Orgeneral Mustafa Muğlalı Olayı!..

Yıllar öncesi yaşanan Orgeneral Mustafa Muğlalı olayını gündeme getirdiğim için, şimdi ne alaka diyenler çıkacaktır.

Uludere’de F 16’lıların bombaladığı kaçakçı mı, yoksa PKK yandaşı mı oldukları tam netliğe kavuşmayan insanlar gündemden düşmüyor. Son olarak da Başbakan, AKP’nin İstanbul İl Kongresinde Uludere olayında, o emri hangi hayvan verdi diyenleri haklı olarak ağır bir dille yanıtlayarak; Nekrofiller, yani ölü seviciler (!) dedi. Böylece nekrofil sözcüğü de siyasi literatürümüze girdi!..

Uludere’de yaşananları bir kez daha burada yinelemeye gerek yok; basını izleyenler olayın nasıl geçtiğini zaten biliyorlar. Kısaca birkaç cümle ile özetlersek; Güneydoğu’da bir savaş yaşanıyor. Dünyanın bazı yerlerindeki savaşlarda masum insanlar savaş kazası olarak yaşamlarını yitirmişlerdir. Bununla beraber ortada istihbarat yanlışı veya değerlendirmesi olduğu da açıktır. Ne var ki, daha önce PKK’lı teröristlerin katırlara yükledikleri ağır silahlarla K.Irak’tan gelerek sınır karakollarımızı bastıkları ve askerlerimizi şehit ettikleri unutulmamalıdır. Bu bakımdan asker her türlü hareketliliğe karşı duyarlı olmak zorundadır. Büyük olasılıkla da yine öyle olmuştur.

Hava saldırısında ölenlerin PKK’lı terörist olmayıp, sigara, mazot kaçakçıları oldukları düşüncesi ağırlık kazandı. Onların arasında PKK’lı veya PKK yakınları var mı? O da olayın tartışılacak başka bir boyutudur. Ölenlerin cenazelerinde Öcalan’ın posterlerinin taşınması, PKK lehine sloganlar atılmasının üzerinde nedense durulmadı. BDP her zaman olduğu gibi bu vahim olayı yine siyasi malzeme yapmakta gecikmedi.

Bu olayın üzerinden beş aya yakın bir süre geçti; ölenlerin yakınlarına tazminat verilmesi ve özür dilenmesi gündeme geldi. Böyle olunca da ortaya bir takım gariplikler çıktı.

Ölenler kaçakçı ise kaçakçılık yasalara göre suç değil mi?

Yasaların kaçakçılıkla ilgili hükümleri Güneydoğu’da başka, diğer bölgeler de başka türlü mü uygulanıyor?

İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin’i bunaltan gazeteciler sonunda ağzından şu sözleri aldılar: “Sağ ele geçirilmiş olsalar kaçakçılıktan yargılanacaklardı. Özür dilemeye gerek yok.”

Devlet kaçakçıdan özür diler mi?

Devlet yanlış bilgiden ötürü öldürülen kaçakçının yakınlarına tazminat öder mi?

Hava saldırısının istihbaratı nereden alındı ve vur emrini kim verdi?

Şimdi bütün bunların beraberinde getirdiği gariplikleri tartışıyoruz. PKK’lıların şehit ettikleri asker ve polislerimize meclisteki bazıları böylesine sahip çıktılar mı? Şimdi o bazıları neredeyse, onlar masum kaçıkçıydı; suçlu olan asker demeye getiriyorlar!..

Bu olay bana yıllar önce yaşanmış, hapishanede kahrından ölen Orgeneral Mustafa Muğlalı olayını hatırlattı. Aralarında benzerlik var mı, yok mu bilemem ama takdir yine de sizlerin.

Orgeneral Mustafa Muğlalı Osmanlının son günlerinde ve Cumhuriyetin kuruluş yıllarında önemli görevlerde bulunmuş, yaşamı savaşlar içerisinde geçmiş bir komutandır. Muğla’da 1882 yılında dünyaya gelmiş 1901’de Harp Okulunu, 1904’de Harp Akademisini bitirmiş… Balkan Savaşına katılmış, I.Dünya Savaşında Adana Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanlığını yapmış, Bugünkü Milli İstihbarat’ın kökenini oluşturan Teşkilatı Mahsusa’da görev almış, Kurtuluş Savaşında Albay rütbesiyle tümen komutanı olarak savaşa katılmış bir asker. Cumhuriyetin ilanından sonra 1927’de Tuğgeneral, 1931-1939 da I.Ordu Komutanı ve 1943-1945 yıllarında da 3. Ordu Komutanı olmuş. Menemen’de Asteğmen Kubilay’ın başını kesen yobazların yargılandığı İstiklal Mahkemesinin de başkanı.

