Helenistik Dönemde Pisidya

Büyük İskender (lll. Aleksadndros) MÖ 334 baharında Çanakkale boğazını geçip, büyük bir Pers ordusunu Granikos’da (Biga Çayı civarında) yendikten sonra, donanmanın da desteğiyle, Ege kıyıları boyunca ilerleyerek tüm Batı Anadolu’yu ele geçirdi.

Büyük İskender büstü

Zaten bu seferin görünür amacı, İyonya’nın Pers egemenliğinden kurtarılarak, özgürlüğüne kavuşturulması olduğu için, İyon şehirleri genellikle direnişsiz teslim oldu. Fakat Milet ve Halikarnas teslim olmayarak savaştı. Çünkü İskender ele geçirdiği kentlerin tiranlarını kovup, Yunan şehirlerindeki doğrudan demokrasi sistemini kuruyordu.

Halikarnas deniz müzesinden

Demokraside kendi geleceklerini tehlikede gören Milet ve Halikarnas (Bodrum) tiranları buna karşı çıktı. Fakat direnişler kırılıp, Karya da ele geçirildikten sonra, buradan Likya’ya giren Büyük İskender, Likya’da egemenliğini pekiştirdikten sonra, bazı tarihçilere göre Kuzeyde Milyas’a yürüdüğü söylenir. Arrhianos olayı şöyle anlatıyor. “… kışın en şiddetli günlerinde Milyas’a saldırdı. Vakıa burası Büyük Firigya’ya aitti, fakat şimdi Büyük Kralın bir emriyle, Likya vergi bölgesine katılmıştı” diyor.

Burada Milyas sözcüğü üzerinde biraz durmak gerekirse, tarihte Milyas sözcüğü hep Pisidya ile birlikte anılmaktadır. Genellikle Pisidya’nın güneybatısında, Likya’nın iç kesimlerinde, şimdiki Burdur’un Bucak ilçesinden, Antalyanın Korkuteli ilçesine doğru uzanan alanları ve Elmalı ovasını kapsamaktadır. Gölhisar’ın, yani Kibyra’nın güneyinde kalır. Fakat Firikya’ya ait olduğu belirtilen Milyas, Pisidyanın Batısında Kibyra tarafları olması gerekiyor ki, bu da o dönemde Milyas bölgesinin Kibyra’yı da içine aldığı anlamına gelebilir.

Sagalassos

Ayrıca Bucak ilçesinin Kocaaliler beldesinde, Kremna’ya yakın bir antik kentin adı da Milyas’tır.

Burada İskender’in Pamfilya’yı ele geçirmeden Milyas’a gitmiş olması akla pek yatkın olmadığı gibi, Pamfilya’nın alınmasından sonra da önce Termessos’a saldırıp, sonra Sagalassos üzerine yürüdüğü hemen hemen kesin olarak bilinmektedir.

O zaman kanımca burada sözü geçen Milyas, Bucak Antalya arasındaki bölge, ya da Bucak Kocaalilerdeki Milyas antik kenti olmalıdır diye düşünüyorum.

Çünkü İskender’in hedefi, Batı ve Güneybatı Anadolu’nun fethinden sonra, Firigya’ya geçerek, Pers İmparatoruna bir gözdağı vermekti. Fakat Pers Ordusuna göre çok küçük bir orduyla yola çıktığı için, donanmanın desteğinde hep kıyıları izleyerek yol alıyordu.

Pamfilya’yı da ele geçirdikten sonra, kıyılar güvenceye alındığı gibi geçtiği ülkelerden katılanlarla ordusunu da çok büyütmüştü. Şimdi hiç çekinmeden Anadolu içlerine dalabilirdi. Ayrıca Pers Donanmasının Anadolu kıyılarını kullanmasını engellemiş oluyordu.

Zaten ordusunun büyük bir bölümü de generallerinden Parmenion yönetiminde büyük Menderes vadisinde ilerliyordu ve İskender ile Gordiyon’da buluşacaklardı.

Bu durumda Büyük İskender’in, Korkuteli taraflarında ve özellikle de Gölhisar (Kiybra) taraflarındaki bir Milyas’a varmış olması bana hiç de mantıklı gelmiyor. Çünkü buraya gelse buradan direk Gordion’a giderdi. Ve yine biliyoruz ki, B. İskender Yenice boğazından geçemediği için Kuzeye, Burdur tarafına yönelerek Sagalassos’a saldırdı.