Ordu Üniversitesi (ODÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Turan Karadeniz, kivi üretimiyle ilgili projeler geliştirilmediği ve pazarlama çalışmaları yapılmadığı takdirde 1980'li yıllarda çayda yaşanan sıkıntıların aynısının yaşanacağını söyledi.

1975-1980 yılları arasında çaya iyi para veren sistemin ürün artınca kota uygulamalarına başladığını hatırlatan, Türkiye'de alternatif ürün olarak yetiştirilen kivinin üretim ve pazarlanmasıyla ilgili gerekli çalışmaların yapılmaması halinde aynı sorunla karşılaşacağını dile getiren Prof. Dr. Turan Karadeniz, sorunların çok kısa zaman içerisinde baş göstereceğini söyledi.

Türkiye ile aynı üretim alanına sahip Yeni Zelanda'da bir dekar alandan 21 kat daha az ürün alındığını belirten Prof. Dr. Karadeniz, Türkiye'nin kivi üretim alanının 11 bin hektar olduğunu kaydederek, "Yeni Zelanda'da kivi üretim alanı 11 bin 500 hektardır. Yeni Zelanda 11 bin 500 hektar alanda 330 bin ton kivi üretirken, biz 15 bin ton üretebiliyoruz. Bunun en büyük nedenleri bizim bahçelerimiz çok yeni ve kiviler ekolojisinin dışına dikiliyor" dedi.

Prof. Dr. Karadeniz, Türkiye'de 6-7 yıl sonra ekolojisine uygun olan 5 bin hektar arazide yaklaşık 100 bin ton kivi üretileceğini ancak hiç bir proje üretilmediği için ürünün ihraç edilemeyeceğini ifade etti.

İtalya'nın yıllık kivi üretiminin 400 bin ton olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Karadeniz, "Bu ürünleri Avrupa'ya satamayız. İtalya'nın Avrupa Birliği üyesi olmasının avantajlarını da kullanacağını düşünürsek rekabet etmemiz mümkün değil. Asya'ya yönelmeliyiz. Ancak yılda 15 bin ton kivi üretilen Türkiye'de kivinin kilosu yaklaşık 1.5 YTL. 100 bin ton ürettiğimizde neredeyse bedava satılacaktır. Çiftçi yan gelir olarak gördüğü kividen zarar edince, garanti olan fındığa tekrar dönecektir. Bu kez fındık üretimi hızlı bir şekilde artacaktır. Bugün 650 bin ton olan fındık, kivi handikabı yaşanınca üretimi artacaktır. Bu sıkıntılar 1975-1980 yılları arasında çayda yaşandı. Çaya iyi para veren sistem çay artınca kota uygulamalarına başladı. Bu kez çay yerine kivi sökülecektir. Kivi üretiminde planlama ile ilgili yapılanma olmazsa kivi üretimi artacak. İşlenecek fabrikalar kurulmazsa ve pazarlamasıyla ilgili çalışmalar yapılmazsa, çok yakın zamanda kiviler sökülecektir" diye konuştu.