Kurban Bayramında gazetelerin birisinde ilginç bir haber vardı; “Kâbe’ye Nazır Yatak Odası”. Haberin ayrıntısında, toplam yedi kuleden oluşan, Kral Abdülaziz Kutsal Kent Hizmetleri Vakfı’na ait arazı üzerinde yapılmıştır. Zemzem Tower’in Kâbe’ye yönelik bu bölümünde “Stüdyo”, “Küçük”, “Büyük”, “Emirlik”ve “Kral Dairesi” olmak üzere süitler bulunuyormuş. Osmanlı’dan arta kalan, 350 yıllık Ecyad Kalesi’nin yerine dikilen Zemzem Tower’in Kâbe manzaralı süitleri 950.000 YTL ile 5.700.000 YTL arasında değişiyormuş. Bunun yanı sıra da Mina’daki şeytan taşlama bölgesi yeniden düzenlenerek, VIP konukları için altı katlı yollar, helikopter pistleri ile izdiham nedeniyle hacı adaylarının ölümlerinin de önüne geçilmesini ön gören projeler hazırlanmış.

Suudi’lerin bu girişimi ile İslamiyet’teki sosyal eşitlik ilkesinin ortadan kalkması bir yana, zenginler haç görevini eziyetsiz, diğerleri de bin bir cefa içerisinde eda edecekler. Kısacası Suudiler petrol zenginliğinin yanı sıra, Müslümanlığı ileri sürerek kazanç sağlamak peşinde oldukları da bir kez daha ortaya çıkmış oluyor. Bunun için de Osmanlı’dan arta kalan eserlerden Ecyad Kalesi de yıkılarak ortadan kaldırılmıştır. Tarihte Arap toplumunun saldırılardan korumak için kalede bekleyen askerlerin yerini, yüzyıllar sonra Kabe’ye yönelik odalarında, bir elleri yağda bir elleri balda keyif içerisinde Hac farizasını yetine getirecek yan gelip yatan zenginler alacak!..

Allah katında da bunlar hacı sayılacaklar!..

Ecyad Kalesi Osmanlılar tarafından Kâbe’yi korumak amacıyla yaklaşık 350 yıl önce yaptırılmıştır. Suudiler kalenin yıkılmasını bölgenin güvenliğinin kendileri tarafından sağlandığını, bu nedenle de artık kaleye gereksinim kalmadığını belirtmişlerdir. Ayrıca Ecyad Kalesinin kutsal bir kimlik taşımadığını da belirtmişti. Bu gülünç iddiayı ise Suudi Eğitim Bakanlığı Tarihi Eserler Dairesi, kalenin yıkımına gerekçe olarak göstermiş. Buna karşılık Arapları Osmanlılara karşı kışkırtan İngiliz casusu Th. Edward Lawrance’nin kaldığı Osmanlı evi restore edilip müzeye dönüştürülmüştür. Müzenin kapısındaki kitabede “Bu ev, Osmanlı’ya karşı bağımsızlık savaşı veren Suudilere yardımcı olan İngiliz Thomas Edward Lawrence tarafından karargâh olarak kullanılmıştır” yazılıdır. Oysa aynı Th. E.Lawrance “BilgeliğinYedi Sütunu” isimli anılarında Araplarla ilgili hiç de güzel sözler söylememişti. Yakın tarihlerde Cidde, Mekke ve Taif’deki Osmanlı evleri de yıktırılmıştır. Yine aynı şehirlerdeki Osmanlı şehitliklerinin üzerinden buldozerler geçirilmiştir.

Kısacası bütün bunlar UNESCO kararlarını hiçe sayan kültür yıkımlarıdır. Başka bir deyişle kültür soykırımıdır.

Suudi Kralı Fahd, Yavuz Sultan Selim’den itibaren Osmanlı hükümdarlarının kullandığı, Mekke ile Medine’nin hizmetkârı anlamına gelen “Hâdimu’l Harameyn-i Şerifeyn” unvanını sahiplenmişti. Murat Bardakçı’nın belirttiği gibi bu unvanı kutsal toprakların hizmetkârı olarak değil de hâkimi olarak hareket etmişlerdir.

Kuşkusuz, Ecyad Kalesinden sonra sıra neye gelecek diye düşünenler olacaktır. Kâbe’nin çevresindeki revaklar da Osmanlı eseridir. Kâbe örtüsünün altındaki yapı da XVII. yüzyılda Osmanlılar tarafından yapılmıştır. Sultan I.Ahmet, 1612’de Kâbe’yi yenilemiştir. O yıllarda hacdan dönen hacılar padişaha Kâbe’nin perişanlığını duyurmuşlar. Bunun üzerine Sultanahmet Camisi’nin mimarı Sedefkâr Mehmet Ağa ve Osmanlı usta ve işçileri o yıllarda Kâbe’nin Hz. İbrahim zamanından kalma temellerine kadar inmiş, duvarları yenilemiş ve bugünkü görünümüne getirmişlerdir. Bu arada Kâbe üzerindeki altın oluk da yerine yerleştirilmiştir. Kapıdaki gümüş kitabenin yerine de som altından kitabe yerleştirilmiştir. Bu konuda Ord. Prof. Dr. İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın “Risâle-i Mimâriye- Mimar Mehmet Ağa-Eserleri “ isimli makalesinde, Topkapı Sarayı arşivindeki “Zübdetü’t- Tevârih, Kâtip Çelebi’nin Fezlekesi bu konuda ayrıntılı bilgiler vermektedir.

Osmanlı eserlerini yok eden Suudiler, acaba Kâbe’yi de diğer Osmanlı eserleri gibi yıkacaklar mı?

Ecyad Kalesi başta olmak üzere Osmanlı eserlerine karşı bir tutum izleyen Suudiler’in bu davranışlarının ardında acaba Suudi Arabistan Kralı Abdullah’ın büyük dedesi Abdullah bin Suud’un İstanbul’da idam edilişinin payı var mı? Bilemiyoruz. Cevdet Paşa Tarihinden ve Murat Bardakçı’dan öğrendiğimize göre XIX. yüzyılın başında Osmanlı devletine isyan eden Abdullah bin Suud Mekke ile Medine’yi yakıp yıkmış, on binlerce insanı öldürmüştü. Bu isyan bastırılmış, yakalanan Abdullah bin Suud İstanbul’da üç gün boyunca sorgulandıktan sonra 27 Şubat 1820’de idam edilmişti.

Ecyad Kalesinin yıkımından sonra Türkiye Cumhuriyeti ne yaptı?

Dışişlerinin birkaç girişiminden sonra olay unutulup gitti. Tâ ki yerinde “Zemzem Tower” yükselene kadar. Birkaç yıl Hac görevi ertelenerek bu yıkım protesto edilebilirdi. Bunların hiç birisi olmadı, yapmaya da yürek ister... 




erdem@kenthaber.com