Gaziantep Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Aytekin, TÜBİTAK Araştırma Projeleri kapsamında gerçekleştirdiği “İmalat İşletmelerinde Tedarikçi Performansının Satın Alma Davranışına Etkisi” adlı projesi hakkında bilgi verdi.

Projenin, Türkiye'de sanayinin yoğun olduğu İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Bolu, Düzce, Bursa, İzmir, Kayseri, Konya, Denizli, Gaziantep gibi şehirlerde 536 işletmede üst düzey yöneticilere anket tekniği uygulanarak yürütüldüğünü söyleyen Yrd. Doç. Dr. Aytekin, tedarikçi performans kriterlerinden; ürün teslimi, ürün kalitesi, tedarikçi esnekliği, ürün maliyeti ve lojistik maliyet değişkenlerinin satın alma davranışı üzerindeki etkisini tespit etmek amacını taşıdıklarını belirtti. Aytekin, “Yapılan araştırmalarda işletmelerin ortalama tedarik harcamaları (satın alma giderleri) toplam gelirlerin yaklaşık yüzde 60'ını oluşturmaktadır. Bu yüzden satın alma, alıcı firmalar için hayati bir konudur” dedi.

Alıcı firmaların, yüksek orandaki bu tedarik maliyetlerini aşağılara çekmesi ve müşterilerine kaliteli, ucuz ve etkin hizmet verebilmesinin tedarikçileri ile iyi ilişkiler geliştirmesine ve tedarikçilerini doğru seçmesine bağlı olduğunu vurgulayan Aytekin, tedarikçi firmaların işletmelerin satın alma davranışını etkileyen faktörleri bildikleri zaman, müşterileri ile daha kolay entegrasyona gidebileceğini, böylece satışlarını ve karlılıklarını artırabileceklerini ifade etti.

Aytekin, “Bu araştırmanın temel bulgusu, müşterilerin satın alma davranışına tedarikçi performans kriterlerinin pozitif etkisidir. Tedarikçinin esnekliği, ürün kalitesi, lojistik maliyeti ve ürün teslimi kriterlerinde yüksek performans göstermesi müşterinin satın alma davranışını pozitif etkilemektedir. Dolayısıyla tedarikçiler satışlarını ve pazar paylarını arttırmak için, esnek davranabilme, ürün kalitesini arttırma, lojistik maliyetlerini düşük tutma ve ürün teslim performanslarını arttırmaya çok önem vermelidirler” diye konuştu.

Müşterilerin satın alma davranışına tedarikçilerin performans kriterleri yanında; tedarikçiye güven, geçmişteki ilişkiler, coğrafi yakınlık, ürünün önemi gibi faktörlerin etki ettiğini belirten Aytekin, alıcıların sadece tedarikçi performans kriterleri ile satın alma davranışına karar vermemesi gerektiğini kaydetti. Aytekin, tedarikçi performans kriterlerinin ile birlikte tedarikçiye güven, geçmişteki ilişkiler, coğrafi yakınlık, ürünün önemi gibi diğer kriterleri de araştırdıktan sonra en uygun olan tedarikçinin tercih edilmesi gerektiğini söyledi.

Aytekin, “Gıda sektöründe; lojistik maliyet ve ürün teslimi, tekstil sektöründe; tedarikçi esnekliği, ürün kalitesi ve lojistik maliyet, inşaat sektöründe; lojistik maliyet ve tedarikçi esnekliği, plastik-kimya sektöründe; tedarikçi esnekliği, lojistik maliyet, ürün maliyeti ve ürün teslimi, makine-metal sektöründe ise lojistik maliyet tedarikçi seçiminde ön plana çıkmaktadır. Tedarikçiler bu kriterlere ilgili sektörlerde daha çok önem verirse rakiplerine karşı avantaj elde edebilirler” ifadesinde bulundu.

İHA

Yayın Tarihi : 7 Ekim 2008 Salı 15:06:36