16
Haziran
2024
Pazar
KÜLTÜR/SANAT
Geçmişini unutanların geleceği....
Prehistorik ( tarih öncesi ) dönemlerde insanlar hep bir arayış içinde olmuşlardır. Kurban sunmuşlar. Ainler yapmışlar. Hep bir ağızdan ilahiler söylemişler. Tanrıları övmek için söyledikleri bu ilahiler ( ditramboslar ) oldukça ilginçtir. Koro halinde söyledikleri bu akıcı, lirik şiirler zamanla tiyatronun temellerini oluşturmuştur.Tüm bunları mutlu olmak için yapmışlardır. Apollon tanrısından esinlenerek plastik sanatlar ortaya çıkmıştır. Ve bunların bir çoğu bizim şuan yaşadığımız coğrafyada gerçekleşmiştir.
Evet anlatmak istediğim sanat insan içindir yargısını ispatlamak. Yani insanlar sanattan mutluluk duymalı, bir hazza ulaşmalıdır. Toplumun değer yargılarıyla da örtüşmelidir. Tabi ki eleştirmeli, sorgulamalı, önermeler sunmalı....ama şimdi yapılan bir çok sanat dalı, gerçeklikten uzaktır bana göre. Biz kendi kültür mirasını bilmeyen bir toplumuz. Dünya medeniyetinin beşiği Anadolu, dünya kültürünün kaynağı Anadolu, bizim kaynağımız olmuyor. Sanat kişilerin keyfi uygulamalarına bırakılmıştır. Köşeleri kapmış abiler ve ablaların dedikleri oluyor nedense...
Ülkemizde sanatın bu denli garip algılanması, insanların kendi kültüründen kompleks duymasına bağlıdır bence. Örneğin Anadolu topraklarından, türemiş türkülerimiz, genç kuşaklar tarafından yeterince önemsenmemektedir. Ve batıya müzik dalında tanıtım anlamında bu rengimize göstermeyiz nedense. Hemen hemen her ülke kendi kültüründen estantenelerle yarışmalara katılırken, biz onların komik taklitleriyle katılıyoruz. Neden türkülerimiz üzerinde çalışmıyoruz. Onları geliştirmiyoruz. Çünkü bazılarına basit geliyor bu tarz müzik. Şunu söyleyeyim kendini tanımayan başkasını tanıyamaz. Ne kendisi olur ne başkası.
Aynı şekilde tiyatromuz da öyle, uluslararası festivallere yabancı yazarların oyunlarıyla katılıyoruz. Neden! Çünkü Türk Tiyatrosu daha bebek, ingilize ingiliz oyunu oynuyoruz. İşte bu nedenle tiyatro yazarları yetişmiyor. Bir Haldun Taner daha çıkaramıyoruz. Bir daha Muhsin Ertuğrul gelir mi bilmiyorum!. Bu kompleks nereye kadar gidecek onu da bilmiyorum. Ama üzüntülüyüm kültüründen kompleks duyan insanlar hiçbir yere yaslanamazlar. Tarih bunu bize anlatıyor zaten. Tabi ki batı önemli ama bizdekilerle batının verileri hallu hamur edilerek çağdaşlık sağlanır bence. Batıya yapışarak değil.
Dünyanın renkleridir kültürler bence, birbirine benzememeli ama birbirinden etkilenmelidir. Yani geçmişini unutanların geleceği belirsizdir.
Evet anlatmak istediğim sanat insan içindir yargısını ispatlamak. Yani insanlar sanattan mutluluk duymalı, bir hazza ulaşmalıdır. Toplumun değer yargılarıyla da örtüşmelidir. Tabi ki eleştirmeli, sorgulamalı, önermeler sunmalı....ama şimdi yapılan bir çok sanat dalı, gerçeklikten uzaktır bana göre. Biz kendi kültür mirasını bilmeyen bir toplumuz. Dünya medeniyetinin beşiği Anadolu, dünya kültürünün kaynağı Anadolu, bizim kaynağımız olmuyor. Sanat kişilerin keyfi uygulamalarına bırakılmıştır. Köşeleri kapmış abiler ve ablaların dedikleri oluyor nedense...
