Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi (GOÜ) Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Güngör Yılmaz, domates fiyatlarının yükselmesinin en önemli sebebinin yaz mevsiminin sıcak geçmesi olduğunu söyledi.

Türkiye'nin domates ihtiyacını önemli derecede karşılayan Tokat'ta domates pazar ve marketlerde kilogramı kalitesine göre 2-2,50 TL arasında değişen fiyatlarda satılıyor. Domates fiyatlarının Antalya domatesi çıkana kadar yaklaşık 3 haftalık süre sonunda düşmesi bekleniyor. Tokat'ta yılda yaklaşık 500 bin tonun domates üretimi yapıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Yılmaz, Tokat'ın Türkiye'de domates fiyatlarında belirleyici olduğunu kaydetti. Domates fiyatlarının bu yıl yüksek olmasının en önemli sebebinin

yaz mevsiminin oldukça sıcak geçmesine bağlayan Prof. Dr. Yılmaz, "Baskın, ortalama sıcaklıkların bitki su tüketimini bozarak karşılayamayacak derecede olduğuna tanık olduk. Özellikle sırık domateste meyveler bitki üzerindeyken o sıcaklığın etkisiyle adeta kavrulduklarını gördük. Dolayısıyla yüksek sıcaklığın etkisiyle Tokat'ta da domates birim verim alanı ve üretim sezonun bu anlamda daha kısalmasına neden oldu. Yani bitkiler büyük ölçüde canlılığını kaybetti. Üretilen domateslerde yeniden ürün oluşumu

döllenme ve meyve bağlama engellendi. Dolayısıyla üretimde ciddi anlamda düşüş oldu. Şimdi bir diğer boyutu da Tokat dışında domates pazarlarına hükmeden bazı önemli illerde var. Örneğin Bursa, Çanakkale yakınımızda Sivas'ın Suşehri ilçesi gibi Tokat domatesinin eksik olduğu yerleri doldurabiliyordu. Erzincan bir miktar sırık domatesi yaptı. Ama özellikle Bursa ve Çanakkale'de bu bahsettiğim ekolojik denge sıcaklıktan dolayı domates üretiminin yapılamayışı ve çok çok düşük düzeylerde kalması, Türkiye

pazarlarında fiyatın yükselmesine neden oldu. Tokat'ta da üretim bu nedenlerden dolayı düşük gerçekleştiği için fiyatlar yükseldi. Bu arz talebin önümüzdeki 3 hafta kadar sonra Antalya seralarında domates üretimi ile dengeleyeceğini düşünüyoruz. Ama 3 hafta daha fiyatların yüksek seyredeceğini tahmin ediyoruz. Olay tamamen arz, talep ve ekolojik nedenlerden kaynaklanan bir sonuç" dedi.

Tarımsal üretimin çevresel riske açık olduğunu ve bu nedenle meteorolojik verilenin daha sık takip edilerek örtü altı tarımının önemini vurgulayan Prof. Dr. Yılmaz, "Özellikle bizim bölgemizde domates üretimi yıllara göre fiyat oluşumuna göre değişiyor. Geçen yıla göre bir miktar daha üretim düştü. Özellikle fide teminin de dışa bağımlıyız. Antalya yöresinden gelen fidelere bağımlılığımız var. Zaman zaman fidelerde sorun yaşıyoruz. Gelen fideler hastalıklı olabiliyor. Yaygın değil ama bazı tarlalarda

gördük. Dolu ve don bu süreci etkiledi. Bitkiler ilkbahar döneminde zarar gördü. Bu nedenle ürün ve verimde düşüş oluyor. Sezonu kaybetti ise çiftçi başka bir ürün ekiyor. Tarımsal üretim çevresel risklere açık. Bunun bir garantisi yok. Tarımsal meteorolojiden çok daha üst düzeyde yararlanmamız gerekiyor. Üretim planlamalarında üretim esnasında tarımsal meteorolojiden çok daha fazla yararlanmamız gerekiyor. Dolu ve dona karşı tedbirler alınmalı. Örtü altı yetiştiriciliğin üzerinde durmamız gerekiyor. Bu anlamda riskleri azalta biliriz" diye konuştu.

Fiyat artışından hem çiftçilerin hem aracılar istifade ettiğine dikkat çeken Yılmaz, üreticinin elinden pazar değeri yüksek olan domatesim kilosu 1-1,20 TL bulabildiğini marketlerde ise bu fiyatın daha da yükseldiğini ifade ederek üreticisinden aracısına hepsi kazandığını sözlerine ekledi.

İHA

Yayın Tarihi : 6 Ekim 2010 Çarşamba 15:01:04

Güncelleme :6 Ekim 2010 Çarşamba 15:20:44