AİHM'de Türk Kadın Yargıç

Siyasilerimiz, başımızdan eksik olmasınlar (!) öylesine laflar ediyorlar ki, gündem ve ortam bir anda değişiyor. Üzerinde durulacak ve gerçek haber niteliğindeki olaylar bir kenara itiliyor; bizler de laf salataları ile uğraşıyoruz. Bunu bilerek mi yoksa bilmeyerek mi yaptıklarını bunca yıllık gazeteci olmama rağmen bir türlü çözemedim. Gündemi değiştirmekte, dikkatleri başka yöne çevirmekte mutlaka siyasilerimizin bir bildiği vardır diye düşünmekten de kendimi alamıyorum. Benim de zaman zaman sütunumda yer vermek zorunda kaldığım, Rauf Tamer’in ünlü “Cambaza bak” fıkrası ise güncelliğini koruyor.

Bunları yazmamın nedenine gelince; yazılı basında manşet olacak, görsel yayınlarda ise ekranlara yansıyacak bazı haberler de bu arada kaynayıp gidiyor. Uzun yıllar basında emek vermiş biri olarak işte bunları tüm içtenliğimle söylüyorum; üzülüyorum.

Türk kadını açısından geçen hafta öylesine bir olayı yaşadık ki, sevinmemek elde değil. Türk kadını deyince sokaklardaki acayip tesettürlü giysiler içerisindeki bazı kadınları görürken, okullarda türban tartışması yaşanırken ve bizler ümitsizliğe düşmüşken ilk kez bir Türk kadının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yargıç olması bizleri onurlandırdı.

Türkiye’yi AİHM’de yargıç olarak temsil edecek olan Işıl Karakaş, Kenthaber ailesinin hiç de yabancısı değil... Kenthaber’in köşe yazarlarından Y.Mimar Yılmaz Ergüvenç’in kızı ve işlerinin yoğunluğu nedeniyle bir süre yazılarına ara vermiş olan Prof. Dr. Eser Karakaş’ın da eşi. Bunun yanı sıra çocukluğunu bilmem de benim için ayrı bir övünç oldu. Kültürlü bir aile ortamında yetişmiş olan Işıl’ın eğitim süreci içerisinde başarılı bir öğrenci olması aile çevreleri içerisinde hep anlatılmıştır. Nişantaşı Nilüfer Hatun İlk Okulu’nda öğrenime başlamış, sonra da Galatasaray lisesinde eğitimini sürdürmüştür. Eski tabiriyle Mekteb-i Sultani olan Galatasaray Lisesini bitirmiş olmak bugün de bir ayrıcalıktır. Bu okuldan Türkiye’nin pek çok devlet adamı, diplomatı, yazarı, bilimsel kişisi çıkmıştır.

Işıl (Ergüvenç) Karakaş da bu geleneği bozmamış, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu yönetiminden 1983 yılında mezun olduktan sonra aynı üniversitede asistan olarak bilimsel kariyer yapmış, ayrıca Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesini de 1990 yılında bitirmiştir. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Araştırma Görevlisi Eser Karakaş ile 1985’de evlenmiştir. Prof. Dr.Eser Karakaş da günümüzün tanınmış bilim adamlarından ve yazarlarından birisidir.

Işıl Karakaş, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde kamu hukuku yüksek lisansını, Fransa’da Nance Üniversitesinde Avrupa hukuk yüksek lisansını yaptıktan sonra İstanbul Üniversitesi Sosyal İlimler Enstitüsünde 1992’de kamu hukuku doktoru payesini almıştır. Bunun ardından akademik kariyerinde emin adımlarla ilerleyerek 1997’de Devletler Umumi Hukuku doçenti, 2003’de de profesörlük payesine erişmiştir. Galatasaray Üniversitesi Avrupa Araştırmaları Dokümantasyon Merkezi Müdürlüğüne yapan Işıl Karakaş, aynı üniversitenin Devletler Umumi Hukuku Anabilim Dalı Başkanlığı görevini sürdürürken Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) yargıçlığına seçilmesiyle de ünü bir anda akademik çevrelerin dışına taşmıştır.

Prof. Dr. Işıl Karakaş’ın AİHM’ne seçilmesine de biraz açıklık getirmek istiyorum;

AİHM’de görev süresi dolan Prof. Dr. Rıza Türkmen’in yerine yeni bir Türk adayının seçilmesi gerekiyordu. Bunun için Türk Hükümeti AİHM’ne gönderdiği listede ilk sırayı Brüksel Üniversitesinden Prof. Dr. Ruşen Ergeç’e vermiş, ikinci ve üçüncü sıralarda da , Galatasaray Üniversitesinden Prof. Dr. Işıl Karakaş’ı, Ankara Üniversitesinden Prof. Dr. Ali Dursun Ulusoy’un isimlerine yer vermişti.

Avrupa Konseyi bu isimlerden yalnızca birini seçecek ve yeni seçilecek yargıç Strasbourg’da altı yıl görev yapacaktır. Şimdiye kadar uygulanan teamüle göre Konsey Türk Hükümetinin teklif ettiği adaylardan ilk sıradakini seçmişlerdi. Ne var ki, Konsey bu kez aynı uygulamadan kaçındı. Konseyde yapılan oylamada da 136 oy alan Prof. Dr. Işıl Karakaş’ı AİHM’ne Türkiye’yi temsil edecek yargıç olarak seçti. Diğer adaylardan ilk sıradaki Prof. Dr. Ruşen Ergeç yirmi yedi, Prof. Dr. Ali Dursun Ulusoy’da on beş oy aldılar.Türk Hükümetinin ilk sıraya koyduğu aday Prof. Dr.Ruşen Ergeç Brüksel Üniversitesindeki derslerini yanı sıra Belçika’nın çeşitli kurumları ile AKP hükümetince görevlendirilmiş bazı heyetlere danışmanlık yapmıştı. Bu bakımdan da AKP’ ye yakın olduğu izlenimi vermişti.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin Hukuk İşleri Alt Komisyonu İnsan Hakları Mahkemesi’ne yeni seçimi bir kez daha gösterdi ki, Konsey Türkiye’yi temsil edecek yargıcın Atatürk ilkelerine, devrimlerine bağlı bir Türk kadını olmasından yanaydı. Kuşkusuz, batının siyasi arenası siyasilerimizin eşlerinin tesettürlü giysilerini, üniversitelerde ve toplumda süre gelen türban tartışmalarını yakından izliyordu...

