Rasmussen Skandalından Sonra Obama Ne Dedi? Biz Ne Anladık?

Türkiye’nin dış politikasında olaylar peş peşe geldi. Çoğu insan gibi ben de elimde olmadan düşünüyorum; Türkiye’nin dış politikasında bir takım değişimler mi oluyor?

NATO Genel Sekreterliği ve bu göreve gelecek kişinin nitelikleri Türkiye açısından da son derece önemlidir. Strasbourg’da yaklaşık 36 saat süren pazarlıktan sonra Danimarka Başbakanı Anders Fough Rasmussen’in seçimine, Başbakan önce hayır dedi, sonra da vetosundan vazgeçti. Cumhurbaşkanı ile Başbakanın aynı görüşte olmadıkları başlangıçta açıkça görülüyordu. Brüksel’de Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Danimarka basınına Rasmussen’e karşı olmadıklarını söylemiş, aynı anlarda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’da çeşitli televizyon kanallarında Rasmussen’in adaylığına karşı olduğunu vurgulamıştı.

Türkiye’nin Rasmussen’e karşı olmasının nedeni; Hz: Muhammed’in karikatür krizi ile ROJ TV’nin Danimarka’da yayınını sürdürmesinden kaynaklanıyordu. Oysa bizim politikacılar Rasmussen’in özgür Danimarka basınına karışmasına ve bir televizyonu yayından kaldırmaya yetkisi olup olmadığının üzerinde durmuyordu. Ortada bunu bilenler varsa bile nedense hiç kimse bunu Başbakanımıza hatırlatmamış!.. Türkiye Dışişleri heyetinde bilgilerine başvurulacak, monşerler (!) diye hafife aldığımız eski büyükelçilerimiz de olmadığından böyle açmazlara düşmekten kurtulamıyoruz. Diplomaside önce efelenip sonra da boyun eğmenin yeri olmamalıdır. Karar önceden verilmeli, sonra da bundan dönülmemeli; başka bir deyişle, sözün ardında durulmalıdır. Nitekim Türkiye’nin bu yanlış tutumu dış ülkelerin yöneticileri ve basını tarafından eleştiri konusu olmuş, bazılarınca skandal, bazılarınca da ayağına kurşun sıkmak olarak değerlendirilmiştir.

NATO Genel Sekreterliği seçiminde ABD Başkanı Barack Obama başta olmak üzere İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi ve diğer Avrupa Başbakanları araya girdi ve kriz, Davos’a benzemeden aşıldı. Türkiye vetosunu geri çekti, A.F.Rasmussen 1 Ağustos’tan geçerli olmak üzere Genel Sekreterliği üstlenmiş oldu.

ABD Başkanı Obama’nın garantörlüğünde onay verdiğimizde basında yer alan haberler arasındadır!.. O zaman bu kavganın amacının ne olduğu sorgulanmalıdır. Avrupa siyaset arenası, Türkiye’nin seçim mitinglerinde söylenenlerle taban tabana zıttır. Her ne kadar bazı tavizler alındığı söyleniyorsa da diplomasi de sözlü vaatler, yazıya, protokole dökülmedikçe önem kazanmaz. Öncelikle monşerlerimiz (!) bunu iyi bilirler!..

NATO Genel Sekreterlik krizinin aşılmasının ardından ABD Başkanı Barack Obama, yeni Dışişleri Bakanı Hilaray Clinton’dan sonra Türkiye’ye geldi. Barak Obama’nın bizim sırtımızı sıvazlayıp bazı isteklerde bulunacağını sananlar ise fena halde yanıldılar. Gerçekte bizimkilere çok güzel ders verdi.

Mühim olan Barak Obama’nın ne dediği, bizim de bundan ne anladığımızdır.

Barack Obama, önce Anıtkabir’e, Atatürk’ün manevi huzuruna giderek, Atamızın ne kadar büyük bir değer olduğunu, bizde anlamayanlara anlattı. Ayrıca Türkiye’ye gelen ve Anıtkabir’e gitmemek için ayak direyen, sonra onların isteklerine uyanlara ne denir bilemem...

Bush yönetiminden farklı bir çizgide olduğu anlaşılan Başkan, ılımlı İslam modelini yerine, laik, demokratik, Atatürk devrimlerine bağlı bir Türkiye görmek istediğini açıkça belirtti. Ilımlı İslam modeline yaklaşmak isteyenlere, zaman zaman devrimlerin altını oymak isteyenlere ve buna inandırmak isteyenlere güzel bir ders verdi. Bunun yanı sıra adeta bir tarih hocası gibi bizlere laikliğin ve demokrasinin ne olduğunu açık bir dille anlattı. Atatürk’e saygısızlık edenlere de anlayacakları dille “Vizyonu kararlılığı ve cesaretiyle Türkiye Cumhuriyeti’ni demokrasiye yönelten ve mirası tüm dünyaya kuşaklar boyunca ilham vermeye devam eden Kemal Atatürk’e saygılarımı sunmak, benim için onurdur.” diyerek Türkiye’de bazılarına mesajlar verdi.

