Kürtlere Uygulanan Asimilasyon ve Sonuçları (8)

8-SURİYE’DE ASİMİLASYON VE SONUCU

Kürtler üzerinde asimilasyon çalışmalarının en etkin olduğu ülkelerden birisi de Suriye’dir. Suriye’de Kürt kimliğinin reddi ve Kürtçenin yasaklanmasından başka, zorunlu göçler ve vatandaşlık reddine kadar uzanan bir baskı uygulanmaktadır.

Baas Partisinin 1962’lerde başlattığı asimilasyon faaliyetleri çerçevesinde, önce 120 bin kadar Kürt’ü, Suriye menşeli olmadığı veya Türkiye’den geldiği gerekçesiyle Vatandaşlıktan çıkarmıştır. Bu insanlar vatandaşlık haklarından yoksun olduğu için Suriye’de mal mülk sahibi olamamakta, evlenmeleri geçersiz sayılmakta, kimlik pasaport vs. hiçbir vatandaşlık hakkından yararlanamamaktadır.

Ayrıca Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Cezire bölgesini Araplaştırma çabalarının bir sonucu olarak 1975 yılında buradan 300 bin Kürt’ü Suriye zorunlu göç yoluyla dağıtmıştır. Bölgeye Arap nüfus yerleştirmeye çalışmıştır.

Kürt kültürüne yönelik olarak da, Kürtçenin resmi olarak konuşulması, yazılması ve Kürtçe yayın yapılması, öğrenim dili olması ve işyerlerinde Kürtçe konuşulması yasaktır. Hatta 1988 yılında çıkarılan bir yasa ile düğünlerde Arapça olmayan şarkıların çalınıp söylenmesi bile yasaklandıysa da tam uygulanması çok zordur.

Suriye’de Kürdistan Demokrat partisi 1957’lere dek uzansa ve bugün Suriye’de birçok Kürt partisinin varlığını sürdürmesine rağmen, Türkiye ve Irak’taki kadar ayrılıkçı değildir. Bunda Suriye’deki Şii azınlık yönetiminin işi sıkı tutmasıyla ilgili olduğu düşünülebilir. Ama baskıların sağladığı çözümler de sürekli olamaz.

Fakat Suriye’deki dengeler, ABD açısından da, mevcut yapının devamını zorunlu kılmaktadır. Aslında ABD Iraktaki başarısızlığında, İran kadar onunla işbirliği yapan Suriye’yi de sorumlu tutmaktadır. Bu yüzden azınlıktaki Şii’lerin Suriye’yi yönetmesine karşıdır. Bunun için de, Suriye’yi terbiye için, Kürt kartı dahil her yola başvuracaktır. Yani Suriye’deki Şii yönetimi yerle bir etmek istemektedir.

Ama ne var ki; Şiilerin yerine gelecek Sünnilerle (Müslüman Kardeşlerle) başının daha çok belaya gireceğini düşündüğünden, Şii yönetimi yıkmak yerine, Türkiye çizgisine çekmeye ve İran’dan koparmaya çalışmaktadır denilebilir.

Bu mümkün müdür, derseniz; devletler ve onların yönetimleri arasında olmayacak hiçbir şey yoktur. Devletler işine geldiği yerde Şeytanla bile anlaşabilir. ABD Suriye’ye uyguladığı baskı politikalarını gevşetir, Kürt kartını Suriye’ye karşı kullanmayacağına inandırabilir ve İsrail açısından da bazı güvenceler verebilirse, Suriye’de Şii yönetimi, en azından nötr durumda tutulabilir. Hatta Filistin sorunu çözümlenebilirse, 45 yıldır savaşan taraflar arasında bir ittifak bile oluşturulabilir.

Şu andaki Türkiye Suriye yakınlaşması belki de bunun ilk işaretleridir.