Ekonomik kriz içersindeki Yunanistan’ın Rodos adasının turizmci temsilcileri Antalya’da “Turizmde işbirliği” çalışmaları yaparken ben Rodos’daydım. Ege’yi Akdeniz’le buluşturan bu adanın çarşısında, sokaklarında, sahilinde dolaşırken, Side’yle, Kemer’le Kalekapısı ve Kaleiçi’yle kıyasladım ister istemez. Rodos Türkleriyle karşılaştım, kısa da olsa sohbet ettim. Antalya’yı ‘Turizm mucizesi’ olarak gördüklerini anlattılar ve “Dostlara selam olsun, herkese Kalimera” dediler.
1980’lerin bayında Rodos turizmde patlama yaparken, Türkiye turizmin en başındaydı. Aradan 30 yıl geçti; sadece Antalya, Rodos’un 5 katından fazla turist çeker oldu. Antalya’nın turisti, Rodoslu turizmcilerin iştahını kabartıyor.
Fethiye’den ve Marmaris’ten hergün Rodos’a ulaşım var. Ağustos güneşinin yakıcı sıcaklığı Rodos limanında da kendini hissettiriyordu. Sürekli esinti var Rodos’ta. Güneşin etkisini hafifce alıp götürüyordu sanki üzerimizden.
Feribottayken söylemişlerdi Yunanistan’daki taksi grevini. Rodos taksicileri de greve uymuşlar. Çare yok, gideceğimiz yere yürüyerek gideceğiz. Limandan çıkınca surlar ve kale ile karşımızdaydı. Bir de limanın ucundaki küçük bir plaj. Oltayla balık avlayan da var burada güneşlenende. Bu manzarayı görünce Kaleiçi’ndeki Mermerli Plajı gözlerimin önüne geldi.
Kemerli kapıdan girince sanki Antalya’daki Kaleiçi’nde veya Side’deymişim gibi hissettim. Öğle bile olmamıştı daha ama hareketliydi çarşı. Henüz bir Yunanistan adasında olduğumu hissedemiyordum; taa ki Rodoslu esnaf gülümseyerek, “Kalimera” deyinceye kadar. Bu kulaklarımızda çınlayan sihirli kelimenin anlamı ‘Merhaba’ yada ‘İyi sabahlar’ demekti. Sabah saatleri de olsa limana yanaşan yatlardan, kruvaziyerlerden ve feribotlardan inenler soluğu eski çarşıda alıyordu.
TÜRK TURİZMİ MUCİZE
Akdeniz’in çok önemli bir turizm merkezi Rodos. Kruvaziyer gemilerin biri gidip diğeri geliyor. Akdeniz gezgini yatcıların da uğrak yeri. Liman gibi hava trafiği de oldukça hareketli. Geçen yıl Rodos’a 1 milyon 600 bin turist gelmiş, bu yıl 2 milyonu aşmayı hedefliyorlar. Antalya’nın turist sayısının 10 milyonu aştığını düşündüğümüzde biraz küçümser gibi olduk Rodos’u. Aslında 30 yıldır turizm yapılan önemli bir merkez Rodos. Ama Türkiye ve Antalya’nın nasıl bir mucize yarattığını hissettim. Yunanistan, 1980 yıllarında turizm hamlesini başlatmış, Rodos dahil Akdeniz ve Ege’deki 12 adalar, İspanya ve İtalya ile birlikte en çok ilgi çeken bölgesi olmuştu.
Eski kentte Aristo Caddesi'nde Türklerin dükkanları, işyerleri var. Ali Memiş Dayı'nın 600 yıllık Osmanlı Kahvehanesi de burada. Girişinde büyük bir nargile maketi duruyor. Eski çarşının sonunda Hafız Ahmet Ağa Kütüphanesine de uğradık. Bahçe kapısından girince buraların sorumlusu Yusuf amca ve eşi sağ tarafdaki mütevazi şirin evlerinin hemen önünde oturuyorlardı. Kütüphanede çok özel el yazması kitaplar var, hatta dünyada 2 adet olan el yazması Kuran’dan biri de buradaki minik ve çok özel kütüphanede. Hafız Ahmet Ağa Kütüphanesi’nden çıktıktan sonra hamam ve camileri geçip Şövalyeler yoluna girdik. Buradaki taş yolda şövalyeler geçiş yapıyorlarmış zamanında. Şimdi turistler geçiş yapıyor. Ve yasak olmasına karşın laf atan hanutcular Antalya’yı aratmıyor sağolsunlar!
