Yurtiçi Geziler (1)

1-İZMİR GEZİSİ

Yaklaşık on yıldır İzmir’e gitmemiştim. Hem on yıllık değişim ve gelişmeleri ve hem de İzmir ve çevresindeki yakınlarımı ziyaret etmek, bu arada Sart harabelerini yakından görmek amacıyla çıkmıştım bu yolculuğa. Bu yüzden de otobüsle gündüz yolculuğunu tercih ettim. Çünkü en iyi gözlemi otobüs yolculuğuyla gerçekleştirebileceğime inanıyordum.

Ayrıca otobüs şirketlerinin hava yollarıyla rekabetinin doğal bir sonucu olarak, artık otobüs yolculuğu da, uçak yolculuğunu aratmayacak bir rahatlık ve lükslük içerecek biçimde gelişmişti. Koltuklar çok rahat, servis açık büfe ve yol buyunca kesintisiz veriliyordu. Otobüsler internet, televizyon, müzik, film ve fotoğraf arşivleri gibi, en ileri teknoloji hizmetleriyle de donatılmıştı.

Örneğin bir hafta öncesi Ankara’dan Antalya’ya kadar sekiz saat yolculuğun nasıl geçtiğini anlayamadım diyebilirim. Çünkü Ankara’ya giderken gözlemlerimi yapmıştım. Bu yüzden dönüşte önümdeki koltuğun arkasındaki ekranda, bir televizyon dizisi ve üç film izledim; yolculuk bitti.

İzmir’e gitmek için bindiğim arabada, ekran koltuklarda değil, ortada herkese hitabeden ortak bir ekrandı. Koltuklarda yalnızca televizyondaki yayını ve müzik dinleme olanağı vardı. Fakat zaten ben çevreyi inceleyeceğimden buna da ihtiyacım yoktu. Ama koltuk rahat, geniş ve bir tarafı tek sıra idi. Yani hem yandan ve hem de ortadan dışarıyı izleme olanağı sağlıyordu.

Kepezden Korkuteli yönüne dönünce, ovanın bitiminde yol yapım çalışmaları vardı. Burada dokuz kilometre süren bir servis yoluna girdik. Yol dar, dik, virajlı ama orman içinde güzel manzaralar sergiliyordu.

Denizli’ye kadar da çoğu yerde tamamlanmış olmasına rağmen, bazı yerlerde duble yol çalışmaları nedeniyle, yavaş ilerliyorduk. Korkuteli üzerinden yükselerek Batı Torosları aşıp, Teke Yarımadasını geçiyorduk.

Bu yüzden dağların tepelerin arasında, küçük ovalar ve vadiler arasında, dağlık bir coğrafyada, bozkırda baharı içimize sindire, sindire ilerliyorduk. Diyorum ki, denizleri kanıksayanlar, ovaları kanıksayanlar, dümdüz bir yaşamdan sıkılanlar, değişik bir coğrafyada farklı bir şeyler yakalamak isteyenler, bazen böyle dağlar üzerinde bir yolculuk yapmalılar.

Ama tabii ki yolculuğun farkına varıyorsalar. Koltuğa oturduğu anda gözlerini kapatıp arkasına yaslanıyorsa, yolculuk uykuda ya da yanındakiyle sohbette geçiyorsa, geçilen yolun, dağda, ovada veya çölde olması fark etmiyor demektir.

Ama fark edenler için, Söğüt Ovası, Acıpayam Ovası, ikisinin arası, Çavdır civarında vadiler ve koyaklar: her yer yeşilin en güzel tonlarında ekin tarlası, yamaçlarda kır çiçekleri, gelincikler, çalısı, ağacı, anımsatıyor sanki doğal bir dansı. Sürülmüş toprağı, nadası ve hemen fark ediliyor dağ havası.

Denizli’de değişir bunların bazıları. Bin metreyi aşan yüksekliklerden geçerek Denizli’ye gelince, insan damdan düşmüş gibi ya da dağdan düze inmiş gibi, bahardan çıkıp yaza girmiş gibi değişik duygulara kapılabilir.

Denizli’den sonra
Girince Menderes ovasına
Bozkırdan ormana girer gibi
Kıştan bahara geçer gibi
Yokluktan refaha çıkar gibi
Ovanın yeşili, bereketi, keyfi
Değişir aniden yolculuğun rengi.

Büyük Menderes Ovası ve arkada Menteşe Dağları

Denizli Büyük Menderes Ovasının başında, tarih boyunca Batıdan, denizden, kıyı kentlerinden ova boyunca gelen yolların kavşak noktasında, sanayisi ve yarım milyonu bulan nüfusuyla önemli bir yerleşim yeri. Yüklenmiş sanki üstüne Laodikya’nın, Hierapolis’in tarihi mirasını. Artı kaplıcası, tarımı, turizmi.

Denizli Sarayköy arası ovanın başlangıcı. Şehrin çıkışında ise, sanayi tesisleri oldukça geniş bir alana yayılmış olup, sonrasında yamaçlarda köyler kırsal ağırlıklı ve ermiş ekinler. Nerdeyse biçilecek kıvama gelmişler. Sararmış otlar çiçekler.

Bambaşka bir dünya Sarayköy’den sonrası. Aydın Dağları ile Menteşe Dağları arasında, belli belirsiz bir eğimle, genişleyerek Ege Denizine doğru ilerleyen ova, bağların bahçelerin, çeşit çeşit ürünlerin; bilginin, bileğin, emeğin; ümidin, aşkın, sevginin alın terinin; kısacası insanla doğanın, yeşil bir türküde buluşması, birbirini kucaklaması gibi bir duyguydu sanki. Tıpkı ovanın tüm umutlarını nehre bağlaması ve onu sımsıkı kucaklaması gibi.

Bilindiği gibi Denizli ilimiz termal suları, kaplıcaları ve sıcak su buharıyla da tanınmaktadır. Buharkent yakınlarında dağların eteklerinde, buhardan elektrik üreten termal santrallerin boruları, yeşilin içinde metalik bir parlaklıkla kendini belli ediyordu.

Nazilli’ye doğru ilerledikçe, ovada narenciye bahçeleri de görülmeye başladı. Nehrin menderesler çizerek yolunu uzatıp, adeta bu yeşil cennetten çıkmak istemediği gibi, ben de bu güzelim ovada yolculuğumun sürüp gitmesini istesem de, yol menderesler çizmeden dosdoğru Aydın’a vardı.