Türkiye dar bir boğazdan geçiyor. Son seçimde sandığa giden seçmenlerin %34 oyunu alan AKP hükümeti TBMM’deki çoğunluğuna güvenerek hemen her istediğini yapabileceğini sandı. Yaklaşan seçimlerden öncede oldu bittiye getirip Cumhurbaşkanlığını elde ederek iktidarda olmasalar bile daha yedi yıl Çankaya’yı ellerinde tutacaklarını düşündüler. Ama olmadı, yanlış hesap, aydın çoğunluğun direnişiyle suya düştü. Önümüzdeki seçimde AKP yöneticilerinin seçimi kazanamama korkusu olup olmadığını bilemiyoruz. Bu arada işi CHP ile DSP; ANAP ve DYP bütünleşmesinin sağlıklı olup olamayacağına dayanıyor. Daha doğrusu bu partiler sözde değil özde gerçekçi olmalıdırlar.

AKP hükümetinin cumhurbaşkanlığı seçiminde ortaya koyduğu tutum, Türkiye’yi bütünleştirmek bir yana, yalnızca AKP grubunun cumhurbaşkanını seçmek istemesi bir anda siyasi çevreleri, toplumu germeye yetti.

Başbakan, Meclis Başkanı ve Dışişleri Bakanı arasında yapılan üçlü görüşme, daha doğrusu pazarlık sonucunda Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanlığına aday gösterilmesine TBMM’deki muhalefetin tepkisi ile karşılaşacağı önceden biliniyordu. AKP milletvekillerinin hiç hesaba katılmaması, onlar nasıl olsa bizim doğrultumuzda oy verirler düşüncesi ise parlamenter rejimimiz açısından üzüntü vericiydi.

Hepinizin bildiği gibi ilk tur oylamada, tüm uğraşlara, pazarlıklara ve belki de gizli yapılan seçim vaatlerine rağmen 367 sayısı elde edilemedi. Önceden de söylediği gibi CHP konuyu haklı olarak Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Bunun yanı sıra Genelkurmay Başkanlığı’nın bildirisi AKP kesimini karıştırdı. Genelkurmay’ın 27 Nisan bildirisi uyarı mı, yoksa muhtıra mıydı? Herkes otursun bunu düşünsün, hesabını ona göre yapsın... Sanırım önümüzdeki günlerde bunun da epey tartışması yapılacaktır.

Ankara’da 14 Nisan’da Tandoğan Meydanı’nda yapılan miting ve Anıtkabir yürüyüşünün ardından İstanbul Çağlayan’da meydanları, caddeleri dolduran bir milyondan fazla insan cumhurbaşkanlığı seçimi nedeniyle ortaya çıkartılan kargaşaya bir son verilmesini istiyordu. Cumhuriyete sahip çıkmak isteyen insanlar Türkiye laiktir ve laik kalacak diye bağırıyordu. Daha doğrusu cumhur, cumhurbaşkanını seçme konusunda ilk kez siyasi tarihimizde ağırlığını koyuyordu.

Bütün bu olaylar, bildiriler ve muhalefetin cumhurbaşkanlığı oylamasına katılmaması Türkiye’de bazı işlerin iyi gitmediğinin işaretiydi. Toplumun belirli bir kesimi Atatürk ilkelerinin zedelenmesinden, devlet ve yerel kurumlardaki kadrolaşmalardan rahatsızlığını dile getiriyordu. Türk Kadınını Güçlendirme Vakfından Prof. Dr. Türkan Saylan, Prof. Dr. Necla Arat ve Nur Serter’in başını çektiği, baştan sona kadar izleme olanağını bulduğum Çağlayan mitinginde cumhuriyet ilkelerini, Atatürk devrimlerini benimsemiş gencinden yaşlısına kadar her türlü insan vardı… Kadınların ön plana çıktığı bu miting bir bakıma bir kadın devrimiydi. Yer gök Türk bayrakları, Atatürk posterleri ile donanmıştı. Geçmişte bunun bir başka örneğini İstanbul’un işgalinde Halide Edip Adıvar Sultanahmet mitinginde göstermişti. O miting, Türk milletinin uyanışı, silkinişi idi. O yıllarda kadınlar “Milli hukukumuzu ve namusumuzu koruyacak hükümet ve erkek yoksa biz varız” diye bir de bildiri yayınlamıştı.

Ankara’da ve İstanbul’da meydanları dolduranlar bazılarının iddia ettiği gibi bindirilmiş kıtalar değildi. Bir atımlık barutları vardı o da Tandoğan’da atıldı, sözüne en güzel yanıt Çağlayan’da verilmişti. Ayrıca bununla TBMM’de çoğunluk bizde istediğimizi yapar, istediğimizi Çankaya’ya oturturuz düşüncesi de geçersiz kalıyordu.

Yaşanan bu olaylar, artık ben ne dersem toplum kabullenir imajını da ortadan kaldırıyordu.

Türkiye’nin kulağı Anayasa Mahkemesi’nin cumhurbaşkanı seçiminin ilk turunun geçersiz olup olamayacağı konusunda vereceği karara yönelikti. Ayrıca AKP kanadı da çıkacak kararı merakla bekliyordu. Anayasa Mahkemesi tarihi kararını verdi ve cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk tur oylamasını iptal etti. İlk iki turda 367 sayısının şart olması yönündeki kararı üzerine işler daha da karıştı. Kuşkusuz, bu karar AKP’de soğuk bir duş etkisi yaptı. Oysa Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı Türkiye’nin büyük bir kesiminde alkışlarla sloganlarla karşılandı. Evler yine bayraklarla süslendi. Ayrıca bu karar dünyanın önde gelen yayın organlarında son dakika gelişmesi olarak duyuruldu.

