Ahşap tavan göbeği yeniden gözde

Tokat'ta ahşap oymalı tavan göbeği geleneği, genç usta Mehmet Çakar'ın elinde yeniden hayat buluyor.

Eski ahşap Tokat evlerinin odalarını süsleyen tavan göbeği, betonarme evlerin çoğalması ve ustaların azalmasıyla tarihe karışmadan yeniden hayat bulmaya başladı. 16-17 yaşlarında hobi olarak oymacılık yapmaya başlayan 34 yaşındaki Mehmet Çakar'ın Taşhan'daki iş yerinde yaşatmaya çalıştığı ahşap tavan göbeği geleneği, nostaljiye yönelen vatandaşların ilgisini çekmeye başladı. Her alınıp-satılan sanat eseriyle eski kültürün de kaybolduğunu ifade eden Çakar, İstanbul'da alıcı bulan eserlerin yurt dışına satıldığını belirterek, “Orijinal olanları satmaktansa, yenisini yapıp satmak daha uygun geldi bana. Bu şekilde başladığım ahşap oymacılık sanatında ilgimi çeken tavan göbeği oldu” diye konuştu.

ESKİ EVLERDEKİ TAVAN GÖBEĞİ MADDİ GÜCÜ YANSITIYOR
Tokat'ta, eski evlerin bir çoğunun tavanında oymalı ahşap göbeğinin olduğuna dikkat çeken Çakar, “Durumu iyi olan insanlar abartılı, şaşalı; normal olanlar ise biraz daha basit tavan göbeği yaptırmış. Yani eski ahşap evlerin tavan göbekleri hemen hemen insanların maddi gücünü yansıtıyormuş. Sonradan evler betonarme olunca, bu oymalı tavan göbeği geleneği de ortadan kalkmış. Modern malzeme ve tasarımlar çıktı. Ahşaba yönelik isteyenlerde sıkıştırma malzemelerden mobilya yaptırmaya başladı. Ama şimdi bunlardan sıkılan insanlar yeniden ahşap işlere dönüş yaptı. Yeni beton evlerde tavan göbeği, dolap yapıyoruz. Fiyatlar ise işçiliğe göre artıyor. Yani 100 YTL'ye de tavan göbeği var, 2 bin YTL'ye de. İşçilik zorlaştıkça fiyat artıyor” diye konuştu.

Türkiye'nin hiçbir yerinde Tokat'ta ki tavan göbeğinin bulunmadığını ileri süren Çakar, İstanbul, Ankara'da katıldığı fuarlarda başından geçenleri şöyle anlatı: “İnsanlar, oymalı tavan göbeklerini görünce 'bunları sen mi uydurdun' diye sordu. Yanımda dergi, broşür götürmesem böyle bir geleneğin olduğuna inanmayacaklardı. Safranbolu'nun evleri dünyaca ünlü ama orada bile Tokat'ta ki tavan göbeklerini, buradaki işçiliği bulamazsınız. Bana çoğu müşterim gelip 'oymalı sandık yapıyor musun?' diye soruyor. Yapmıyorum; çünkü Kahramanmaraş kendine onu mal etmiş. Tokatlıyım, Tokat'a özgü bu anlamda sadece tavan göbeği ağırlıklı çalışıyorum. Bunun yanı sıra, oymalı kapılar, şerbetlik, kanepe, ayna modelleri, haremlik-selamlık kemerleri yani Tokat evlerinde görebileceğiniz her şeyi yapıyorum.”