği şairin ayırıcı özelliklerini gösteren birer şiir seçkisi de koymuş kitaba. Ayrıca monografilerin sonunda, Asım Bezirci'nin tüm çalışmalarında karşılaştığımız gibi, o çalışmanın yapıldığı güne kadar bu iki şairimiz hakkında çıkan tüm yazıların ve kitapların bulunduğu bir tür kaynakça olarak görülebilecek listeler de bulunuyor. Aslında bu listelerle karşılaşmak, Bezirci gibi aydınların, sahip oldukları 'kurucu' ve 'taşıyıcı' misyonun da işaretleri. Kitaplarının sonunda yer alan bu kaynakçalar yayınlar arasında sürekliliği sağlamak ve diğer kaynaklarla bağlantıyı kurarak, konuyla ilgilenenlere rehberlik yapmak gibi bir amaca hizmet ediyordu o günlerde. Bezirci'nin çalışmalarının sadece bu özelliği bile, kendisi hakkında çok şey anlatmaya yetiyor.

Varlıklı bir aylak
İkinci Yeni'yi kıyasıya eleştiren Bezirci'nin, İkinci Yeni şairlerinden Metin Eloğlu ve Edip Cansever'e bakışı, zaten kendi başına heyecan verici. Aslında bugün İkinci Yeni üzerinden yaşanan tartışmalar da sonlanmış değil. Bu yüzden, '70'lerde yazılmış bu kitabın, hâlâ referans olma özelliğini koruyor olması anlamlı. Üstelik bu iki önemli şairin şiirine, biyografik temalarla, şairlerin yaşadığı dönemin toplumsal özellikleriyle ve en önemlisi şiirin içinden bakan, mümkün olduğunca nesnel olmaya özen gösteren bir araştırmacının gözünden bakmak da heyecan verici.
Asım Bezirci'nin, Metin Eloğlu gibi şiirimizin kolay kolay hiçbir kalıba girmeyen ve her zaman kendisini kuşakdaşı şairlerden dil ve imge düzeyinde apayrı bir yere koymayı beceren bir şairle, 'varlıklı bir aylak' olarak tanımladığı, 'yeniliksiz edemeyen', 'her yeniliğe ilk katılan ve ilk ayrılan bir gezgin' olarak gördüğü Edip Cansever için yazdıklarını okuyarak, bu iki büyük şairin ve Bezirci gibi kendine has bir eleştirmenin dünyasına konuk oluyoruz bu kitap aracılığıyla.