Işıl Karakaş da ya tesettürlü olsaydı? Dış dünyada Türkiye’nin imajı nasıl olurdu?

İnsan düşünmek bile istemiyor...

AİHM’ deki seçim öncesi yine bazı polemikler yaşandı, yersiz, çarpıtılmış iddiaların ortaya atıldığını üzülerek gördük. Türkiye’de çok sattığı iddia edilen bir gazetenin muhabiri, belki de büyüklerine yaranmak için Işıl Karakaş’ın Fethullah Gülen’e yakın olduğu gibi bir yalanı ortaya attılar. Gerçekte bunun aslı astarı yoktu.Yazılan tamamen çarpıtılmış, kasıtlı bir haberden öteye gitmiyordu. Hürriyet Gazetesi Brüksel muhabiri Zeynel Lüle, O’nun Fethullah Gülen’e yakın olanlar tarafından her yıl organize edilen Abant platformu toplantılarının müdavimi olduğunu yazmış. Oysa Işıl Karakaş, o toplantılardan yalnızca birisine konuşmacı olarak değil de dinleyici olarak katılmış. Çarpıtılmış bu haber üzerine Yılmaz Ergüvenç, Kenthabere gönderdiği bir açıklamada; “Hürriyet Gazetesi muhabirinin maksatlı yazdığını, isnatlarına hangi yazısından veya hangi konuşmasından varmış beli değil” dedikten sonra “kızımın hiçbir ideoloji ve akıma kul olmadığını, akademik faaliyetlerinden bellidir. Hukuk neyi gerektiriyorsa ona karar verir. Kararlarında hiç kimse etkili olamaz” açıklamasını yapmıştır. Biz de o açıklamayı ilgili haberin altına koymuştuk.

Prof. Dr.Işıl Karakaş, AİHM yargıçlığına seçildikten sonra “Avrupa artık Türk hukukunu bilmek zorundadır.Türkiye’den gelen davalarda, Türkiye’deki mevcut hukuk düzenini onlara anlatacağız. Mahkemenin yapacağı iş Türk hukukunun Avrupa hukukuna uygunluğuna bakmak, Türk hukukunun Avrupa hukukuna uygun hale gelmesidir.” açıklamasını yapmıştır.

Türkiye’de bütün işlerin bir kenara itildiği ve çok da önemliymiş gibi AKP’nin türbanı gündeme oturtulmasından ve MHP’nin de beklenmedik desteğinden sonra bir gazetecinin sorduğu soruya Işıl Karakaş, bilinçli ve çok güzel, politik bir yanıt vermiştir:

“Şu anda bu konuda herhangi bir şey söylemem mümkün değil. Çünkü bununla ilgili verilmiş olan verilmiş olan zaten mahkemenin bir içtihadı var. Mahkemenin bu içtihadı doğrultusunda benzer davalar zaten aynı şekilde sonuçlandırılacaktır. Yeni bir hukuki düzenleme varsa, bu hukuki düzenlemeden etkilendiğini iddia eden kişiler varsa, yine iç hukuk yolları tüketildikten sonra mahkemenin önüne böyle bir başvuru gelirse, bu da değerlendirilecektir.. Önceki içtihatlar da dikkate alınarak.”

Prof. Dr. Işıl Karakaş, ileri düzeyde İngilizce ve Fransızca diline sahip olmasının yanı sıra çağdaş Türk kadınını en mükemmel şekilde Avrupa’da temsil edecektir. Bu arada Avrupa’nın pek çok ülkesinin kadın yargıçları da AİHM’de temsil edilme olanağını bulamadığını sırası gelmişken belirtmekte yarar vardır. Böylece Türkiye’de yalnızca sizin gördükleriniz değil, böyle kadınlarımız da var mesajı verilmiştir.

Prof .Dr. Işıl Karakaş’ın çok sayıda yayınlanmış eserleri ve makaleleri vardır. Bilimsel makalelerini Hukuk ve Adalet, Ekonomi ve Yönetim Bilimleri, Sosyal Bilimler dergilerinde yayınlamıştır. Onların yanı sıra Avrupa Anayasası, Diversite culturelle en Turque et en Europe, Avrupa Hukukunda Anayasal İlkeler, İfade Özgürlüğünün Boyutları isimli kitapları bizim tespit edebildiklerimizden yalnızca birkaç örnektir. Üniversitede ise Avrupa Birliği Hukuku, Avrupa Birliği Hukuku ve Kurumları ile Devletler Umumi Hukuku derslerini vermiştir.

Prof. Dr Işıl Karakaş’ın yeni görevi gerçekten çok güç...

Dünya üzerinde Türkiye, AİHM’ye en çok başvuruda bulunan ülkelerden birisidir. Bu bakımdan iş yükü de çok ağır olacaktır. Kuşkusuz, insan hakları konusunda her zaman Avrupa normlarını uygulayacaktır. Kendisine bu zor, zor olduğu kadar da şerefli görevinde başarılar dileriz.



erdemyucel2002@hotmail.com