2
Mayıs
2024
Perşembe
EDİRNE
Necip Türkçü
Necip TÜRKÇÜ (1871-1950)
Dilci, düşün adamı. 1886’da Askeri Rüştiye’yi bitirdi; okuldan ayrıldıktan sonra Farsça ve Fransızca öğrenimini sürdürdü. Mürefte Rüsumat Dairesinde çalışırken, İttihat ve Terakki’yle ilişkisi olduğu gerekçesiyle tutuklandı. 1893-1895 arasında, Edirne’de Talat paşa’yla yargılandı ve hüküm giydi.
1895-1896’da Bursa’da sürgün olarak bulundu. Daha sonra İzmir’e yerleşti. Orada Bıçakçızade hakkı, Tevfik Nevzat, Tokadizade Şekip Beylerle birlikte dil sorunları üstünde çalışmaya başladı. Tevfik Nevzat’ın yönettiği Hizmet dergisinde “Türk Dilimiz” adlı incelemeler yayınladı. II.Meşrutiyet’ten sonra İhracat Gümrüğünde memurluk yaparken, İzmir Türk Ocağı Başkanlığı’nı da yürütmekteydi. 1940’ta devlet hizmetlerinden emekli oldu. Türkçü, dilin özleşmesi yolundaki çalışmalarını sürdürürken, İttihat ve Terakki’nin Turancı yaklaşımından özellikle kaçınmıştır. Partinin siyasal düzeydeki “biray yok, toplum var” görüşüne, diktacılığa yöneldiği gerekçesiyle karşı çıkmıştır.
Dil alanındaki çalışmalarından dolayı Yakup Kadri, Türkçü’yü “Türkçe’nin reformu teorisini kuran adam” olarak anmıştır. Konuşma dilinin yazı dili olarak benimsenmesini, uyum ve söyleyişte “İstanbul ağzına” uydurulmasını önermiştir. Yazıları kitaplaştırılmamış, Fikirler, Hizmet gibi dergilerde kalmıştır.
Sorular/Cevaplar