Yemek tuzu üreticileri destek bekliyor

Göl, deniz ve kaya tuzu kaynaklarından üretim yapan üreticiler; özellikle rafine edilmeden piyasaya sürülen tuzların insan sağlığını olumsuz yönde etkileyici oranda safsızlıklar içerdiğini belirterek Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Türk Gıda Kodeksi içerisinde yer alan “Yemeklik Tuz Tebliği”nde rafine tuzlar ile mekanik tuzların ayrılmasını istediler.

İleri teknoloji ile kurulan fabrikalarda üretilen yemek tuzları ile küçük işletmelerdeki sağlıksız yıkama havuzlarından elde edilen tuzların Bakanlık nezdinde eşdeğer görüldüğünü belirten üreticiler sektörün önünün açılması için mevzuatta düzenlemeler yapılması gerektiğini ifade ettiler.

Dünyanın en önemli ve en kaliteli kaya tuzu rezervlerinden birine sahip olan Çankırı’da en son İsviçre teknoloji ile kurulan modern fabrikada “Saftuz” adıyla sofralık yemek tuzu üreten Med-Mar Tuz San. Tic.AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Muhammed Ağra “10 milyon dolarlık bir yatırımla kaya tuzundan dünyanın en kaliteli rafine yemek tuzunu üretiyoruz. Yemek Tuzu kalitesinde sertlik çok önemlidir. Bugün Türkiye’ye giren ithal tuzlar yeterli denetime tabii tutulmamaktadır. Daha çok sanayide kullanılan bu tuzların sertliği çok yüksek değerlerdedir. Bu tuzlar geldiği ülkelerin hiçbirinde kullanılmayan atık tuzlardır. Bizim Çankırı’daki fabrikamızda ürettiğimiz tuzun sertliği ise sıfıra yakındır. Öncelikle Türkiye’ye giren bu ithal tuzun denetlenmemesi ile kalite noktasında haksız bir rekabet başlıyor.

Devletimizin üretim sürecinde de hiçbir desteği yoktur. Ancak, İtalya üzerinden gelen ithal tuzların üretildiği ülke devletleri tarafından ham madde ve enerji desteği gibi üretim maliyetini doğrudan etkileyen kalemlerde önemli destekler veriliyor. Üstelik ithal tuz gümrük birliğine üyelik nedeniyle fon ödemeden ülkemize sokulmakta ve haksız rekabetle karşı karşıya kalmaktayız. Rafine tuz üreticilerine hammadde temin eden Tekel’e ait tuz işletmelerinde ham tuzun kilogram fiyatı 31 bin liradır. Oysa dünya piyasalarında ham tuzun maliyeti ortalama 11 bin liradır. Tüm bu olumsuzluklara rağmen ileri teknoloji ve yüksek kapasite ile kurulan tesislerimizde ihracata başladık. Şayet hükümetimiz belirtilen bu sorunlarımızı çözüp önümüzü açarsa bu tesisin ikincisini kısa bir sürede kurabiliriz. Tabii başka yatırımcılar da yatırım yapabilir. Böylece yapılacak yatırımlarla bölgenin işsizlik sorununa tuz alanında kısa sürede çözüm bulunabilir” dedi.

Fabrika Müdürü Hasan Akgüç de “Saftuz” tesislerinin Türkiye’nin kriz ortamında bulunduğu bir dönemde kurularak kısa sürede tamamlandığını ve geçen yıl da üretime başladığını belirterek “Fabrikada ürettiğimiz 90 bin ton rafine yemeklik tuzun 70 bin tonunu sanayie, 20 bin tonunu da yemeklik tuz olarak piyasaya veriyoruz. Ülkemizdeki büyük marketlere de değişik isimler altında üretim yapıyoruz. Ancak Bakanlığın yemeklik tuz tebliğindeki sıkıntı nedeniyle ilkel usullerde son derece sağlıksız koşullarda üretilen tuzlarla bir anlamda rekabet etmek durumundayız. 70 milyon insanın her gün bir şekilde tükettiği ve en yaygın gıda maddesi olan yemeklik tuz üretiminin denetimsiz olması maalesef büyük şansızlıktır. Yetkililerden Türk Gıda Kodeksindeki “Yemeklik Tuz Tebliğini” yeniden gözden geçirip rafine tuz ile mekanik (ilkel usullerde yıkanarak rafine edilmeden satışı yapılan göl yada deniz tuzu) tuzların ayrı değerlendirilmesini istiyoruz. Bugün gelişmiş ülkelerde bilinçli tüketiciler marketten yemeklik tuz alırken insan için en sağlıklısı ve sertliği çok düşük olan rafine kaya tuzunu tercih etmektedir. Aile bütçesinde çok küçük bir bölümü oluşturan tuz tüketimi için, insanlarımızın bilinçli tercih yapmalarını öneriyoruz” diye konuştu.

Tuz üreticilerinin bir başka endişesi de bugün sanayide kullanılan ithal tuz için gerekli önlemler alınmazsa önümüzdeki dönemde sofralık yemek tuzu ithalatının da başlamasıdır.

Türkiye’nin yıllık 2,2 milyon ton tuz ihtiyacından yaklaşık 600 bin tonu gıda sektöründe kullanılıyor. Yıllık 250 bin ton olan rafine tuz üretiminin ancak 150.000 tonu kadar gıda sektöründe tüketilmekte geri kalan 450.000 tonu ise mekanik yöntemlerle üretilen tuzlardan karşılanıyor.