Başbakan Tayip Erdoğan, Anayasa Mahkemesi kararının ardından Türkiye’nin sistemini değiştirecek bazı kararlar aldıklarını açıklamak zorunda kaldı. Erken seçime gidilecek bunun için de 24 Haziran ya da 1 Temmuz’da seçimin olabileceğini, cumhurbaşkanını halkın seçeceğini, genel seçimlerin dört yılda bir yapılacağını, cumhurbaşkanının görev süresinin 5+5 olabileceğini açıklamak zorunda kaldı. Bu arada demokrasiye kurşun sıkıldı sözü hiç de şık değildi. Harry Barnes’in “Öfkesine sahip olmasını bilmeyen politika yapamaz” sözü bilmem bazılarının kulağına küpe olur mu?

AKP hükümetinin almış olduğu bu kararlar partinin önceden her türlü olasılıklara göre belirli bir siyasi stratejisi olmadığını gösteriyordu. Bunlar ani alınmış kararlardı. Siyaset bilim kolay değildir. Ne yazık ki, bizim memleketimizde seçilenler nedense kendilerini bir anda siyasetçi sanır, iç ve dış dünya olaylarında bilge kişi olduklarını düşünürler. Bu konuda eğitim almamış, bu işi bilen kurt siyasetçilerden nasiplenmemiş olanlar ne yazık ki, bocalar ve yönetim gemisini karaya oturturlar. Sırası gelmişken yaşadığım bir olayı sizlerle paylaşmak isterim. Sovyetler dağılmadan önce İstanbul Başkonsolosunun Türkiye’nin her türlü konusuna vakıf olduğunu görmüş ve bu kadar bilgiyi kısa zamanda nasıl edindiniz diye sormuştum. Aldığım yanıt oldukça şaşırtıcıydı; biz siyasal okuluna girdiğimizde hangi devletlerde görev yapacağımız belirlenir ve ona göre eğitim alırız!..

Konumuzu dağıtmadan biz yine son olaylara dönelim; Başbakan’ın bu kararı AP ve DYP tarafından olumlu karşılandı ise de CHP cumhurbaşkanın yeni seçilecek meclis tarafından seçilmesinin doğru olacağını ileri sürdü.

Anayasa Mahkemesi’nin kararı bir bakıma Türkiye’nin iç siyasetinin önünü açmıştır. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi bir bakıma Başbakan’ın dayatmasıdır. Bununla Başbakan, benim adamım seçilmedi siz ne yaparsanız yapın artık demek mi istiyor? Bilemeyiz.

Öte yanda siyasi ortamın gerilmesinde büyük payı olan TBMM Başkanı Bülent Arınç yaptığı basın toplantısında kendisine sorulan,” cumhurbaşkanı seçilmezse siz vekâlet edecek misiniz?” sorusuna “Cumhurbaşkanı’nın görevi 16 Mayıs’ta bitiyor.” Diye yanıt verdi. Bu sözü ile yeni cumhurbaşkanı seçilmezse ben vekâlet edeceğim demek istiyordu. Oysa yeni cumhurbaşkanı seçilinceye kadar eskisinin vekâlet etmesinin Anayasa hükmü olduğunu söylemekten nedense kaçınıyordu. Bu da bir bakıma siyaseti germek değil midir?

Genel Kurmay’ın 27 Nisan bildirisi, öyle kolayca geçiştirilmemelidir. Bu bildirinin her satırı ince ince okunup altı çizilmelidir. Anayasa Mahkemesi’nin tarihi kararı ile bir bakıma Türkiye’nin siyasal bunalımı aşılmıştır. Bundan böyle çoğunluk bizde istediğimizi seçeriz düşüncesini de silip atmıştır. Önceki yazılarımda da belirttiğim gibi Cumhurbaşkanı bir partinin değil, tüm Türkiye’yi kucaklayacak Türkiye’nin cumhurbaşkanıdır. Bunu anlamak istemeyenlere, toplumun reaksiyonu ile çarpıcı bir yanıt verilmiştir. Sanırım cumhurbaşkanı konusunda en güzel tanımlamalardan birisi de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’den geldi;

“Cumhurbaşkanının her türlü şaibeden uzak, temiz bir maziye sahip olması, milli ve manevi değerlere, Cumhuriyetin temel ilkelerine, üniter devlet yapısı, milli birlik ve ülke bütünlüğüne saygılı bir siyasi anlayışın temsilcisi olması vazgeçilmez bir şarttır”

Bu olayların ardından yapılacak seçimde belki de AKP mağduru oynayacak, böyle yaparak da oy isteyecektir.

Miting meydanlarını dolduran seçmenler sözde değil özde bu işe katılmışlardır. Siyasi partilerimiz de bu tepkiyi dikkate almalıdır. Ağır aksak yürüyen demokrasimizin kesintiye uğramadan, cumhuriyetin temel değerlerini göz önünde bulundurarak, siyası partilerin ortak girişimlerde bulunmaları şart olmuştur.


erdem@kenthaber.com