Alman RWE Grubu'na bağlı İngiliz kökenli su şirketi Thames Water'ın Türkiye CEO'su Evren Köprülü, Hazine'den İzmit'teki Yuvacık Barajı ile ilgili alacakları nedeniyle bir ay içinde tahkime (uyuşmazlığın taraflarca seçilen kurumlar tarafından nihai çözümü) gideceklerini açıkladı. Çok tartışılan sözleşmeden kaynaklanan zorunluluklar nedeni ile Hazine ihtiyaç fazlası olduğu halde alınan su için bugüne kadar 1.3 milyar dolar civarında borç üstlendi. Hazine yetkilileri konunun gündemlerinde olduğunu, şirketin tahkime gitmesi halinde bir tutum geliştireceklerini belirtiyor.

'Belediye ödemiyor'
Yap - İşlet - Devret (YİD) sistemi ile yapılan Yuvacık Barajı ile ilgili sorunların beş yıldır çözülemediğini belirten Evren Köprülü ise şöyle dedi: "Sözleşmeye göre belediye'nin su ücretlerini toplayıp bize vermesi gerekiyor. Ancak belediye bize beş yıldır hiçbir ödeme yapmadı. Hazine garantisi olduğu için biz de parayı Hazine'den tahsil etmek zorunda kalıyoruz. Hazine de su fiyatında indirime gitmemizi istiyor. Ancak biz indirime gitmek istemiyoruz, çünkü daha önceden anlaşmada bize taahhüt edilen geliri almak istiyoruz."
Hazine ile aralarındaki uyuşmazlık miktarının 100 milyon doları bulduğunu belirten Köprülü, "Biz bugüne kadar şirket olarak üzerimize düşeni yaptık ve su vermeye devam ediyoruz" diye konuştu.

Hazine Müsteşarlığı Basın Müşavirliği ise şirketin tahkime gitmesi halinde ne yapacakları ve bu durumda ne gibi dayanaklar ileri sürecekleri ile ilgili sorumuza, "Thames Water'la halen müzakereler ve konuyla ilgili soruşturmalar devam ediyor. Bu aşamada bir açıklama yapamayız. Tahkimle ilgili olarak başvuru gerçekleştiğinde Hazine bir tutum alır" dedi.

Yuvacık Barajı'nın 142 milyon metreküp yıllık kapasitesi bulunuyor. Thames Water şirketi Hazine garantisi altında yıllık 142 milyon metreküp alım anlaşması imzalamış durumda. Ancak anlaşmanın devreye girdiği 1998 yılında İzmit Belediyesi'nin şirketi İZSU, bu suyun 67 milyon metreküplük bölümünü kullandı. Geri kalan kısmı ise kullanmadığı halde anlaşma gereği parası ödendi. Bu bedel, belediye ödemediği için Hazine'den çıktı.

1.3 milyar dolar gitti
Sonraki yıllarda ise tüketim miktarı artarak 2004 yılında 111 milyon metreküpe yükseldi. Bu yıl da 122 milyon metreküpe ulaşması bekleniyor. Ancak yine de Hazine'nin alım garantisi verdiği 142 milyon metreküplük tüketime ulaşılamıyor. Hazine, ihtiyaç fazlası olduğu için denize akan suyun parasını ödüyor. Hazine, bu garantisinden dolayı 1998 yılından bu yana yaklaşık 1.3 milyar dolar ödeme yaptı. Anlaşma gereği baraj, 2014 yılında belediyeye devredilecek.

Araştırma komisyonu kurulmuştu
'İzmit Kentsel ve Endüstriyel Su Temini Projesi Tesisleri' (Yuvacık Barajı), 1986'da ihale edildi. 1987'de de temeli atıldı. Devlete toplam 891 milyon dolara mal olan projeye 235 milyon dolar değer biçildiği için hakkında araştırma komisyonu kuruldu. Projenin yüklenicisi olan su şirketi Thames Water ise inşaatın bütçesi dahilinde tamamlandığını savundu. 142 milyon metreküp su kapasiteli baraj projesi, 1989'da YİD projesine dönüştürüldü.

Geniş tartışmalara neden olan barajın hesaplarını denetleyen Sayıştay, projeye usulsüz yollardan hükümet garantisi verildiği iddiaları doğrultusunda Hazine yetkililerini de sorguladı.
Sayıştay, proje maliyetinin gereğinden fazla ve taahhütlerin hemen hemen iki katına yaklaştığı gerekçesiyle soruşturma başlatmış ve hükümet garantisi verilmeden önce projenin mali kayıtlarını denetleyen Hazine yetkililerinin 'yüksek maliyetler nedeniyle suyun satılamayacağını' bildiklerini öne sürmüştü.

Soruşturma sırasında, sorumlu tutulan siyasiler de, sözleşmeyi 'okumadan imzaladıklarını' ileri sürmüşlerdi.

Milliyet

Yayın Tarihi : 12 Kasım 2005 Cumartesi 12:24:11