Zamlar ve Yasaklar!..

Yanılmıyorsam 1970’li yıllardı; o günlerin siyasi ortamı içersinde iki tiyatro oyunu toplumda epeyce ses getirmişti. Nereden bilebilirdik ki; iki oyun ileri bir görüşle sanki bu günler için yazılmıştı. Bunlardan birisi Devekuşu Kabare Tiyatrosu’nda Metin Akpınar ile Zeki Alasya’nın oynadığı “Yasaklar” diğeri de Kocamustafapaşa Çevre Tiyatrosunda Şahin Tek’in sahneye koyduğu “Zam, Zama da Zam” oyunları idi.

Topluma getirilen anlamsız bir takım yasaklar bu oyunların birisinde hicvediliyor, diğerinde de hükümetin yaptığı zamların daha da ezdiği toplumun belirli bir kesiminin sıkıntılarını dile getiriliyordu. Aradan geçen kırk yıla yakın bir süreden sonra halkın %46.6 oranında oy verdiği, karşısında ciddi bir muhalefet olmayışından ötürü önümüzdeki yıl yapılacak yerel seçimlerde, bu oranın %50’ye aşacağı sanılan AKP hükümeti 2008’e zamlarla girdi. Bunun yanı sıra uygulanışı tartışılır kamuya açık bir çok alanlara sigara yasağı getirildi.

AKP hükümetinin almış olduğu kararlar doğrultusunda elektriğe %19.7, doğalgaza %7.4 zam getirilirken memura verilen artış ise %4’de kaldı. Bu arada enflasyon artışının hesapsız bir politikanın göstergesi olduğu ortaya çıktı. Kuşkusuz anlayana!.. Hükümet % 4 derken bu rakam ikiye katlayarak % 8.39 oldu. Bu arada Türkiye’ye gelen yabancı sermaye kârını haklı olarak kendi memleketine taşıyor. Ben ekonomist değilim ama ihracat ile ithalat arasında eksi bir fark olduğunu da görüyorum. İhracat geliri ise hiç de iç acıcı görünmüyor.

Başbakan’ın emirleri doğrultusunda valiler, kaymakamlar fakir denilen ailelere şiddetli kıştan ötürü ücretsiz kömür dağıtımı yapıyorlar. Bazılarının dediği gibi sadaka paketleri içerisinde bulgur, nohut, fasulye,yağ benzeri ürünler dağıtılıyor, ramazan aylarında iftar çadırları kuruluyor. Bütün bu dağıtımın ekonomide bir takım düzensizlikler yaratıp yaratmayacağı da ekonomistlerin bileceği iştir. Bu arada işsizliğin son safhada olduğunu da söylemeye ise hiç gerek yok..

Türkiye’nin ekonomisi bu durumdayken; son yılların en tartışmalı yasal düzenlemesi olan sigara yasağı teklifi TBMM’den alel acele olarak geçirildi. Sokak ve evlerin dışında sigarayı yasaklayan bu yasanın oylamasına yalnızca 248 milletvekili katıldı. Yasa 239 kabul oyu ile yürürlüğe girdi.Bana bu oylamalar son günlerde biraz tuhaf gelmeye başladı; bilmem yanılıyor muyum? Başbakan ve Bakanlar Kurulu bir yasanın yürürlüğe girmesini isteyince çoğunluğa sahip AKP milletvekilleri hemen hiç itiraz etmeden ellerini kaldırıyor. Bir bakıyorsunuz; hop! Yasa kabul edilmiş...

Sigaranın sağlığa zararlı olduğunu hemen herkes kabul ediyorsa da tiryakiler yine bu yasaya tepki gösteriyor. Yasaya göre kamu binaları, okul bahçeleri, barlar, diskotekler, pavyonlar, gece klüpleri, restoranlar, özel eğitim ve öğretim kurumları, kültür ve sosyal hizmet binaları, köy kahveleri sigara yasağı kapsamının içerisindeler. Toplu taşıma araçları da yasak kapsamı içerisinde olduklarından zaten vasıtalarda sigara içilmiyor. Bu arada televizyon ve radyolarda ayda en az doksan dakika olmak üzere tütünün zararları konusunda yayınlar yapılacak, belgeseller dışında dizi, film gibi yayınlarda sigara içme görüntülerine de yer verilmeyecek. Bazı kurumlarda, cezaevlerinde sigara içenler için özel bölümler hazırlanacak. Gemilerin güverteleri, cami avluları, hastane bahçeleri ise yasak kapsamı dışında tutuluyor.

Sigara yasağı yasallaştı ama uygulanması on sekiz ay sonra 2009 yılı Temmuz’una bırakılmış. Bunun nedenini hiç düşünen oldu mu?

Mehmet Tezkan köşesinde, uygulamanın geciktirilmesinin nedenine açıklık getirmiş. Yerel seçimler 2009 yılının mart ayında yapılacak ve sigara yasağını da belediye zabıta memurları denetleyecek. AKP’nin oy depoları olarak nitelenen kahvehaneler ve onların yanı sıra restoran ve barlardaki insanlara ceza kesilecek olursa oylar nereye gider?

Tezkan’ın yapmış oyduğu bu teşhis doğru ise yerel seçimle, sigaranın sağlığa verdiği zararlardan çok daha önemli!..

Sigara yasağı memleketimizde, Avrupa’nın bazı ülkelerinde ve ABD’de olduğu gibi gerçekten uygulanabilir mi?