Komutanın hazin öyküsüne gelince; General Muğlalı 3. Ordu komutanı olduğu sırada, 1943 yılında Van’ın Özalp ilçesinde bir kaçakçılık olayı yaşanmış. II. Dünya Savaşı’nın en şiddetli günleri ve Doğu sınırımızda çeşitli olayların yaşandığı, casusların kaçakçıların cirit attığı yıllar... Doğu sınırlarımızda özellikle hayvan kaçakçılığı büyük boyutlara ulaşmış. Aşiretler arasında da adeta gizli bir savaş yaşanıyor. 1943 yılında bir bölümü İran’da bir bölümü de Van’da olan aşiretinin büyük bir hayvan sürüsünü İran’a kaçırdığı ihbarını alan jandarma olaya el koymuş, ancak kaçakçılar İran’a kaçmayı başarmışlar. Bunun üzerine jandarma Özalp’ta kalan kaçakçıların akrabalarından kırkını gözaltına almış. Çıkarıldıkları mahkemede beşi tutuklanmış, diğerleri serbest bırakılmış. Bunun üzerine Muğlalı, Özalp’e gelerek biri kaçmış olan otuz üç kişiyi sınıra yakın yerde kurşuna dizdirmiş. Ardından kaçmaya çalışırken vurulduklarını belirten bir tutanak tutulmuştur. Bu olaydan yaralı kurtulan biri ilgili makamlara şikâyette bulunmuşsa da sonuç alınamamış, olay örtbas edilmiştir.

1950 seçimlerinden sonra bu olay, Demokrat Parti iktidarından, CHP’yi yıpratmak adına TBMM’ye verilen bir soru önergesiyle gündeme getirilmiştir. Başta Emekli General Muğlalı olmak üzere olaya adı karışanlar sivil ve askerler Askeri Mahkeme tarafından tutuklu yargılanmışlar. Orgeneral Mustafa Muğlalı mahkemede, az rastlanır bir davranışla bütün sorumluluğu üzerine alarak “Subaylara bu emri ben verdim” demiştir. Hâkimin “Ya emri yerine getirmeselerdi” demesine “O zaman sakileri kendim vururdum” demiştir.

Mahkeme Muğlalı Paşayı 2 Mart 1950’de idama mahkûm etmiş, ardından yaşı ve hafifletici sebepleri göz önüne alınarak 20 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Askeri Yargıtay verilen kararı bozmuşa da Muğlalı yeniden yargılanamamış, 1951’de 71 yaşındayken hapiste ölmüştür.

Yıllar sonrası İstanbul’da yaşanan “6 - 7 Eylül olayları” sonrasında CHP, azınlıklara karşı ayrımcılık yapıldığı iddiası ile Muğlalı olayını yeniden gündeme taşınmıştır. Buna karşılık Demokrat Parti yöneticileri de Muğlalı olayının yaşandığı yıllarda Cumhurbaşkanı olan İsmet İnönü’nün de yargılanmasını istemişler. TBMM’de 12 Şubat ve 25 Şubat 1956 günleri bu olay görüşülmüş (!) Meclis Tahkikat Komisyonu raporu doğrultusunda zaman aşımı ve çeşitli aflardan ötürü olay kapatılmıştır.

Ne garip ki, bu kez 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra yeniden gündeme taşınmış ve Milli Birlik Komitesi üyelerinden Orhan Erkanlı bu olayı şöyle değerlendirmiştir: “Demokratlar bitmez tükenmez müsademelerde. Eşkıya takiplerinde şehit düşen Türk ordusunun askerlerinin hesabını soracak yerde kendi siyasi çıkarları uğruna Kazım Karabekir’den sonra Doğu’da ilk defa nispi bir sükûnet sağlayan büyük kumandan Muğlalı’yı mahkeme huzuruna çıkarmayı tercih ettiler. Elbette uygulamadan devrin hükümetinin ve İnönü’nün haberi vardı. Fakat yiğit Muğlalı, suçlamaları üzerine aldı ve neticede ölüme mahkûm edildi.”

Yaşamı savaşlar ve bin bir türlü badireler içerisinde geçmiş, mert bir komutanın hazin öyküsü…

erdemyucel2002@hotmail.com