2
Mayıs
2024
Perşembe
EDİRNE
İlhan Koman
İlhan KOMAN (1921-1986)
Heykeltraş.Soyut yapıtlarındaki özgün yorumları ile tanınmıştır.
Ortaöğrenimini Edirne’de tamamladı. 1941’de İstanbul Güzel sanatlar Akademisi Resim Bölümü’ne girdi; 1942’de Heykel Bölümüne geçerek Rudolph Belling’in öğrencisi oldu. Akademiyi bitirdiği 1946’da Avrupa sınavını kazanarak bursla Paris’e gitti ve orada beş yıl heykel çalıştı. 1948’de Realités Nouvelles (Yeni Gerçekler) sergisine katıldı. 1951’de Türkiye’ye döndü ve akademinin Heykel Bölümünde asistan oldu. 1951-1958 arasında heykel çalışmalarını sürdürdü.
Ayrıca Şadi çalık ve Sadi Öziş’le birlikte metal mobilya üretimine yönelik “T Galeri” adlı atölyeyi kurdu. 1955’te mimar Tarık Carım ve Hadi bara ile “Grup Espas”ın kuruluşuna katıldı. 1957’de akademide metal atölyesi öğretmenliğine getirildi.
Bu yıllarda Zühtü Müritoğlu ile birlikte Anıtkabir’in doğu kanadındaki kabartmaları yaptı. Bu dönem yapıtlarından bazıları 1956 Venedik ve 1957 Sao Paulo Bienallerinde sergilendi. 1959’da akademideki görevinden ayrılarak İsveç’e gitti.
1967’de Stockholm Uygulamalı Sanatlar Yüksekokulunda öğretim üyesi oldu ve ölümüne kadar bu görevi sürdürdü. Yine 1967’de Sundsvall’daki meydan düzenlemesi yarışmasında birincilik kazandı ve projesi 1971’de uygulandı.
Ayrıca Şadi çalık ve Sadi Öziş’le birlikte metal mobilya üretimine yönelik “T Galeri” adlı atölyeyi kurdu. 1955’te mimar Tarık Carım ve Hadi bara ile “Grup Espas”ın kuruluşuna katıldı. 1957’de akademide metal atölyesi öğretmenliğine getirildi.
Bu yıllarda Zühtü Müritoğlu ile birlikte Anıtkabir’in doğu kanadındaki kabartmaları yaptı. Bu dönem yapıtlarından bazıları 1956 Venedik ve 1957 Sao Paulo Bienallerinde sergilendi. 1959’da akademideki görevinden ayrılarak İsveç’e gitti.
1967’de Stockholm Uygulamalı Sanatlar Yüksekokulunda öğretim üyesi oldu ve ölümüne kadar bu görevi sürdürdü. Yine 1967’de Sundsvall’daki meydan düzenlemesi yarışmasında birincilik kazandı ve projesi 1971’de uygulandı.
1970’te “Leonardo Anıtı” adlı yapıtı Örebro belediye Binasının önüne konacak heykel yarışmasında birincilik ödüllerinden birine (mimar Çetin kanra ile) değer görüldü ve sonradan İsveç hükümetince satın alınarak Stockholm Mimarlık Yüksekokulunun önüne kondu. 1981’de Sedat Simavi Vakfı Görsel sanatlar Ödülünü ressam Yüksel Arslan ile birlikte kazandı. 1986’da Danimarka’daki Grönningen Grubu’nun sergisine konuk sanatçı olarak katıldı.
Evrensel sanatçı kişiliği ile çağdaş sanata önemli katkıları olan Koman, daha öğrenci iken yeni arayışlara yöneldi. Fransa’dayken çağdaş sanat akımlarını yakından inceleyerek geometrik-soyut anlayışı benimsedi. 1963-64 yıllarında dışavurumcu-soyut çalışmalar yaptı. 1965’ten sonra ise yapıtlarında lirik-soyut bir anlatım görülmeye başladı.
Taş, demir, çelik, bakır gibi malzemeyi büyük bir beceri ile biçimlendiren Koman, 1970’lerin başında, geometrik biçimler üzerinde deneysel çalışmalar yaptı. Tümüyle geometrik-soyut heykellerin yanı sıra figüratif ve geometrik biçimlerin bir bileşimi olan “sonsuz” adlı bir dizi heykel gerçekleştirdi. Bu yapıtlarında sarmal bir düzenleme ile dinamik bir kurgu oluşturdu.
1980’de metal çubukları birbirlerine vidalayarak, antik Nike heykellerini anımsatan bir dizi anıtsal heykel yaptı. Bunlardan 4 tonluk “Akdeniz” (Halk Sigorta Binası, İstanbul) 12 mm kalınlığında, 112 metal levhanın yan yana getirilmesiyle oluşturulmuştur.
Taş, demir, çelik, bakır gibi malzemeyi büyük bir beceri ile biçimlendiren Koman, 1970’lerin başında, geometrik biçimler üzerinde deneysel çalışmalar yaptı. Tümüyle geometrik-soyut heykellerin yanı sıra figüratif ve geometrik biçimlerin bir bileşimi olan “sonsuz” adlı bir dizi heykel gerçekleştirdi. Bu yapıtlarında sarmal bir düzenleme ile dinamik bir kurgu oluşturdu.
1980’de metal çubukları birbirlerine vidalayarak, antik Nike heykellerini anımsatan bir dizi anıtsal heykel yaptı. Bunlardan 4 tonluk “Akdeniz” (Halk Sigorta Binası, İstanbul) 12 mm kalınlığında, 112 metal levhanın yan yana getirilmesiyle oluşturulmuştur.
Batı sanat çevrelerinde de kendine önemli bir yer edinen Koman’ın yapıtları dünyanın önemli modern sanat müzelerinde sergilenmektedir.
Sorular/Cevaplar