Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi'nde keneler üzerinde moleküler çalışmalar yürüten Doç. Dr. Şaban Tekin, küresel ısınmanın bütün eklem bacaklılar gibi kenelerin de popülasyonlarının artmasına sebep olduğunu söyledi.

Dünyada yaşanan küresel ısınma nedeniyle aşırı sıcaklıklar birçok havyan üzerinde olumsuz sonuçlara neden olurken, eklem bacaklı böceklerin, kenelerin ise çoğalmasına yardımcı olduğu bildirildi. Yaşanan aşırı sıcaklarda kenelerin kendilerini kuraklık nedeni ile çatlayan toprakların yarıklarına, yaprak altlarına ve hayvan pisliklerine gizlenerek koruduğu kaydedildi.

Doç. Dr. Şaban Tekin, 45 derece kadar çıkan sıcaklıklarda kenelerin rahatlıkla yaşabileceğine dikkat çekerek, "Çok yüksek sıcaklıklar keneyi öldürebilir. Ama keneler özellikle topraklardaki yarıklar, hayvan pislikleri arasına, yaprak altlarına saklanarak aşırı sıcaklarda kendini koruyabiliyor. Soğuk havalarda hayvan barınakları, toprak altına girerek kendini gizleyebiliyor. Yapılan çalışmalara aşırı soğuklarda eksi 20 ve üzerinde toprağın belli bir derinliğinin donması sonrası keneler ve yumurtaları rahatlıkla ölüyor. Rusların yaptığı bir çalışma bazı yıllarda KKKA hastalığındaki azalmaların o yıllarda kışın çok sert geçmesi ve toprağın donmasıyla alakalı olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla aşırı soğuklar ve toprağın donması kenelerin sayısını azaltan faktörlerden biridir. Ülkemizde son yıllarda kış mevsimi aşrı soğuk geçmediği için Karadeniz, Doğu Karadeniz bölgesinde başta olmak üzere kene popülasyonun arttığını söyleyebiliriz" dedi.

Tekin, eklem bacaklı böceklerin sıcak ve nemli havaları sevdiğini ifade ederek, "Bu ortamlar onların üremeleri için çok elverişli. Dolayısıyla ısı artıkça neminde artmasıyla birlikte diğer böceklerde olduğu gibi kenelerin de çoğalmasına neden oluyor. Dolayısıyla diğer böceklere olduğu gibi kenelere kürsel ısınma yaradı. Ama tamamen bu popülasyonun çoğalmasını küresel ısınmaya bağlayamayız. Tarım ilaçlarının yanlış ve verimsiz kullanımı, diğer böceklerin ölümlerine sebep olunması, bilinçsiz hayvancılık yapılması (yetersiz ilaçlama ve orman içi hayvancılık) bu etkenlerden bazıları" diye konuştu.

Küresel ısınma nedeniyle kenelerin kendini çatlayan toprakların arasına girerek koruduğunu ifade eden Tekin, bu nedenle tarım işçilerinin risk altında olduğunu kaydetti. Tekin konuşmasına şöyle devam etti:
"Herhangi bir canlı geldiğinde o kişinin nefesinden çıkardığı karbondioksitten hissedip kene saklandığı yerden çıkarak yapışabiliyor. Ayrıca tarlada çalışan işçi toprağı çapalarken yer altından çıkan kene o kişiye yapışabiliyor. Bu nedenle özellikle kırsal kesimde çalışanların daha dikkatli olması ve çalışırken keneleri öldürücü ilaçla muamele edilmiş iş elbiseleri kullanmaları faydalı olacaktır."

iha

Yayın Tarihi : 14 Ağustos 2007 Salı 18:02:08