Ne yazık ki, batının aydın insanı Atatürk ve devrimlerini çok iyi biliyor,anlıyor, bizdeki bazı kör cahiller ise nedense anlamak istemiyor!..

Barack Obama, bunun dışındaki konularda açık ve net konuştu; son derece özenle seçilmiş sözcüklerle açık mesajlar verdi. Filistin’deki olayların yalnızca İsrail’den kaynaklanmadığını, Ermenistan ile iyi ilişkilerde bulunmamızı, açık bir dille belirttikten sonra “Laik demokrasi”, “ Kürt azınlıklar”, “Heybeliada Ruhban Okulu”, “İfade özgürlükler”, “Irak’ın geleceği ve K.Irak yönetimi” ve Türkiye’nin NATO içerisinde bulunmasının önemine de değindi.

“Türkiye’de halkın çoğu Müslüman’dır ama burası bir batı ülkesidir” diyerek Türkiye’nin Arap ülkelerinden çok batıya yakın olmasının menfaati olduğunu üstü kapalı da olsa söyledi. Ardından da “Amerika’nın çoğunluğu Hıristiyan’dır ama biz kendimizi Hıristiyan ülke olarak adlandırmayız. Yurttaşların birbirlerine değerlerle bağlı olduğu laik bir ülkeyiz.” demesi anlayanlara verilen bir başka dersti. Kuşkusuz, O’nun bu sözü İslam ülkeleri liderliğine soyunanlara da bir bakıma ikaz niteliğindeydi. Kaldı ki, İslam ülkeleri arasında İran dışında kalanların çoğunun, adeta ABD kuklası konumunda olduğu da gözlerden uzak tutulmamalıdır.

Barack Obama’nın birçok lidere örnek olacak bir davranışta bulunarak Türkiye’deki dini liderlerle, muhalefet parti liderleriyle görüştükten sonra Tophane-i Amire’de çağdaş Türk gençliği ile bir araya geldi ve bilinçli bir şekilde “Türkiye’nin çağdaş batı ülkesi olduğu mesajını verdi. Onun bu davranışı, üniversite öğrencilerini hiçe sayan, onların gösterilerini polis gücüyle önlemek isteyen ve dövenlere de iyi bir dersti. Çağdaş kültürdeki öğrencilerin sorularını da yine özenle seçtiği cümlelerle yanıtlarken, belki de geleceğin yöneticileri ile son derece güzel iletişim kurmayı başardı.

Şimdi sormak isterim. Barack Obama’nın sözleri, uyarıları ve istekleri bizim yöneticilerimizin hoşuna gitti mi? Göstermelik samimi pozlar, el sıkışmalar, karşılıklı söylenen övgü sözcükleri yeterli mi? Asıl önemlisi sağlıklı ve kalıcı bir ilişki kurmak ve bunu sürdürebilmektir. Barack Obama, kim ne derse desin yalnızca ABD’nin değil dünyanın lideri konumundadır.

Kısacası, Barack Obama anlayabildiğimiz kadarıyla engin kültürü, olaylara vakıf oluşu ve Türkiye için iyi niyetleri olduğunu gösteren bir lider…

Her şeyden önce de makul bir insan... Birçok liderin de örnek alması gereken bir kişi... Barack Obama, dünya imparatoru (!) gibi konuşan Bush yönetiminden çok farklı bir ABD politikasının ne olacağını da Türkiye üzerinden dünyaya duyurdu... Bunun yanı sıra Türkiye’nin, bazı Avrupa liderlerinin itirazına rağmen Avrupa Birliği’ne alınmasından yana bir tutum sergilemekten de geri kalmadı.

Bir kez daha yinelemek istiyorum; Obama ne dedi, bizler asıl anladık? Bu konuda kapalı kapılar ardından bazı tavizler verildi mi?

İşte asıl mesele de burada... Türkiye bu şansı iyi kullanabilirse, en az tavizle işin içinden sıyrılabilirse ne âlâ...

Yazıma çoğu kez yaptığım gibi Confucius’un bir değerlendirmesiyle son veriyorum;

“Büyük insanların taşıdıkları özellikler şunlardır: Doğruyu teşhis etmek, iyi bir dinleyici olmak, yumuşak konuşmak, doğruluk, işini severek yapmak, bilmediğini sormak, kızgınlıktan uzak durmak, başarılı olduğunda adil davranmak.”

erdemyucel2002@hotmail.com