Eski kentin dışı modern bir Avrupa kenti. Motosiklet kullanımı çok yaygın. Ünlü markaların mağazaları sıralanmış sokak içlerinde. Fiyatlarına baktım, uçuyor. İmitasyon ürün satan mağalar var mı diye bakındım sürekli, ama yok.
HER YER PLAJ
Plajlar adanın tüm kıyılarını sarmış sayılır. Kentin içersinde bulunan otellerden mayosunu giyenler soluğu en yakın plajda alıyor. O gün hava rüzgarlıydı ve deniz dalgalıydı. Bu yüzden çarşı öğleden sonra kalabalıklaştı. Restoran ve cafelerin sıralandığı Mandraki bölgesinde karşılaştık Arzu Gökçimen ile. Kitchen Bar’da çalışıyormuş, kahve içmeye buyur etti. Gökçimen, İzmir’de Ege Üniversitesi’nde eğitim almış, okulu bitirdikten sonra da dönmüş. Antalya’da esnafın turistlerin az para harcamasından yakındıklarını anlattım. Gökçimen, “Yok yok buralarda öyle değil. Turist harcıyor, esnaf da kazanıyor” dedi. “Antalya’ya mesajın var mı” dedim, “Var. Herkese kalimera, herkese merhaba, herkese selam. Sizleri Rodos’a daha çok bekliyoruz” karşılığını verdi.
RODOSLU TURİZMCİLER İŞBİRLİĞİ PEŞİNDE
Antalya Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Mevlüt Yeni’nin mesajından Rodoslu bir grup turizmcinin sektörel işbirliği çalışmaları için Antalya’da olduğunu öğrenmiştim.
Bir zamanlar turizmde örnek aldığımız Yunanistan’ın Rodos Adası ile Antalya’nın işbirliği yapması dünyaya da örnek olacaktır. Rodos Otelciler Birliği Başkan Yardımcısı Aris Soulounias ,Rodos Otelciler Birliği Genel Müdürü Mechmet Fettach, Ege Bölgesi Turizm Müdürü Loi Christina, Rodos Turizm Müdürü Kostantinos Palogiannidis’in Antalya temaslarının olumlu sonuçlanacağını sanıyorum. Tabi iki tarafın turizmcilerinin bu konuda daha çok çaba sarfetmeleri kaydıyla.
Fethiyeli turizmci Nami Üreğen’nin Rodoslu turizmcilerle birlikte bu temaslarda bulunduğunu öğrenince aklıma geldi. Rodos’a yola çıkmadan önce firmasını arayıp otel bulmada yardımlarını istedim. Asistanı bana, “Biz sadece kendi müşterilerimize yardım diyoruz” dedi ve telefonu kapattı. Antalya-Rodos hattını güclendireceksek daha fazlası gerekli sanırım.
İKİ HALKI DENİZ AYIRAMAZ
Rodoslu ekibin, Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Antalya Başkanı Kerim Çavuşoğlu ile birlikte Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Çetin Osman Budak’ı ziyaretinde nostalji yaşanmış. Başkan Budak, 1980’li yıllarda daha öğrenciyken ekonomi dersinde Rodos’un turizminin örnek gösterildiğini vurguladı. Rodos Otelciler Birliği Başkan Yardımcısı Aris Soulounias konuşmasında, “İki ülke halkını Ege Denizi bile ayıramaz” şeklindeki sözlerini Yunan medyasında okudum. Türk turizmin 30 yıllık gelişimini yorumlayan Aris Soulounias, “Türkiye’nin yaptıkları bir mucize gibi. Şimdi biz sizi örnek alıyoruz. Onun için karşılıklı işbirliğini geliştirmek istiyoruz” diyor.
Bu gelişmelerin ardından turizmciler “Vize”nin kaldırılması umuyor. İki ülke hükümetlerinin vizenin kaldırılması konusunda çalışmalar yaptığını belirtti Soulounias. Ve şöyle dedi: “Bu iki taraf içinde faydalı olacaktır. Biz, Türk vatandaşlarına kolaylık sağlamak için Fethiye’de bir vize merkez bürosu açmak istiyoruz. Belki gelecekte Antalya – Rodos arasında uçak seferleri de başlatılabilir.”