Ülkemizde sanatın bu denli garip algılanması, insanların kendi kültüründen kompleks duymasına bağlıdır bence. Örneğin Anadolu topraklarından, türemiş türkülerimiz, genç kuşaklar tarafından yeterince önemsenmemektedir. Ve batıya müzik dalında tanıtım anlamında bu rengimize göstermeyiz nedense. Hemen hemen her ülke kendi kültüründen estantenelerle yarışmalara katılırken, biz onların komik taklitleriyle katılıyoruz. Neden türkülerimiz üzerinde çalışmıyoruz. Onları geliştirmiyoruz. Çünkü bazılarına basit geliyor bu tarz müzik. Şunu söyleyeyim kendini tanımayan başkasını tanıyamaz. Ne kendisi olur ne başkası.
Aynı şekilde tiyatromuz da öyle, uluslararası festivallere yabancı yazarların oyunlarıyla katılıyoruz. Neden! Çünkü Türk Tiyatrosu daha bebek, ingilize ingiliz oyunu oynuyoruz. İşte bu nedenle tiyatro yazarları yetişmiyor. Bir Haldun Taner daha çıkaramıyoruz. Bir daha Muhsin Ertuğrul gelir mi bilmiyorum!. Bu kompleks nereye kadar gidecek onu da bilmiyorum. Ama üzüntülüyüm kültüründen kompleks duyan insanlar hiçbir yere yaslanamazlar. Tarih bunu bize anlatıyor zaten. Tabi ki batı önemli ama bizdekilerle batının verileri hallu hamur edilerek çağdaşlık sağlanır bence. Batıya yapışarak değil.
Dünyanın renkleridir kültürler bence, birbirine benzememeli ama birbirinden etkilenmelidir. Yani geçmişini unutanların geleceği belirsizdir.
Yayın Tarihi :
6 Eylül 2005 Salı 14:49:29
Güncelleme :15 Eylül 2005 Perşembe 14:06:31
Yorumlarınız
Seçkin Dere IP: 81.213.65.xxx Tarih : 21.09.2005 18:14:22
Tamamen geçmişi taklit ederek bir yere varamayız bence. Sanatta da yenilikçi olamak lazım. Avrupanın modern sanat anlayışını mutlaka örnek almalıyız. Kompleks duyan varsa kendi geçmişiyle o onların problemi.
Rana Selvi IP: 81.213.77.xxx Tarih : 7.09.2005 19:18:08
Burada yazdıklarınızın altına aynen tasdik ederek imza atarım. Malesef sanatçılarımız batıya karşı aşağılık kompleksi duyuyorlar. Böyle oldukça hep mutsuz olacaklar ve gelişemiyecekler. Kendi kültüründen utanç duyanlar sanatını da benimseyemezler.
Gülgüm Esenyalı IP: 85.101.118.xxx Tarih : 21.09.2005 16:07:42
Tüm yazdıklarınıza gönülden katılıyorum ve bu konuyu gündeme getirdiğiniz için çok teşekkür ediyorum Erdal bey.Gıptayla baktıgımız batı insanının kültür unsurlarına ve dini gereklerine nasıl bağlı olduğunu gözardı edip bizdeki eksikliğin ne olduğunu aramak bizlere hiç yakışmıyor.Herşey hakettiğimiz gibi olur umarım.Saygılar...
Çiçek Türk IP: 212.175.32.xxx Tarih : 24.09.2005 18:20:54
Yazdıklarınıza katıldığımı belirterek yeni yazarlar çıkaramamız konusuna birkaç şey eklemek istiyorum.Yeni yazarlar kaliteli oyunlar çıkarmak istiyorsak ilköğretim sıralarından itibaren gençlerin ürettiklerine kulak vermeli onları edebiyatımız hakkında gerçekçi bir şekilde bilgilendirmeliyiz.Bu elbette yetenek işi ama işlenmemiş yetenek hiçbir işe yaramaz...