Günümüzde yürürlükte olan klakson çalma yasağı var. Bu yasağa uyanları veya uymayan sürücülere ceza kesen trafik polislerini hiç gördünüz mü ?

Tevhidi-Tedrisat Kanununun yürürlükte olmasına rağmen Milli Eğitim Bakanlığı okullarında bu yasa gerçekten yeterince uygulanıyor mu?

Kamu kurum ve kuruluşlarında türban yasağı olmasına rağmen belediyelerde türbanlı memurlar çalışıyor mu çalışmıyor mu?

Zaman zaman basına görüntüleri yansıyan türbanlı öğretmenler öğrenciler okullarda var mı yok mu?

Bunların hepsine verilecek tek bir cevap var; sivil itaatsizlik... Sigara yasağı ile toplumda yeni bir itaatsizlik örneği ortaya çıkar mı çıkmaz mı?

Cumhuriyet devrimlerinin ön gördüğü kılık kıyafet ve şapka yasası günümüzde gerçekten uygulanıyor mu uygulanmıyor mu?

Büyük şehirlerimizin cadde ve sokaklarında çağ dışı giysiler içerisinde takkeli, sarıklı cüppeli erkekleri, yerleri süpüren mantoları içerisinde sıkma başları veya çarşaflı kadınları görüyor muyuz? Yoksa yasa uygulandığından bu tipler görülmüyor mu?

Tekke ve Zaviyelerle türbelerin seddine ve türbedarlıklarla bir takım unvanların men ve ilgasına dair 677 sayılı yasa ile dergahlar kapatılmıştır. Bu yasa yürürlükte olmasına rağmen şehirlerde pıtrak gibi artan dergahlar, tekkeler faaliyette mi değil mi?

Türkiye’de yaygın bir söylenti vardır; bizde yasak dediğin üç gün sürer...Bunun en açık nedeni eğitim ve kültürel yönden geri kalmış ülkelerde uygar yasaları uygulatabilmek, topluma kabul ettirebilmek biraz zordur. Bu yüzdende çoğu yasayı toplum anlamadığından çiğnenir, hukuk karmaşaya düşer, kağıt üzerinde kalmaya mahkumdur. Böyle olunca da toplum ile otorite karşı karşıya gelir. Çıkan yasa yürürlükte olsa bile rafa kaldırılır. Kimse işin o yönü ile ilgilenmez. Bunun için de öncelikle yapılacak olan toplumsal eğitim ve kültür düzeyinin yükseltilmesidir.

Bunun içinde sigara yasağının uygulanabilirliği var mı?

Farz edelim yasa uygulanabilir oldu, sigarayı içen mi, yoksa iş yeri sahibi mi cezayı ödeyecek?

Restoran, diskotek ve bar gibi mekanlardaki müşteriler yasağı protesto etmek için hep birlikte sigara içmeye kalkarsa ne olacak ?

Bu cezayı kim tahsil edecek? Belediyeler mi, yoksa Maliye mi?

Sigara Yasağının TEKEL ihalesinden yirmi gün önce çıkarılması ihaleye zarar verebilir mi? TEKEL’de çalışanlar bu ihaleye büyük tepki gösteriyorlar. Özellikle Tokat’taki TEKEL işçisi olan okurlarımızdan her gün yığınla tepkili e-mailler Kenthaber’e geliyor.

Sigara yasağından sonra acaba başka yasakların da önü açılır mı? Bu yasak yalnızca bir başlangıç mı?

Sigara yasağını önümüzdeki günlerde içki yasağı izler mi?

AKP hükümetinin sigara ve içkiye olumlu bakmadığı biliniyor. Nitekim AKP’li belediyelerden içki ruhsatı alabilmek başlı başına bir sorun...

İnsanın aklına başka başka yasaklar da gelmiyor değil; örneğin turistik otellerde, plajlarda harem-selamlık uygulaması... Bazı milletvekillerinin grup halinde gittikleri otellerde böyle bir uygulama yaptıkları da basında yer almıştı.

Ramazan aylarında tüm restoranlar kapatılır mı?

Ramazan aylarında kamu çalışanlarına ve işçilere özel izin verilir mi?

Kamu hizmeti gören nakil vasıtalarında haremlik selamlık düzenine geçilir mi?

İstanbul Ümraniye’de, İstanbul Otopark İşletmelerinin katlı otoparkında kadın sürücüler için özel park yeri düzenlendiğini de yine basından öğreniyoruz. Bu özel park yerleri tüm otoparklar da yaygınlaşır mı?

Şaka bir yana bütün bu yasakları bazı aklı evveller düşünür mü? Bilemeyiz. Ancak ortada olan bir gerçek var; AKP hükümetinin son seçimde aldığı oy oranının yüksekliğine bakıp ben yaptım oldu, çoğunlukta benim düşüncemde yanılgısına kapılmamalıdır. AKP’nin en büyük şansı, karşısında diline doladığı laiklik kavramı dışında tepki ve olumlu görüşlerini ortaya koyamayan partilerin oluşudur. Bireylerin çoğunun da bana dokunmayan yılan bin yaşasın sözünü doğrularcasına tepkisini ortaya koyamayışıdır. Bu da tartışılır başlı başına bir konudur.

Türkiye İslamlaşıyor mu? Cahilleşiyor mu? Yoksa daha aydınlanıyor mu? Toplum oylarını bilinçli mi, yoksa bilinçsiz mi kullanıyor?

İşte buna bir türlü karar veremiyorum...

erdemyucel2002@hotmail.com