2
Mayıs
2024
Perşembe
EDİRNE
Şevket Süreyya Aydemir
Şevket Süreyya AYDEMİR (1897-1976)
Yazar, düşün adamı. Edirne Rüştiyesi ve Öğretmen Okulunda öğrenim gördü. I.Dünya Savaşında Kafkasya cephesindeki çarpışmalara katıldı, yaralandı. Bakü’de toplanan Doğu Halkları Kurultayı’na Azerbaycan Delegesi olarak katıldı. 1923’te Moskova Şark Üniversitesi, Ekonomi Bölümü’nde öğrenim gördü. 1924’te Türkiye’ye dönerek, siyasal etkinliklerini sürdürdü. Aydınlık dergisinin yazı kadrosuna katıldı. 1925’te İstiklal Mahkemesi’nde yargılandı.
10 yıla hüküm giydi. 1926’da çıkarılan afla serbest kaldı. Ticaret Lisesi ve Ankara İktisat Müdürlüğü, İktisat Vekaleti Sanayi Tetkik Heyeti Başkanlığı, Umum Murakabe Heyeti Üyeliği gibi görevlerde bulundu (1928-1951). “Tezatsız bir millet” yaratmayı amaçlayan Kadro dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Bu derginin başyazarlığını yaptı. Aydemir, Kadro’da çıkan yazılarını İnkılap ve kadro adlı yapıtında topladı (sadeleştirilmiş bir dille 1968’de yeniden yayınlandı).
1960’lı yıllarda Yön ve Devrim dergilerinde yazdı. 1963’te Toprak Uyanırsa adlı “ütopik köy romanı” yayınlandı. 10 ciltlik, biyografik tarih kitapları da ilgiyle karşılandı: Tek Adam (3 cilt, 1963-1965), İkinci Adam (3 cilt 1966-1968), Menderes’in Dramı (1969), Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa (3 cilt, 1970-1972). Kimi yazıları “Kahramanlar Doğmalıydı” (1964), “İhtilalin mantığı” (1976) ve “Ulusal Kurtuluş Savaşı” ile Sovyet ve Çin devrimlerini incelemeyi amaçlayan çalışması, ölümünden sonra Kırmızı Mektuplar (1979) adıyla yayınlandı.
Sorular/Cevaplar