Aslan ŞİMŞEK IP: 85.99.232.xxx Tarih : 10.10.2005 14:04:36
Geçmişini Unutanların Geleceği' başlıklı yazınızda bahsettiğiniz fakat üzerinde detayla duramadığınız bazı noktalardan bahsetmek istiyorum.Baştan belirtmeliyim ki dini mevzuların tartışmaya açık olmadığının, aklı başında her insanın kendi dinini seçmeye hakkı olduğunun ve buna hiçbir şekilde müdahale edilmemesi gerektiğinin bilincindeyim.Zaten yazının konusu da bunlardan hiçbiri değil.Bahsetmek ve dikkat çekmek istediğim nokta kültür unsurlarında olduğu gibi dini mevzuda da 'kendi'nden habersiz ve utanan bir toplum oluşumuz fikrinin yerleşmesi ve bunun iyice kanıksanmasıdır.Peki din konusuna yazınızdaki bakış açısından bakmaktan kasıt nedir.Küçük bir hatırlatma durumu açığa kavuşturacaktır sanırım.O yazıda; kültürel bakımdan bir yozlaşmadan, kültürel zenginliklerimizden habersiz kendimizden uzaklaşarak yaşamamızın bir sonucu olarak Türk edebiyatında yeni kalemlerin ve eserlerin sıkıntısını çeker oluşumuzdan bahsetmiştiniz.Şimdi, kendi geleneklerini unutan,unutmak için çaba harcayan ve birçoğundan utanan ve tüm bunlar olurken batının yaşam şeklini özenle hayatına uygulamaya çalışan insanımızı gördüğümüz pencereden başka bir yere bakacağız.Burası bir arkadaş toplantısı ,büyük bir şirketin çalışanlarının öğlen arası sohbeti yada ayaküstü bir komşu muhabbeti olabilir.Gördüğümüzse mensubu olduğu dinin gereklerini yapmaktan utanan hatta bunu gizlemeye çalışan insanlar.Dikkatinizi çekti mi bilmiyorum ama sinema ve televizyon aracılığıyla evlerimize giren filmlerde çeşitli dinlerin gerekleri karakterlerce uygulanıyor,bu o kadar sık ve yoğun yapılıyor ki bu konuda bir kompleks duyulmadığı çok açık.Tam da bu sebepten ötürü belki kendi dinimiz hakkında sahip olamadığımız kadar fazla bilgiye sahibiz bu dinler hakkında.Yanlış anlamaya mahal vermemek için tekrarlamak istiyorum bu başka inianışları yadırgamak, yadsımak yada eleştirmek demek değil.Dikkat çekmek istediğim daha doğrusu anlamaya çalıştığım bizim bu konudaki kompleksimizin sebebi... Acaba batıya olan deva bulmaz hayranlığımızın sebebi onların gerek kültür gerekse din konusundaki kendine güvenleri olabilir mi? Ne dersiniz?
Seçkin Dere IP: 81.213.65.xxx Tarih : 21.09.2005 18:14:22
Tamamen geçmişi taklit ederek bir yere varamayız bence. Sanatta da yenilikçi olamak lazım. Avrupanın modern sanat anlayışını mutlaka örnek almalıyız. Kompleks duyan varsa kendi geçmişiyle o onların problemi.
Rana Selvi IP: 81.213.77.xxx Tarih : 7.09.2005 19:18:08
Burada yazdıklarınızın altına aynen tasdik ederek imza atarım. Malesef sanatçılarımız batıya karşı aşağılık kompleksi duyuyorlar. Böyle oldukça hep mutsuz olacaklar ve gelişemiyecekler. Kendi kültüründen utanç duyanlar sanatını da benimseyemezler.
Gülgüm Esenyalı IP: 85.101.118.xxx Tarih : 21.09.2005 16:07:42
Tüm yazdıklarınıza gönülden katılıyorum ve bu konuyu gündeme getirdiğiniz için çok teşekkür ediyorum Erdal bey.Gıptayla baktıgımız batı insanının kültür unsurlarına ve dini gereklerine nasıl bağlı olduğunu gözardı edip bizdeki eksikliğin ne olduğunu aramak bizlere hiç yakışmıyor.Herşey hakettiğimiz gibi olur umarım.Saygılar...
Çiçek Türk IP: 212.175.32.xxx Tarih : 24.09.2005 18:20:54
Yazdıklarınıza katıldığımı belirterek yeni yazarlar çıkaramamız konusuna birkaç şey eklemek istiyorum.Yeni yazarlar kaliteli oyunlar çıkarmak istiyorsak ilköğretim sıralarından itibaren gençlerin ürettiklerine kulak vermeli onları edebiyatımız hakkında gerçekçi bir şekilde bilgilendirmeliyiz.Bu elbette yetenek işi ama işlenmemiş yetenek hiçbir işe yaramaz...
Aslan ŞİMŞEK IP: 85.99.232.xxx Tarih : 10.10.2005 14:04:36
Geçmişini Unutanların Geleceği' başlıklı yazınızda bahsettiğiniz fakat üzerinde detayla duramadığınız bazı noktalardan bahsetmek istiyorum.Baştan belirtmeliyim ki dini mevzuların tartışmaya açık olmadığının, aklı başında her insanın kendi dinini seçmeye hakkı olduğunun ve buna hiçbir şekilde müdahale edilmemesi gerektiğinin bilincindeyim.Zaten yazının konusu da bunlardan hiçbiri değil.Bahsetmek ve dikkat çekmek istediğim nokta kültür unsurlarında olduğu gibi dini mevzuda da 'kendi'nden habersiz ve utanan bir toplum oluşumuz fikrinin yerleşmesi ve bunun iyice kanıksanmasıdır.Peki din konusuna yazınızdaki bakış açısından bakmaktan kasıt nedir.Küçük bir hatırlatma durumu açığa kavuşturacaktır sanırım.O yazıda; kültürel bakımdan bir yozlaşmadan, kültürel zenginliklerimizden habersiz kendimizden uzaklaşarak yaşamamızın bir sonucu olarak Türk edebiyatında yeni kalemlerin ve eserlerin sıkıntısını çeker oluşumuzdan bahsetmiştiniz.Şimdi, kendi geleneklerini unutan,unutmak için çaba harcayan ve birçoğundan utanan ve tüm bunlar olurken batının yaşam şeklini özenle hayatına uygulamaya çalışan insanımızı gördüğümüz pencereden başka bir yere bakacağız.Burası bir arkadaş toplantısı ,büyük bir şirketin çalışanlarının öğlen arası sohbeti yada ayaküstü bir komşu muhabbeti olabilir.Gördüğümüzse mensubu olduğu dinin gereklerini yapmaktan utanan hatta bunu gizlemeye çalışan insanlar.Dikkatinizi çekti mi bilmiyorum ama sinema ve televizyon aracılığıyla evlerimize giren filmlerde çeşitli dinlerin gerekleri karakterlerce uygulanıyor,bu o kadar sık ve yoğun yapılıyor ki bu konuda bir kompleks duyulmadığı çok açık.Tam da bu sebepten ötürü belki kendi dinimiz hakkında sahip olamadığımız kadar fazla bilgiye sahibiz bu dinler hakkında.Yanlış anlamaya mahal vermemek için tekrarlamak istiyorum bu başka inianışları yadırgamak, yadsımak yada eleştirmek demek değil.Dikkat çekmek istediğim daha doğrusu anlamaya çalıştığım bizim bu konudaki kompleksimizin sebebi... Acaba batıya olan deva bulmaz hayranlığımızın sebebi onların gerek kültür gerekse din konusundaki kendine güvenleri olabilir mi? Ne dersiniz?
YAZARLAR
